به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بجنورد ،  سر در آوردن نان و آرد برخی از نانوایی‌ها از دامداری‌ها و سوپر مارکت‌ها و فروش آرد خارج ازشبکه از  دلایلی است که این روز‌ها تامین نان را برای شهروندان به یک دغدغه جدی تبدیل کرده  به گونه‌ای که تشکیل صف‌های طولانی در مقابل نانوایی‌ها و گاهی دست خالی بازگشتن شهروندان، انتقاد مسئولان ارشد استانی را نیز به دنبال داشت و تاکنون مداخله آن‌ها نیز نتوانسته گره از این مشکل باز کند.

تناقض گویی‌های برای یک مشکل قدیمی

مشکل کمبود نان در خراسان شمالی به عنوان کم درآمدترین استان کشور مربوط به امروز و دیروز نبوده و از چندین سال قبل به خصوص در فصل بهار و تابستان به عنوان اوج فعالیت کشاورزی و ساختمانی در این خطه شمال شرق کشور مطرح بود و هر بار در حد انتقاد ۲ طرفه باقی ماند و در هیچ یک از سال‌ها این معضل دائمی مورد رصد کارشناسی قرار نگرفت و صرفا در حد متهم کردن دو طرفه (نانوا- شرکت غله) باقی ماند.

به عنوان نمونه شرکت غله و صمت هر بار فروش خارج از شبکه، سر درآوردن نان و آرد از دامداری‌ها و سوپر مارکت‌ها را به عنوان مشکل اصلی کمبود نان و صف‌های طولانی در برابر نانوایی‌ها اعلام می‌کنند و در مقابل، اتحادیه نانوایی‌ها نیز پایین بودن میزان سهمیه آرد را تاثیرگذار‌ترین مشکل برای کمبود نان و صف‌های طولانی اعلام می‌کنند و این کش و مکش‌های دو طرفه که گا‌ها به تناقض گویی نیز منجر می‌شود، نتوانست به یک نقطه تفاهم و تعامل برای گره گشایی مردم از این مشکل برسد.

بیشتر بخوانید

• پشت پرده کمبود نان و آرد در خراسان شمالی چیست؟

اگرچه بخشی از این اظهارنظر‌های مطرح شده برای کمبود نان شامل کم بودن میزان سهمیه، فروش خارج از شبکه آرد و نان تا حد زیادی به درد مشترک صف‌های طولانی و کمبود نان درست است ، ولی نه تاکنون مسئولان شرکت غله و صمت برای ادعای خود مبنی بر فروش خارج از شبکه آرد، سردرآوردن نان و آرد در دامداری‌ها و سوپر‌ها توانستند یک یا چند نانوایی متخلف بزرگ و دندان گیر را شناسایی و به دست قانون بسپارند و نه این که مسئولان اتحادیه نانوایی‌ها استدلال درستی برای کمبود سهمیه بیان کردند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که رفع مشکل این روز‌های کمبود نان در استان خراسان شمالی به توجه ۲ طرفه سازمان صمت و غله و اتحادیه نانوایی‌ها نیاز دارد  تا با تعامل بتوانند ضمن برخورد با متخلفان فروش خارج از شبکه آرد و نان در سطح نانوایی ها، چنانچه در برخی فصول به دلیل ازدیاد مصرف کمبود‌هایی وجود دارد، با افزایش سهمیه این مشکل را حل کنند تا دغدغه مردم برای تهیه نان کاهش یابد.

افزایش مصرف نان

یکی از شهروندان بجنوردی از نگاه خودش دلیل اصلی کمبود نان را ناشی از افزایش مصرف به دلیل گران شدن برخی مایحتاج اصلی از جمله برنج، گوشت و حتی ماکارونی می‌داند و معتقد است که مردم این روز‌ها بیشتر به غذا‌های نانی روی آوردند و در هر خانواده میزان مصرف ۲ تا سه برابر گذشته افزایش یافت.

زهره کاملی گفت: البته  برخی از دامداران این روز‌ها به دلیل گرانی علوفه و گاهی کاهش شدید تولید آن به دلیل خشکسالی به نان و آرد به عنوان آذوقه جایگزین روی آورند  و نان خشک را هر کیلو ۶۰ تا ۷۰ هزار ریال از نانوایی و حتی برخی خانواده‌ها می‌خرند و این قیمت حتی برخی خانواده را وسوسه می‌کند تا نان خشک خودشان را به این دامداران بفروشند، کما این که برخی از خانواده‌ها با توافق نانوشته الان این کار را انجام می‌دهند.

او اضافه کرد: فروش نان به دامداری‌ها یک کار چندین ساله برخی نانوایی‌ها به خصوص در حاشیه شهر که مشتری کمتری داشتند، محسوب می‌شد، ولی به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر با خشکسالی و کاهش علوفه و ثابت ماندن قیمت نان و اختلاف قیمت نان تازه با نان خشکی، به عادتی برای اکثر نانوایی‌ها تبدیل شد که نیاز به مدیریت و برخورد با متخلفان دارد.

