عبدالحمید قدیریان نقاش و گریمور که تاکنون طراحی لباس تعدادی از فیلم‌های تاریخی سینمای ایران از جمله فیلم مریم مقدس (س) را انجام داده است، درباره اهمیت این بخش از تولیدات سینمایی به خبرنگار حوزه سینما  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: اهمیت لباس در یک اثر سینمایی از این روست که، مخاطب یک اثر قبل از اینکه دیالوگ هنرپیشه را بشنود، او را در لباس طراحی شده می‌بیند. یعنی از روی فرم و رنگ لباس، ذهنش برای فهم شخصیت داستان آماده می شود؛ بنابراین می‌توان گفت که لباس یکی از ابزار‌های بیان احساس برای کارگردان به حساب می‌آید.

وی با بیان اینکه فرم‌ها زبان دارند و می توانند موقعیت‌های روحی و شخصیتی و همچنین تاریخی و اجتماعی را بیان کنند، افزود: برای طراحی و تولید آثار هنری دو روش وجود دارد، یک روش علمی و دوم روش سلوکی. روش علمی که تمام طراحان از آن بهره می برند و روشی متداول در همه آثار می باشد، بدین گونه است که طراح با استفاده از عناصر تصویری تفکرات خود را در قالب طرح اجرا می کند؛ البته قبل از طراحی، طراح مجبور به تحقیقات مختلف در راستای احتیاجات سناریو می باشد که شامل، تحقیق در راستای زمان و تاریخ و جغرافیای اثر و همچنین بهره گیری از داده‌های روانشناسی و روانکاوی برای فهم بهتر شخصیت پردازی و پیدا کردن لایه های پنهان قصه می باشد. طراح بعد از تجمیع این تحقیقات میتوان به فهم لازم برای طراحی یک شخصیت یا یک دوران برسید.

طراح صحنه فیلم‌های سینمایی توضیح داد: برای طراحی لباس در بیشتر آثار، این روش کار کفایت میکند، اما در بعضی از آثار به دلیل نیاز کارگردان و یا دارا بودن مفهومی عمیق در اثر، طراح نیاز دارد تا در کنار روش علمی از روش سلوکی هم بهره ببرد و این بدین معناست که طراح تلاش می کند تا با روح خود، که جنسی برزخی دارد، در زمان و مکان حرکت کرده و در مقطع تاریخی و یا مفهومی قصه قرار گیرد و به مرور ابعاد فرهنگی و مفهومی آن را درک کند بگونه ای که در عین حال که با جسم مادی در زمان حال است با جسم روحی در فضای قصه زیست می کند. در نتیجه وقتی هنرمند مدام با یک مقطع زمانی که همان فضای سناریو است ارتباط روحی دارد، هنگام خلق اثر به شدت تحت تاثیر فرهنگ، نگاه و منش آن فضا قرار می‌گیرد. به عبارتی اگر هنرمند این سلوک را طی کند به فرم کار کمک میکند.

وی با بیان اینکه هیچ چیز در طراحی مال خود هنرمند نیست، ادامه داد: ما عناصر را از تاریخ می‌گیریم و سپس طراحی می‌کنیم. من معمولا سعی دارد در آثار فاخر از زمان نگارش سناریو وارد پروژه شوم، چرا که برای رسیدن به پختگی و استقرار یافتن در فضای سناریو، نیاز به زمان می باشد تا بتوان خلق اثر را آغاز کنم. در فیلم مریم مقدس (س) که هم طراح صحنه و هم طراح لباس بودم، این پروسه را طی کردم. ما یکسری داده داریم که علمی هستند، مثلا وقتی میگوییم قوم یهود، من طراح با تحقیقات می فهمم که این قوم تمدن نداشته و همیشه در سفر بودند. بنابر این وقتی به عنوان یک معمار میخواهم معبد سلیمان را بسازم، تحت تاثیر تمدن‌هایی که قوم یهود در سفر طولانی خود با آنان مراوده داشته، کار میکنم. در طراحی لباس هم اینگونه است، البته با این تفاوت که منابع در دسترس برای شناخت دقیق به اندازه معماری وجود ندارد. برای همین تلاش می کنیم تا از معماری و تزیینات آن برای طراحی لباس الهام بگیریم.

