به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان، ما همیشه از زلزله ترسیده ایم و نگران تخریب محل سکونت خود بوده ایم، اما برخی اقدامات در اطراف ما کمتر از زلزله نیستند و با خود مخروبه‌هایی دارند که شدید‌ترین زلزله‌ها آن‌ها را به وجود می‌آورند.

کرمان منطقه‌ای زلزله خیز در کشور است، اما آنچه هم اکنون در گوشه و کنار شهر تاریخی کرمان به چشم می‌خورد آثار زلزله نیست بلکه بی تفاوتی و بی توجهی بلایی به سر کرمان آورد که تاریخ در این قسمت تکان‌های شدیدی خورد.

نوروز سال ۹۷ طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور در سفر به کرمان گفت: شهر کرمان مانند شهر یزد قابلیت جهانی شدن دارد، اما به نظر می‌رسد هر چه بر سر بافت تاریخی شهر کرمان آمده است را به درستی ندیده است.

چیزی به نام بافت تاریخی نداریم

ابراهیمی یکی از فعالان میراث فرهنگی گفت: بافت تاریخی شهر کرمان وسعت ۵۰۰ هکتاری دارد، اما متاسفانه دیگر چیزی به نام بافت تاریخی در شهر کرمان باقی نمانده است و آنچه باقی مانده جزیره مانند‌هایی است که در گوشه و کنار مرمت شده اند و به ثبت ملی رسیده اند.

او افزود:طبق قانون تخریب خانه‌های ثبت ملی جرم است و خانه‌هایی هم در این بافت قدیمی ثبت ملی نیستند که بسیار زیبا و جذاب هستند باید حفظ و نگهداری شوند که بدون هماهنگی تخریب نشوند و با سازکار بافت قدیم ساخته و مرمت شوند.

اما آنچه در کرمان اتفاق افتاده است خارج از قوانین بوده است مانند خانه تیمو که بنایی تاریخی بود که می‌توانست به ثبت برسد و حفظ شود، اما تبدیل به یک زمین خالی شد!

تخریب خانه های قدیمی در سکوت

علی اکبر قطب الدینی شهردار منطقه پنج و بافت تاریخی شهر کرمان گفت: برخی خانه‌ها مالکان به دور از چشم میراث فرهنگی و شهرداری اقدام به تخریب بنا‌ها می‌کنند و زمانی که ما متوجه می‌شویم کار از کار گذشته است.

او ادامه داد: این خانه‌ها ملک شخصی هستند و چون ثبت ملی نیستند نمی‌توان کاری انجام داد؛ و این گونه در سکوت بافت تاریخی شهر کرمان در خاموشی تخریب می‌شود و جای آن را برج‌هایی می‌گیرند که به تاریخ دهن کجی می‌کنند.

به خیابان برزو آمیغی می‌رویم جایی که خانه‌های قدیمی بسیاری را در دل خود جای داده است، اما آنچه از کوچه و خیابان مشخص است تاریخ هم در این گوشه کنار در حال مرگ است وجود برج‌هایی در کنار خانه‌های تاریخی مانند خانه کاظمی که سایه برجی چند طبقه نور حیاطش را گرفته، خود دلیلی است بر این ادعا که بی ضابطه و بدون نظارت ساخته شده است گویی قدرت و پول زورش از تاریخ بیشتر است.

کاظمی یکی از وارثان این خانه قدیمی است که این خانه را دوست دارد و دلش می‌خواد آن را مرمت کند و برای آیندگان نگه دارد نکته‌ای که کاش همه مالکان بافت قدیم به آن توجه می‌کردند و بافت تاریخی و خانه‌های دارای ارزش را زنده نگه می‌داشتند.

او گفت: برای مرمت این خانه یک و نیم میلیارد تومان بودجه نیاز است و وام‌هایی که به او برای مرمت پرداخت می‌شود باز پرداختشان بدون استراحت و سخت است و تا خانه‌ای مرمت شود و بتواند از آن استفاده و درآمد زایی کنند زمانی نیاز دارد.

مشکل صاحبان خانه‌های قدیمی همه مرمت بنا است و از همه مهمتر پول برای مرمت است وقتی که هم مالکان می‌خواهند خانه را به میراث واگذار کنند تا خود میراث ملک را مرمت کنند خانه‌ای ده‌ها قصبی را خیلی کم می‌خرند که به صرفه نیست و بگذاری تخریب شود و بعد زمینش را بفروشی میلیارد‌ها تومان سود خواهی کرد به هر حال هر ارثی باید دل خوشی برای صاحب ارث داشته باشد.

شهرداری کرمان قدمت خوبی دارد، اما برنامه ریزی مناسبی برای زیبا سازی شهر و بافت قدیم نکرده اند این را می‌شود از چهره خسته شهر فهمید گویی هر چه برای زیبایی اقدام می‌کنی فرسودگی از گوشه‌ای دیگر خودنمایی می‌کند.