یکی از متصدیان نانوایی‌ها در بجنورد با تایید ضمنی فروش نان به برخی دامداری ها، فروش خارج از شبکه را بخشی از معضل کمبود نان و کاهش ساعات پخت دانست و اظهارداشت: همه ساله دستمزد و سایر نهاده‌های نانوایی‌ها قیمت برق، گاز افزایش پیدا می‌کند، ولی قیمت نان ثابت می‌ماند و این نرخ در استان‌هایی مثل خراسان شمالی از سایر استان‌ها پایین‌تر است و برخی نانوایی‌ها به ناچار برای تامین هزینه ها، نان و یا حتی آرد را خارج از شبکه به فروش می‌رسانند.

او  اضافه کرد: اگرچه ممکن است فروش نان از سوی نانوا‌ها به دامداران به طور مستقیم صورت نگیرد، ولی برخی از دامداران با همکاری خانواده‌ها خود روزانه به چندین نانوایی سطح شهر سر می‌زنند و با خرید نان، آن‌ها را خشک و به عنوان علوفه استفاده می‌کنند که نانوایی‌ها نمی‌توانند جلوی این کار را بگیرند، چرا که آن‌ها موظفند به مشتری نان بدهند و این که پس از خرید چگونه استفاده می‌کند، نمی‌تواند ارتباطی به نانوا‌ها داشته باشد.

کمبود آرد نسبت به تقاضا برای نان

یکی از نانوایی‌های قدیمی شهر بجنورد افزایش تقاضا برای نان را به دلیل گرانی برخی مایحتاج عمومی شامل برنج، ماکارونی و گوشت دانست و گفت: ما به توجه به شناختی که از مشتریان خود داریم، افزایش تقاضا برای نان را به دلیل گرانی مایحتاج عمومی به وضوح مشاهده می‌کنیم و برای رفع این مشکل باید سهمیه آرد افزایش یابد و از طرفی نظارت بر نانوایی‌ها نیز بیشتر شود تا جلوی برخی تخلفات از جمله سوق دادن نان به دامداری‌ها گرفته شود.

سعید دهقان پیر اظهار داشت: ساعت کاری نانوایی‌ها بر مبنای سهمیه آرد تعیین می‌شود، به طور مثال زمان پخت هر کیسه آرد، ۲۵ دقیقه است، اکنون تقاضای زیاد سبب شد تا نان زودتر از ساعت مصوب تمام شود و مردم فکر می‌کنند ساعت کاری رعایت نشده است.

او تصریح کرد: پیش از این سهمیه آرد بر اساس تعداد روز‌های کاری هر ماه، اختصاص می‌یافت، اما در سال‌های اخیر، سهمیه آرد در ماه‌های سال یکسان است از این رو در نیمه نخست سال بعضا با کمبود آرد روبه رو می‌شویم، زیرا سهم آرد باید برای ۳۱ روز کاری توزیع شود که این کار برای یک ماه (۳۰ روز) انجام می‌شود و ماهانه یک روز از سهمیه ما کم می‌شود و ما باید این کاهش را در طول ماه تنظیم کنیم.

او رونق فعالیت کشاورزی و ساختمانی را در استان در نیم فصل اول سال دلیل دیگری بر‌ای تشکیل صف‌های طولانی دانست و اظهارداشت: همساله در نیمه اول سال کار‌های ساختمانی و کشاورزی افزایش چشمگیری پیدا می‌کند و نان این واحد‌های کارگری که بیشتر از روستا‌ها به شهر‌ها می‌آیند از نانوایی داخل شهر تامین می‌شود و تا حدودی نانوایی‌ها شلوغ می‌شوند.

 این متصدی نانوایی معتقد است که باید در نیم سال اول به دلیل رونق کار‌های کشاورزی و ساختمانی سهمیه‌ها قدری افزایش یابد و در نیم سال دوم که فعالیت کارگری کمتر و تا حدودی به دلیل سرمای شدید تعطیل می‌شود؛ سهمیه جابجا شوند تا از صف‌های طولانی جلوگیری شود.

او در مورد سردرآوردن نان و آرد از دامداری‌ها و فروش خارج از شبکه افزود: قیمت نهاده‌های دام بسیار گران و قیمت آرد و نان ارزان است از این رو دامداران نان را به عنوان خوراک دام استفاده می‌کنند و بخشی از آرد و نان از مصرف انسان خارج و از دامداری‌ها سردر می‌آورد و حتی برخی دامداران اعضای خانواده و گا‌ها برخی افراد دیگر را به به خدمت می‌گیرند که روزانه یک تعدادی نان برای آن‌ها تهیه کنند و آن‌ها همان نان را چند برابر قیمت اصلی از این واسطه‌ها می‌خرند.

دهقان پیر با اشاره به اینکه عرضه نان خارج از شبکه در نانوایی‌های شهر بسیار کمتر از روستا‌ها است افزود: خراسان شمالی ۸۰۰ پارچه آبادی و روستا دارد و نظارت بر تمام واحد‌های نانوایی روستایی امکان پذیر نیست، برآورد می‌شود در شهر‌ها ۱۰ درصد از نان و در روستا‌ها تا ۷۰ درصد از آرد و نان، خارج از شبکه توزیع می‌شود و مردم روستا‌های اطراف برای تامین نان به ناچار به شهر‌ها روی مراجعه می‌کنند و صف‌ها طولانی می‌شود.

