اصول حاکم بر صدور پروانه ارائه خدمات دسترسی ماهواره ای (SAP)

به گزارش خبرنگار حوزه دنیای ارتباطات گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، اولیـن ایسـتگاه ماهـوار‌های ایـران در سـال ۱۳۴۸ توسـط وزارت پسـت، تلگـراف و تلفـن آن زمـان در اسـدآباد همـدان افتتـاح شـد. ایـن ایسـتگاه برای برقـراری ارتباطـات بین الملل با بخشـی از کشـور‌های اروپایـی و آمریکایی بـا یک آنتن ۳۰ متـری کـه توانایـی برقـراری ارتباطـات ۸ کانـال تلفنـی، تلکـس و یک کانـال تلویزیونـی بر فـراز اقیانـوس اطلس از طریق ماهواره‌های اینتلسـت را داشـت، ایجاد شـد. با نصب دومین آنتن با قطر ۳۰ متر در اسـدآباد، در سـال ۱۳۵۳. ارتبـاط بینالملـل ایران به کشـور‌های آسـیایی و سـایر کشـور‌های اروپایی توسـعه یافت.

در سـال ۱۳۶۵ حملات هوایـی عـراق بـه ایـن ایسـتگاه باعث تخریـب کامل زیرسـاخت‌های موجود در اسـدآباد شـد. از همیـن رو، بـا تصویـب شـورای عالی امنیت ملـی، مرکـز ارتباطات ماهـوار‌های بومهن و اصفهان توسـط وزارت پسـت. تلگـراف و تلفـن، بـه منظـور تامیـن و پایـداری ارتباطـات بین الملـل، راه انـدازی شـدند، امـا از سـال ۱۳۷۰ بـا راه اندازی اولیـن اتصـال فیبـر نـوری ایران(جاسـک_فجیره) ایـن سـایت‌ها روز بـه روز اهمیت و کاربـری خـود را از دسـت دادند. تـا سـال ۱۳۷۰ شـرکت خدمـات انفورماتیـک تنهـا شـرکت دولتـی غیرمخابراتی سـرویس دهنده بـود که بـا هماهنگی وزارت ارتباطـات در بخـش ارتباطـات ماهـوار‌ه ای کشـور فعالیـت می کـرد و بیـش از ۹۵ درصـد از سـرویس‌های ایـن شـرکت بـه دو بانـک کشـور بانـک ملـی و صـادرات ارائه می شـد.

اولین فراخوان انتقال داده از طریق ماهواره (Satellite Access Provider)

بـا توجـه بـه نیـاز کشـور در حوزه هـای سیسـتم بانکـی و صنعـت نفت بـه ارتباطات ماهـواره ای، وجود مشـکلات دسترسـی بـه ارتباطات در مناطـق دور افتاده روسـتایی و برقـراری ارتبـاط در مواقـع بحـران ماننـد سـیل، زلزلـه و... اولیـن فراخـوان "ارایه خدمات انتقال داده از طریق ماهـواره SAP در سـال ۱۳۸۲ توسـط رگولاتوری منتشـر شد. در ایـن فراخـوان، براسـاس مصوبـه کمیسـیون مـاده ۲ (کـه بعدهـا بـه کمیسـیون تنظیـم مقـررات ارتباطـات
تغییـر نـام داد) رگولاتوری ، تنهـا مجـاز بـه صـدور پنـج مجـوز فعالیـت SAP بـه متقاضیـان بـود. چـرا کـه نیازسـنجی‌های انجام شده توسـط رگولاتوری و ظرفیت بـازار ایـن فنـاوری در ایـران، نشـان می داد حضـور بیش از پنـج شـرکت SAP در کشـور، نـه تنهـا باعـث توسـعه ارتباطات ماهوار‌های ایران نمی‌شـود، بلکـه میتواند در ایـن بـازار اختلال ایجـاد کنـد.

پـس از انتشـار فراخـوان، شـرکت‌هایی کـه سهامشـان دولتـی بـود از حضـور در فراخـوان منـع شـدند تا بخش خصوصـی بتوانـد در شـرایط متعـادل و برابـر، یـک بـازار رقابتـی بـهدور از رانـت و نفـوذ شـرکت‌های دولتـی به وجـود آورد. بـر همیـن اسـاس شـرکت خدمـات انفورماتیـک نیـز بـه عنـوان یـک شـرکت دولتـی شـرایط الزام بـرای دریافـت مجـوز SAP را پیـدا نکـرد. پس از آنکه شـرکت‌های خصوصی متقاضی، درخواست خـود را بـرای دریافـت پروانـه SAP بـه رگولاتوری ارسـال کردنـد، از آنجـا کـه ۱۱ شـرکت متقاضـی شـرایط و رزومـه یکسـانی داشـتند، براسـاس آیین نامـه تدویـن شـده و بـه دلیـل جلوگیـری از رانت، قرار شـد میان شـرکت‌های متقاضـی قرعه کشـی انجـام شـود. از همیـن رو اولیـن قرعه کشـی سـال ۱۳۸۳ توسط سـازمان تنظیم مقررات و ارتباطـات رادیویـی برگزار شـد.

