به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد، سال‌ها پیش مردمان ایل بختیاری با تکه سنگ‌های بسیار بزرگ، شیر سنگی می‌ساختند و به نشانه رسم باستانی، آن را بر سر مزار افراد می‌گذاشتند تا دلاوری و شجاعت آنان فراموش نشود.

شیر سنگی متعلق به حکومت ماد‌ها بوده و قدیمی‌ترین شیر سنگی در خوزستان و مربوط به دوره صفویه است.

علیرضا گل سفیدی، محقق و پژوهشگر تاریخ گفت: قدمت تندیس شیر‌های سنگی در فرهنگ بختیاری به ۴۰۰ تا ۵۰۰ سال پیش باز می‌گردد و نخستین دلیل وفور کابرد تندیس این حیوان در فرهنگ بختیاری این است که کوه‌های زاگرس یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های شیر بوده است.

او به حماسه گاو و شیر در فرهنگ ایران باستان اشاره کرد و ادامه داد: در نبرد شیر و گاو به طور قطع، یکی مغلوب و دیگری پیروز می‌شود. شیر و گاو هر دوقدرتمند هستند و جدال این دو حیوان قدرتمند را می‌توان نماد جدال عشایر کوچنده با طبیعت سخت توصیف کرد.

بیشتر بخوانید

• مستند «شیران و دلیران» رجعتی به تاریخ شکوهمند بختیاری+تصاویر

شیر‌های بر سر گور

اولین چیزی که پس از شنیدن نام شیر سنگی در ذهن نقش می‌گیرد گوری است که شیر سنگی بر بالای ان ایستاده، صحنه‌ای که در گورستان‌های چهار محال و بختیاری دیده می‌شود.

گل سفیدی درخصوص چگونگی ظهور شیر در فرهنگ سوگواری بختیاری‌ها گفت: شاید معرو‌ف‌ترین نماد شیر در بختیاری، شیر سنگی یا برد شیر است. این رسم تا ۴۰ سال پیش در بین این قوم، مرسوم بوده است، به نحوی که وقتی جوانمردان فوت می‌کردند، تندیس شیر سنگی بر بالای قبر آن‌ها نصب می‌شد.

او ادامه داد: افرادی که شیر سنگی بر بالای قبرشان نصب می‌شد از خوانین، کلانتران، کدخدایان، دلیران یا جوانان شجاع بودند. این شیر‌ها توسط استادکاران محلی که معروف‌ترین آن‌ها استادان هفشجانی بودند و بزرگترین کارگاه شیر سازی نیز در این منطقه بود، ساخته شد.

این محقق و پژوهشگر با اشاره به نقش‌های مختلفی که بر روی بدنه تندیس شیر‌های سنگی حک می‌شد، تشریح کرد: بر روی بدنه تندیس شیر‌های سنگی اشیا مختلفی مانند اسب، قمه، تفنگ و... متناسب با حال متوفی نقش می‌شد که همین اشیاء می‌توانست اطلاعات دقیقی در رابطه با زمان فوت شخص بدهد.

به عنوان مثال تفنگ‌ها به مرور پیشرفت می‌کردند. البته ظرافت در طراحی، جنس سنگ و بزرگی تندیس نیز می‌توانست نشانگر نوع شخصیت متوفی باشد.

عکاس: کبری تاجی
انتهای پیام/ش