اصلاح قیمت نان راهکار دم دستی

مدیر اجرایی اتحادیه نانوایان بجنورد بخشی از شلوغی نانوایی‌ها را ناشی از بی نظمی در فعالیت کاری این واحد‌ها به دلیل اضافه نشدن دستمزد کارگران و نیامدن آن‌ها سر کار دانست و افزود: در حال حاضر دستمزد روزانه کارگران نانوایی حدود ۶۰۰ هزار ریال است و این در حالیست که طبق قانون کار دستمزد کارگران روزانه بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار ریال است و همین اختلاف دستمزد باعث می‌شود که برخی نانوایی ها دچار بی نظمی در پخت شوند و سایر نانوایی‌ها شلوغ شوند.

رضا قاسمیان اگرچه به عنوان متولی و ناظر بر نانوایی‌ها فروش خارج از شبکه آرد و سردرآوردن نان از نانوایی را دلیل دیگری برای معضل کمبود نان در استان می‌داند، ولی معتقد است که به دلیل نظارت زیادی که در شهر‌ها انجام می‌شود، مشکل فروش خارج از شبکه بسیار پایین است و این فروش خارج از شبکه و دامداری‌ها در نانوایی‌های روستایی مطرح است که نظارت کمتری می‌شود.

او مدعی شد فروش خارج از شبکه آرد و نان در روستا‌ها و فروش نان به دامداران، موجب می‌شود تا روستاییان برای تامین نان به نانوایی‌های سطح شهر مراجعه کنند و صف‌ها طولانی و شلوغ شود و در این بین برخی از مردم نیز نتوانند نان مورد نیازشان را تامین کنند.

قاسمیان دلیل فروش آرد و نان به دامداری‌ها را گرانی نهاده‌های دامی دانست و اظهارداشت: به دلیل گرانی چندین برابری نهاده‌های دامی و علوفه، جایگزین نان به عنوان بخشی از علوفه دامی برای دامداران به صرفه است  و این مشکل چندین و چند ساله در سطح شهرهاست.

سرانه آرد استان ۲ کیلوگرم بالاتر از کشور

مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خراسان شمالی هم گفت: اختلاف میان قیمت آرد یارانه و آزاد سبب وسوسه نانوایی‌ها برای رسیدن به سود بیشتر است، این اختلاف قیمت سبب شده تا آرد و یا نان یارانه‌ای سر از دامداری‌ها و یا خشکه پزی ها، رشته بری‌ها و یا فتیرپزی‌ها درآورد.

افزایش تقاضا برای نان صف نانوایی‌های خراسان شمالی را شلوغ کرد

سید جلال موسوی اظهار داشت: تاکنون با تعدادی از نانوایی‌های متخلف در این زمینه برخورد شده است ، ولی همچنان اختلاف قیمت آرد یارانه‌ای با بازار موجب می‌شود که متصدیان نانوایی وسوسه شوند و همچنان به کارشان ادامه دهند.

او البته بازدارنده نبودن برخورد قانونی با نانوا‌های متخلف را دلیل دیگری بر ادامه تخلفات فروش خارج از شبکه اعلام کرد و افزود: فروش خارج از شبکه و فروش نان به دامداران مشکل اصلی در احساس کمبود آرد در نانوایی‌ها است و متاسفانه با اعمال قیمت جدید برای خرید گندم، اختلاف میان قیمت یارانه‌ای و آزاد بیشتر شد و بر این اساس مشکلات حوزه آرد و نان هم بیشتر می‌شود و قطعا تخلفات نیز افزایش خواهد یافت.

موسوی درباره مصرف نان در دامداری‌ها گفت: با افزایش قمیت نهاده‌های دامی، دامداران به مصرف نان به عنوان خوراک دام روی آورده اند و برخی نانوایی‌ها نیز با آن‌ها همکاری می‌کنند که باید دامنه نظارت افزایش یابد.

اواضافه کرد: براساس دستورالعمل سرانه آرد هر شهروند خراسان شمالی حدود ۹.۵ کیلوگرم در ماه است و این در حالیست که این سرانه در سطح کشور حدود ۷.۵ کیلوگرم است و نباید با این افزایش سرانه مشکلی به نام کمبود آرد داشته باشیم و مسائلی که از سوی اتحادیه مطرح می‌شود، بحث انحرافی است و باید نظارت خود را افزایش دهند.

مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خراسان شمالی اظهارداشت: علاوه بر آن در این استان به ازاء هر ۶۶۰ نفر جمعیت یک نانوایی فعال است که این آمار در سطح کشور برای هر حدود یک هزار و ۳۲۰ نفر است و با این اوصاف دسترسی مردم این استان به نانوایی بیشتر است.

استان خراسان شمالی ۸۶۳ هزار نفر جمعیت دارد که یک هزار و ۳۱۲ واحد نانوایی در این استان فعال است.

منبع:ایرنا

انتهای پیام/د