تقریبا از ۲۰ سال پیش تخریب بافت تاریخی شهر کرمان شدت گرفت و تاریخ را در کام خود فرو برد خانه‌هایی که باد و باران آن‌ها را تخریب کردند و در یک چشم بر هم زدن بولدوزر از آن‌ها تلی از خاک را برجای گذاشت و تمام ،به راستی نمی‌شد در محدوده بازار کرمان از ۲۰ یا ۳۰ سال پیش برنامه‌ای طراحی کرد تا بافت قدیمی کوچکتری مرمت شود و این سمت به عنوان بافت تاریخی حفظ و بقیه موارد که صاحب ارزش بودند در گوشه و کنار شهر مرمت و ثبت ملی شوند و هر لحظه در هر قسمت به صاحبان بافت قدیم تنشی وارد نشود.

حالا دیگر آرزوی مانند یزد شدن برای کرمانی‌ها که شهری زیبا داشتند به آرزویی محال تبدیل شده است، اما در کوچه و پس کوچه‌های شهر در همین محله‌هایی که بافت قدیمی نامیده می‌شوند از زریسف تا باغملی از مطهری تا ابوحامد اینقدر بنای مخروبه وجود دارد که مامنی شده اند برای معتادان متجاهر داخل برخی از این مخروبه‌ها رفتیم چه خانه‌هایی زیبایی بودند اگر به آن‌ها رسیدگی می‌شد می‌توانستند به عنوان هتل و چایخانه و رستوران از آن‌ها استفاده کرد و حالا دیگر چیز قابل جبرانی نمانده جزء یک سردر و یک دیوار سیاه و مقداری کچ بری و چهار تا آجر نقش و نگار دار که مرمتش هزینه‌های بسیاری دارد و مطمئینا نگه داشته شده تا کامل مخروبه شوند و در نهایت بدون هیچ دردسری زمین برای ساخت و ساز به فروش برسد.

بیشتر این خانه تا زمانی که به طور کامل مخروبه شوند در دست مستاجران بیگانه با تاریخ کرمان هستند تا حداقل استفاده را از آن ببرند خانه‌هایی که در حال فروریختن هستند و مستاجرانشان بی توجه به تاریخ در آن‌ها زندگی می‌کنند و اهمیتی برایشان ندارد تاریخ در این گوشه در حال نابودی است وقتی کامل غیر قابل سکونت شدند به یک خانه دیگر می‌روند هر اتاق این خانه‌های بزرگ و اعیانی در دست یک خانواده با ۵ و ۶ بچه قد و نیم قد است که با وجود جمعیت چشمگیرشان برایشان کوچک است و بدون ترس از تخریب در آن‌ها ساکن می‌شوند نان خشک جمع می‌کنند پلاستیک و فلزات بازیافتی را در خانه‌ها تفکیک و انبار می‌کنند و باز هم نگران هیچ چیز نیستند زندگی آن‌ها جریان دارد فقط این تاریخ است که در این گوشه ذره ذره می‌میرد.

تلاش کنیم برای آنچه باقی مانده

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این باره گفت: تخریب بافت تاریخی شهر کرمان و ساخت برج‌ها و همچنین پروژه‌های بزرگ و نامتناسب با بافت تاریخی در کنار خانه‌های قدیمی در سنوات گذشته رخ داده و متاسفانه این کار باعث نابودی بخش عظیمی از این خانه‌های قدیمی شده است.

اوادامه داد: اگر بافت تاریخی یزد و شیراز رونق دارند و تخریب نشده اند منابع به آن‌ها اختصاص یافته است تا آن‌ها از بین نروند کرمان نیازمند منابع است تا از تخریب جلوگیری شود و باید سرمایه گذار ترغیب شود و در این منطقه سرمایه گذاری کند.

اما آنچه از بافت تاریخی کرمان باقی مانده تیکه تیکه در گوشه و کنار شهر پراکنده شده است و نمی‌توان دیگر یک بافت تاریخی یک تیکه و منسجم داشت، نباید تاریخ را به دست فراموشی سپرد و همین باقی مانده‌ها را نابود کرد باید با چنگ و دندان از این گذشته حمایت کرد و اختصاص بودجه برای نجات این قسمت از شهر که هر گوشه آن در حال فروریختن است ضروری است و می‌طلبد شهردار جدیدو شورای شهر تازه نفس به این قسمت از شهر نگاه ویژه‌ای داشته باشند، زیرا این قسمت در معرض دید جهانگردان قرار دارد و سرانجام بعد از کرونا باز هم گردشگری رونق خواهد گرفت و نیاز است این قسمت آماده روز‌های خوب آینده شود.

گزارش از حمیده یزدی نژاد

انتهای پیام/ی