لیدا  آشتیانی کارشناس محیط زیست و منابع آبی  در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره‌ اثرات منفی آب شیرین کن ها در خلیج فارس اظهار کرد: در فرایند شیرین سازی یا نمک زدایی آب‌ها مواد معدنی، مواد مضر و املاح را از آب به روش فیزیکی حذف می‌کنند و آن چیزی که در نهایت باقی می‌ماند آب شیرین و قابل استفاده است.

کارشناس محیط زیست ادامه داد: دو روش برای شیرین سازی آب‌ها وجود دارد که گروه اول حرارتی و گروه دوم روش‌های غشایی است. تا سالیان گذشته برای روش حرارتی از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌شد، اما با پیشرفت تکنولوژی از انرژی خورشیدی استفاده می‌شود و در بعضی کشور‌ها که امکان شیرین سازی با تاسیسات هسته‌ای وجود دارد، این روش به کار گرفته می‌شود.

او با بیان اینکه روش غشایی متداول‌ترین روش‌ شیرین سازی آب است، گفت: این روش نیازمند حرارت گرمایی نیست، اگرچه برق بیشتری را مصرف می‌کند. اسموز معکوس از آن جایی که بیشترین ظرفیت نمک زدایی و مخاطرات کمتری نسبت به روش‌های دیگر دارد، از جمله فناوری ساده و کم هزینه‌ آب شیرین کن هاست.

کارشناس محیط زیست با بیان اینکه در کشور‌های پیشرفته برای پساب‌هایی که در انتهای شیرین سازی آب‌ها می‌ماند راهکار‌های مختلفی پیشنهاد شده است، گفت: این اقدامات از خطرات این آسیب‌ها می‌کاهد، اما در کشور‌های در حال توسعه از جمله ایران به دلیل راحتی و هزینه‌ کم تخلیه‌ پساب در اکوسیستم مبدأ به مضرات این عمل توجه نمی‌شود.

او ادامه داد: شوری و دمایی که پساب دارد از میزان شوری معمولی و دمای آب دریا بالاتر است و تخلیه آن آسیب‌هایی را متوجه آب‌ها می‌کند.

آشتیانی درباره‌ ملاک‌های نصب آب شیرین کن‌ها، تشریح کرد: نزدیکی به مراکز جمعیتی، منبع انرژی در دسترس آن منطقه و نزدیکی به مناطق آسیب پذیر طبیعی از موضوعات مورد توجه است. در پایان مرحله‌ شیرین سازی آب‌ها دو چیز باقی می‌ماند، آب شیرین و قابل استفاده و تلخ آبی که با مضرات خودش وارد آب دریا می‌شود.

او گفت: املاح معدنی و نمک طعام، دما و شوری زیاد و مواد افزودنی که طی مراحل شیرین سازی به آب اضافه شده بسیار خطرناک و برای محل تخلیه‌ آن مضر است. پساب‌هایی که در آب دریا تخلیه می‌شود برای زیستگاه آبی جانداران دریایی آسیب‌هایی از جمله مرگ آبزیان و تخریب بستر جلبک‌های دریایی را به همراه دارد و سبب تغییر در جمعیت آبزیان می‌شود.

کارشناس محیط زیست تصریح کرد: آلودگی هوا و آلودگی صوتی در منطقه، چه بر جوامع انسانی اطراف تاسیسات و چه بر جاندارانی که اطراف منطقه هستند؛ تاثیرات مخرب دیگر این مسئله هستند.

او با اشاره به اینکه فقدان اطلاعات کافی و دقیق درباره‌ میزان تخریب آب شیرین کن‌ها بر دریا‌ها نمی‌توان به داده‌های دقیق برای بررسی مسئله رسید، بیان کرد: البته میزان تخریب‌ها تابع فناوری‌هایی هستند که در آن منطقه استفاده شده که امروزه ترکیب فناور‌ی‌ها و نظارت دقیق مسئولان به کاهش اثرات سوء آب شیرین کن‌ها می‌انجامد.

وضعیت آب شیرین کن‌ها در خلیج فارس

آشتیانی درباره‌ وضعیت خلیج فارس به توضیحاتی پرداخت و گفت: خلیج فارس یک دریای کم عمق (حدود ۴۰ متر) و با دمای ۵۰ درجه در تابستان است، میزان تبخیر از ورودی آن بیشتر است در نتیجه دریایی با شوری بالا محسوب می‌شود. فعالیت‌های نفتی و انسانی و اثرات منفی پساب آب شیرین‌کن‌ها اکوسیستم خلیج فارس را بسیار شکننده و آسیب پذیر کرده است.

او مطرح کرد: تاسیسات آب شیرین کن خلیج فارس که ۵۰ درصد تاسیسات جهان را شامل می‌شود، طبق تحقیقات اخیر دانشمندان دانشگاه سازمان ملل که در کانادا صورت گرفته حدود ۵۰ درصد از شیرابه‌ دستگاه‌های آب شیرین کن متعلق به کشور‌های خاورمیانه به ویژه عربستان، کویت، قطر و امارات است و طی چند سال اخیر سهم ایران در این آلودگی کاسته شده؛ البته پیش بینی می‌شود با افزایش جمعیت در مناطق حاشیه‌ای خلیج فارس و احداث شهر‌های مسکونی اطراف آن نیاز به نصب دستگاه‌های آب شیرین کن بیشتر از امروز شود.

کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه باید قبل از نصب دستگاه چاره‌ای برای تخلیه‌ پساب‌ها در نظر داشت، گفت: تخلیه‌ شیرابه‌های شیمیایی در خلیج فارسی که شوری بالایی دارد، کاهش تنفس آبزیان، به وجود آمدن حجم آب استیصالی که هرچه میزان آن بیشتر شود تاثیرات منفی و آلایندگی مضاعفی را در پی دارد، خلیج فارس را به سمت نابودی پیش می‌برد.

او عنوان کرد: همه روش‌های ذخیره و استفاده از آب مثل سدسازی درگذشته و تاسیسات آب شیرین کن دارای فواید و معایبی هستند، اما آن چه اهمیت دارد کاستن مضرات و ایجاد برنامه‌ پایش قوی برای کنترل آن است. تا زمانی که فقط برنامه توسعه‌ آب بدون در نظر گرفتن راه حل در دستور کار مدیران باشد، به ایران که با چالش کم آبی رو به رو است نمی‌توان کمکی کرد و مشکلات منابع آبی حل نخواهد شد.

بیشتر بخوانید

•  خلیج فارس آلوده‌ترین منطقه نفتی در جهان است

انتهای پیام/