به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از تبریز،دریاچه ارومیه و خشک شدن آن یکی از مهمترین چالش‌های شمالغرب کشور بود که با خشکیدن آن و بلند شدن ریزگرد‌های نمکی دریاچه، زندگی بیش از ۱۵ میلیون نفر از جمعیت استان‌های شمالغرب کشور تا نزدیکی تهران را تحت تاثیر قرار می‌داد.

این نگرانی و دغدغه جدی مردم باعث شد تا دولت یازدهم و دوازدهم با شعار احیای دریاچه ارومیه رای این مناطق را جلب کند و در نخستین جلسه دولت یازدهم دستور تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه صادر شد تا به یک ستاد هماهنگی میان دستگاهی با نظارت مستقیم رئیس جمهور تبدیل شود.

اکنون ستاد مرکزی احیای دریاچه ارومیه به نوعی نیمه تعطیل شده و در ذیل عیسی کلانتری در سازمان محیط زیست فعالیت دارد که دفاتر استانی هم با حداقل‌ترین نفرات که کمتر از انگشتان یک دست است، به فعالیت خود ادامه می‌دهند.

در آذربایجان شرقی هم پس از چندین دوره تغییر، در حال حاضر منصور صفرزاده مدیر دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی است که به یک جایگاه نمادین و تشریفاتی تبدیل شده است و حتی جلساتی که قبلا تشکیل می‌شد، اکنون به صورت تشریفاتی هم شاهد تشکیل آن نیستیم.

دلایل خشکیدن و راه‌های احیای دریاچه ارومیه

صفرزاده رئیس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه بحران آبی دریاچه ارومیه باعث شد سطح آب دریاچه ۴ متر افت کرد افزود: ۱۲۷۴ تراز اکولوژیک تداوم حیات دریاچه بود که تا ۱۲۷۰ افت کرد.

او با بیان اینکه یکی از وعده‌های دولت احیای دریاچه بود و ستاد احیای دریاچه راه افتادگفت: این ستاد با استناد به اصل ۱۲۷ قانون اساسی شکل گرفت که بر طبق آن یک دغدغه کلان کشور با پیگیری مستقیم رئیس جمهور جایگاه قانونی می‌یابد.

اوخاطر نشان کرد: علاوه بر پتانسیل موجود دستگاه‌ها، با این ستاد برای یک موضوع در نجات دریاچه ارومیه متمرکز شدند.

رئیس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی در مورد دلایل خشک شدن و بحرانی شدن شرایط دریاچه ارومیه، گفت: مشکل دریاچه ارومیه چند وجهی است، تغییرات آب و هوایی، عوامل سخت افزاری و نرم افزاری، بحث‌های فرهنگی، ترویجی و مطالعاتی که در قالب برنامه‌های ۲۷ گانه تعریف شد.

صفرزاده با اشاره به اینکه بخشی از این اقدامات نتایج خود را در سال ۹۶ نشان داد، افزود: بر اساس این برنامه‌ها ابتدا تلاش شد تا سطح آب دریاچه ارومیه تثبیت شود و سپس برای ارتقای تراز آن اقدام شد.

او از توقف کامل سدسازی‌ها برای تثبیت دریاچه ارومیه خبر داد و گفت: ۱۲ سد در دست احداث بود که تا ۶۰ درصد پیشرفت داشت، متوقف شدند. در ۱۲ سد بزرگ هم مصارف کنترل شد حق آبه دریاچه سرازیر شد.

او تصریح کرد: این اقدامات باعث شد که روند نزولی متوقف شد و تراز دریاچه در سال گذشته با افزایش نزولات جوی و اقدامات ستاد ۱.۵ متر افزایش یافت.

رئیس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی در پاسخ به این سوال که چرا اصلا دریاچه به سمت خشک شدن رفت؟ گفت: بحران زیست محیطی دلایل و آثار کوتاه مدت ندارد لذا احیا هم کوتاه مدت نخواهد بود. خشکی دریاچه که در ۱۵ سال خود را نشان داد، نجات هم اینگونه است.

صفرزاده با اشاره به اینکه افزایش سطح زیر کشت نامناسب و چندین برابر ظرفیت آبی استان‌های حوضه دریاچه ارومیه از مهمترین دلایل بود، افزود: به جای زراعت به سمت باغبانی رفتیم و الگوی کشت و آبیاری ما در حال حاضر سنتی است.

او ادامه داد: کشت چغندر قند به حدی زیاد بود که به بسیاری از کارخانجات استان‌های دیگر صادر می‌شد، ولی با ممنوعیت خروج از استان‌ها، کشت آن متوقف شد.

اوخاطر نشان کرد: برای استفاده از ظرفیت‌های آبیاری مدرن تا ۸۰ درصد هزینه را دولت می‌داد، ولی تغییر الگوی آبیاری بسیار کند بود. نزدیک ۱۲۰ هزار هکتار در سال ۹۵ سطح زیر کشت افزایش یافت که این‌ها به تشدید خشک شدن دریاچه کمک کردند.

عقب نشینی ۱.۵ کیلومتری آب از بندرشرفخانه

خبرنگار ما در شبستر با حضور در بندرشرفخانه از مردم هم جویای وضعیت دریاچه شد. در این گفت‌وگوی مردمی، اهالی بندرشرفخانه با ابراز نگرانی از وضعیت موجود دریاچه، گفتند: قبلا آب دریاچه تا اسکله بندر آمده بود، ولی اکنون ۱.۵ کیلومتر پس روی کرده است.

اهالی بندر، با بیان اینکه آب باشد، گردشگر داریم، اشتغال داریم و کشاورزی هم تداوم می‌یابد، ادامه دادند: پسروی آب شدید بوده و همه بندر خشک شده و فاصله زیادی تا آب هست.

تونل انتقال آب ناجی دریاچه ارومیه می‌شود؟

هم اکنون در مردادماه و در اواخر سال آبی هستیم که از مهر تا مهر است، اکنون در ایام اتمام بارش، بالاترین دما و بیشترین تبخیر هستیم که کمترین تراز سال را در این ایام شاهدیم و باید این کاهش تراز جبران شود.

با وجود اینکه پروژه‌های ستاد احیا بعد از دوران تثبیت و برای احیا زودبازده نیست و گام به گام آثار خود را نشان می‌دهد، کاهش شدید نزولات جوی هم در کاهش شدید تراز دریاچه موثر بوده است.

از سوی دیگر، خلف وعده ستاد احیا و سازمان برنامه و بودجه در اتمام تونل انتقال آب از کانی سیب به دریاچه هم در شرایط فعلی دریاچه موثر بوده، بطوری که قرار بود نهایتا تا دی ماه سال گذشته این تونل به بهره برداری برسد و ناجی دریاچه شود.

این تونل می‌تواند سالانه نزدیک به ۸۰۰ میلیون متر مکعب آب به دریاچه سرازیر کرده و بخشی از کمبود‌ها را جبران کند.

افتتاح این تونل باید هرچه زودتر عملیاتی شود تا بیش از این شاهد پسرفت آب در این دریاچه نباشیم.

انتهای پیام/