در نهایـت پنـج شـرکت خصوصـی گـروه ارتباطـات ماهـوار‌های سـامان، آریـن ماهـواره، سـازه پـای (فنـاوا ماهـواره)، عصـر ارتباطـات بین الملـل پـارس کار و فراسـت، در مردادمـاه سـال ۸۴ موفـق بـه دریافـت پروانه از رگولاتوری شـدند. این شـرکت‌ها بـا پرداخت ۱۵ میلیـارد ریـال حق االمتیـاز بـرای سـال اول و ۳۰ میلیارد ریـال در طول ۴ سـال بعـد از آن تاریـخ، فعالیت قانونی خـود را آغـاز کردنـد. امـا دو شـرکت پـارس ارتباطـات و ایـران سـوالی را کـه بـه دلیـل تاخیـر در ارایـه مـدارک از رونـد دریافـت مجـوز بازمانـده بودنـد، با طرح شـکایت در دیوان عالی کشـور و رای دیوان، دو سال بعد از اولین فراخوان، از رگولاتوری پروانـه دریافت کردند و تعداد پروانه‌های صادر شـده از سـوی سـازمان تنظیـم مقـررات و ارتباطـات رادیویـی به هفـت پروانـه افزایـش یافت.

در آبـان سـال ۱۳۹۲ بـا درخواسـت مجـدد شـرکت خدمـات انفورماتیـک کـه در اولیـن دوره فراخـوان بـه عنـوان یـک شـرکت دولتـی شـناخته شـده بـود، بخـش حقوقـی کمیسـیون تنظیـم مقـررات ارتباطـات رای بـه دولتـی نبودن این شـرکت داد. چرا که براسـاس قانون، از آنجـا که سـرمایه اصلی بانک‌ها را سـپرده‌های مردمی تشـکیل می‌دهـد، سـرمایه گذاری بانک هـا مردمـی محسـوب می‌شـود. از همیـن رو، سـهام دولـت در ایـن شـرکت کمتـر از ۵۰ درصـد اعلام و شـرکت خدمـات انفورماتیـک شـرکتی غیردولتی معرفی شـد و توانسـت از کمیسـیون تنظیـم مقـررات ارتباطات پروانـه فعالیت در حـوزه بانک هـا را دریافـت کنـد. بـه ایـن ترتیـب تعـداد شـرکت‌های دارنـده پروانـه ارایه خدمـات انتقال ماهـوار‌ه ای بـه هشـت عـدد رسـید. اگرچـه شـرکت‌های SAP همچنـان معتقدنـد، شـرکت خدمـات انفورماتیـک، یـک شـرکت دولتـی اسـت و نمی‌توانسـت مجـوز SAP دریافـت کنـد، چـرا کـه شـرکت‌های خصوصی SAP روی این بازار تمرکز کرده بودنـد. ایـن در حالـی اسـت کـه رگولاتوری معتقد اسـت کمیسـیون تنظیم مقـررات ارتباطـات بر اسـاس قوانین کشـور تصمیم می‌گیـرد و در ایـن تصمیمگیری‌ها مانند هـر کشـور دیگـری در دنیا، مسـائل امنیتـی حـرف اول را میزنـد و لینک هـای بانک هـا بـه ویـژه بانـک مرکـزی نیز جـزو مسـایل حسـاس و مهـم کشـور اسـت. بـر اسـاس آیین نامـه تدوین شـده، صـدور پروانه جدید SAP در دوره پنج ساله دوم نیز مشروط به مثبت بودن نتایـج مطالعـات بـازار بـرای افزایـش تعـداد پروانه هـا بود. تمدید پروانه‌ها برای دوره دوم باید در سـال ۱۳۹۰ صـورت میگرفـت، سـازمان تنظیـم مقـررات و ارتباطات رادیویـی نیـز بـه دلیـل بررسـی مجـدد بـازار و وضعیـت شـرکت‌های SAP در مهرمـاه سـال ۱۳۹۰ رونـد تهیـه پیش نویـس اصـول حاکـم بـر ارائـه خدمـات دسترسـی ماهـوار‌های SAP، را آغـاز کـرد و اواخـر سـال ۱۳۹۱ پیش نویـس تهیـه شـده بـه کمیسـیون تنظیم مقـررات ارتباطـات ارسـال شـد و در سـال ۱۳۹۲ پروانـه هشـت اپراتـور SAP بـرای دوره پنج سـاله دوم تمدیـد شـد.

کارنامه شرکت‌های SAP در ۱۵ سال فعالیت

در سـال‌های ۱۳۹۰ تـا ۱۳۹۹ نیـز حـدود ۲۰ هـاب جدیـد توسـط شـرکت‌های SAP راه اندازی شـد که برخـی از این تجهیـزات جایگزیـن هاب هـای قدیمیتر شـدند. علاوه بـر ایـن، در حال حاضر حـدود ۳۵ هاب فعال در سـطح کشـور توسـط شـرکت‌های SAP در حـال سـرویس دهی اسـت و علاوه بـر ایـن، شـرکت‌های SAP بـا بیـش از ۴۰۰نیـروی متخصـص در ۱۵ سـال فعالیـت، توانسـتند در حـوادث و بحران هـای طبیعـی ماننـد سـیل و زلزلـه، نیازهـای خدماتـی بـه سـازمان‌ها و نهادهـای درگیـر بـا بحـران ماننـد وزارت کشـور، فرمانداری هـا، دهداری هـا، شـهرداری ها، جمعیـت هلال احمـر و سـایر نهادهـای فعـال در مناطـق بحـران زده، اپراتورهـای تلفـن همـراه و حتـی شـرکت ارتباطـات زیرسـاخت خدماتـی ماننـد برقـراری ارتباطـات بانکـی و شـبکه سـوخت کشـور در مناطـق سـیلزده و گرفتـار بحـران را تامیـن کننـد.

بیشتر بخوانید

• افزایش پهنای باند، هزینه‌ای برای مردم ندارد/ فرکانس ۲۳۰۰ هرتز پرکاربردترین فرکانس در شبکه‌های تلفن همراه نسل ۴

انتهای پیام/