این هنرمند درخصوص ارتباط لباس‌ها با کاراکتر‌های هر فیلم اظهار کرد: برای شخصیت مریم مقدس (س) چندین طراحی انجام دادم، اما بعد از اینکه بازیگر آن لباس ها را پوشید، دیدم که شخصیت آنطور که باید بروز پیدا نمی‌کند، پس نتیجه گرفتم که آن مقدار که لازم بوده شخصیت مریم (س) را فهم نکرده ام. برای همین در این شخصیت عمیق شدم و کلید واژه اصلی را پیدا کردم و آن «عبد» بودن او بود. او خود را عبد و بنده خدا می دانست و به عنوان خادم وارد معبد می شود برای همین لباسی که برای خدمه طراحی کرده بودم به او دادم و دیدیم که این لباس چه ارتباط نزدیکی با شخصیت مریم (س) دارد و او را در عین داشتن روحی قوی، یک سادگی و بی آلایشی را در فرم لباس به مخاطب ارائه می‌دهد.

وی ادامه داد: طراحی لباس ملک سلیمان خیلی سخت‌تر از فیلم مریم مقدس بود، چرا که فیلم قرار بود مفهوم سنگین مُلک را مطرح کند. در آن فیلم ما با پادشاهی روبرو بودیم که پیامبر بود؛ پس باید لباس‌ها در عین داشتن اقتدار از سادگی و صمیمیت بر خوردار می بود، یادم هست زمان زیادی برای درک شخصیت های فیلم صرف کردم و وقتی آن‌ها را درک کردم در یک شب تا صبح حدود بیست تا از لباس‌ها را طراحی کردم.

بیشتر بخوانید

• فاکتور‌های انتخاب لباس تاریخی در فیلم‌ها

قدیریان در پاسخ به اینکه لباس‌ها چقدر باعث آشنایی مخاطب با یک دوره تاریخی می‌شوند بیان کرد: در فیلم نوح که اخیراً در آمریکا ساخته شد، هنرپیشه اصلی کاپشن و کوله پشتی آمریکایی دارد و در لوکیشن هم لوله‌های بزرگ کارخانه دیده میشود چرا؟ زیرا هدف سازنده این نیست که شما را با تاریخ آشنا کند، بلکه هدفش این است که تفکر خودش را به شما القاء کند، او می خواهد فرهنگ این پیامبر را تحریف کند، برای همین با نوع طراحی لباس و لوکیشن تلاش دارد تا همه چیز را جابجا و خارج از حقیقت آن نشان دهد، تا به گمان خودش، تحریف و جابجا کردن مفاهیم در فیلم مخاطب را آزرده نکند و گارد نگیرد. فیلم‌هایی که عین به عین سعی می کنند طبق اسناد تاریخی پیش بروند، دارند در سطح حرکت می‌کنند.

وی افزود: وقتی تولید فیلم شروع میشود ما با کارگردان و تهیه کننده کار داریم و در هر فرصتی سعی می کنیم در باره قصه و نحوه اجرای آن صحبت کنیم. در هر پروژه به کرات با کارگردان و تهیه کننده برای دیدن لوکیشن همراه می‌شویم و مدام با آن‌ها بحث میکنیم. کار ما آن طور که وانمود می کنیم سخت نیست و پیچیدگی چندانی هم ندارد، البته به شرط آن که از کار لذت ببریم. کسی که در زمینه هنری فعال است باید بداند و باور کند که حکم یک معلم را دارد؛ بنابراین حرکت درست او میتواند تاثیر مثبت در جامعه بگذارد و حرکت منفی او، پیامد‌های منفی خواهد داشت. مهم اینست که بدانی معلمی و حق نداری خواسته‌ها و رذالت های خودت را به مخاطب تحمیل کنی.

قدیریان تاکید کرد: هنرمند طراح باید تفکر و ایده خودش را به کمک کارگردان در قالب یک درام و قصه به مخاطب تفهیم کند. وقتی که طراحی برای فیلمی را انجام می‌دهم و تاثیر آن را در جامعه میبینم، از کار خودم لذت میبرم و راه برای پیشرفت در کار‌های بعدی باز میشود. قطعاً در آثار بعدی سعی میکنم اشکالات را رفع کنم. به طور مثال فیلم مریم مقدس (س) بستر خوبی برای کار در فیلم ملک سلیمان نبی (ع) بود.

انتهای پیام/