سمانه قهرمان پوری، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و درمان غیر جراحی بیماری های عضلانی اسکلتی و ستون فقرات، در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: زخم بستر یک آسیب موضعی بر روی پوست و بافت زیر جلد است که اغلب در محل برجستگی های استخوانی در نتیجه همزمانی نیروی فشار عمودی و کشیدگی پوست (shear) رخ می دهد.

قهرمان پوری افزود: به آسیب در پوست، زیر پوست یا حتی بافت عضلانی، به علت فشار طولانی مدت در آن ناحیه، زخم بستر گفته می شود که این فشار طولانی مدت به علت بی حرکت بودن و ماندن طولانی در وضعیت نشسته یا خوابیده ایجاد می شود.

او گفت: زخم بستر به طور کلی ۴ مرحله دارد که در مرحله اول و دوم بهتر به درمان پاسخ می دهد. درمان این عارضه، به یک تیم تخصصی متشکل از متخصص طب فیزیکی، فیزیوتراپیست، پرستار، متخصص تغذیه، کاردرمانگر و جراح نیاز دارد. 

قهرمان پوری ادامه داد: طبقه بندی زخم بستر به چهار مرحله با تست فینگر انجام پذیر است. مرحله اول زخم سطحی است ولی با فشار انگشت، پوست باید برگشت پذیر نباشد. مرحله دوم زخم نفوذ پیدا کرده و باعث جدایی اپیدرم از زیر پوست و تشکیل تاول می شود. مرحله سوم زخم عمیق تر شده و زیر پوست تا بالای عضله درگیر است و در مرحله چهارم علاوه بر پوست و زیر پوست عضله و گاها استخوان هم درگیر است که این مرحله بسیار خطرناک خواهد بود.

این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی بیان کرد: شیوع زخم بستر در بیمارانی که با بیماری حاد در بیمارستان بستری هستند بین ۱ تا ۳۳ درصد است. افزایش سن، افزایش مدت زمان بستری در بیمارستان، آسیب های طناب نخاعی و فلج چهار اندام از جمله علل افزایش میزان ابتلا به زخم بستر است. کاهش میزان خونرسانی به علت بیماری‌های قلبی و عروقی، کاهش حس در ناحیه به علت آسیب اعصاب محیطی (نروپاتی)، بیماری های سیستمیک زمینه ای مانند دیابت، تغذیه نادرست و ناکافی، آتروفی عضلانی و تغییر وضعیت هوشیاری از سایر علل افزایش بروز زخم بستر هستند.

قهرمان پوری اظهار کرد: زخم بستر اغلب در محل‌هایی که پوست بر روی برجستگی های استخوانی قرار دارد و بافت عضلانی و چربی در آن ناحیه کم است، دیده می شود مثلا در بیمارانی که بستری هستند و در حالت درازکش به پشت قرار دارند بیشتر در استخوان پشت سر (اکسیپوت)، استخوان کتف، برجستگی های استخوانی بین باسن (ساکروم) و استخوان پاشنه رخ می‌دهد.

او ادامه داد: همچنین، در بیماران دراز کش به پهلو بیشتر در نواحی مانند لاله گوش و کنار گوش، برجستگی استخوان ران (تروکانتر بزرگ)، برجستگی اطراف زانو( سر استخوان نازک نی) و قوزک خارجی پا، رخ می دهد. زخم بستر در افراد قطع نخاع که از ویلچر در حالت نشسته و طولانی مدت استفاده می کنند در ناحیه ساعد یا پشت زانو، در برجستگی استخوان باسن (ایسکیال) یا برجستگی بین باسن ها (ساکروم) و همچنین استخوان کتف نیز قابل مشاهده است.

او گفت: زخم بستر باید به دقت توسط پزشک معاینه و از مواردی مانند زخم وریدی، زخم دیابتی، زخم ایسکمی ناشی از نارسایی شریانی، آبسه بافتی، تومورهای پوستی و غیره تمایز داده شود.

این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی اظهار کرد: دبریدمان به معنی برداشتن و خروج بافت مرده است که با استفاده از روش های جراحی، اتولیز یا مواد شیمیایی صورت می گیرد. اساس درمان زخم بستر، برداشتن فشار از روی پوست با تغییر متناوب موقعیت و گاها استفاده از اورتوزهای کاهش فشار است.

او افزود: از روش های جدیدتر درمان زخم بستر، استفاده از پلاکت درمانی یا PRP است که در این فرآیند از فاکتورهای رشد پلاکت، فیبروبلاست و سلول بنیادی جهت تسریع رشد بافت آسیب دیده استفاده می شود.

قهرمان پوری گفت: ازون تراپی یا استفاده از گاز اوزون جهت تشدید رشد بافت و کشتن میکروب در موارد عفونی از دیگر روش های مفید است که توسط متخصص طب فیزیکی و توانبخشی انجام می شود. 

بیشتر بخوانید

• این راهکار برای درمان زخم بستر معجزه کننده است

انتهای پیام /