به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد، برقراری امنیت غذایی یکی از اصلی‌ترین ضرورت‌های کشور به شمار می‌رود به گونه‌ای که برخی از کارشناسان آن را از امنیت ملی نیز برتر دانستند.

با توجه به وضعیت خاص بوم شناختی و جغرافیای کشور ضروری است بیش از هر زمانی با اولویت بخشی و ارتقای جایگاه بخش کشاورزی که متولی اصلی تامین امنیت غذایی بوده تلاش کنیم تا از بروز یکی از اصلی‌ترین و زیان بارترین چالش‌های ملی یعنی کمبود مواد غذایی جلوگیری به عمل آید.

نقش آبزیان در امنیت غذایی کشور

نقش و سهم صید و آبزی پروری چه به صورت صنعتی و چه به صورت خرد در ریشه کنی فقر و تامین معیشت و نیاز‌های غذایی جوامع محلی خیلی مهم است.

بیشتربخوانید

• صادرات ۱۰ میلیون دلاری ماهی از چهارمحال و بختیاری
• فعالیت ۱۰ واحد تولید ماهی زینتی در چهارمحال و بختیاری
• اردل قطب پرورش ماهیان سردآبی در چهارمحال و بختیاری

در میان فعالیت‌های کشاورزی و تولید مواد غذایی، آبزیان یکی از بخش‌هایی است که در طی دهه اخیر از روند توسعه چشمگیری برخوردار بوده است.

بر اساس آمار فائو میزان تولید آبزیان در جهان از حدود ۶۲ میلیون تن در سال ۲۰۰۶، به ۲۱۴ میلیون تن در سال ۲۰۱۹ رسید، سهم آبزیان پرورشی از مجموع کل تولید از ۴۰ درصد در سال ۲۰۰۶ میلادی به ۵۷ درصد در سال ۲۰۱۹ افزایش یافت.

در کشور ما نیز نرخ رشد تولید آبزیان بسیار بالاتر از متوسط نرخ رشد بخش کشاورزی و حتی نرخ رشد تولید در کشور است به گونه‌ای که تولید آبزیان پرورشی از ۱۲۵ هزار تن در سال ۱۳۸۳ به حدود ۵۲۶ هزار تن در سال ۱۳۹۸ رسید.

توسعه ظرفیت شیلاتی کشور عمدتا بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی و بخصوص در سه دهه اخیر بوده است، در این زمینه مقام معظم رهبری و همچنین مجلس شورای اسلامی بر روی توسعه دریا محور تاکید کرده اند.

تاریخچه تکثیر و پرورش ماهی در ایران و جهان

اولین کسانی که اقدام به پرورش ماهی کردند چینی‌ها بودند، فان لی در ۴۷۵ سال قبل از میلاد مسیح در مورد تخم ریزی و تکثیر ماهی کپور معمولی مطالب ارزنده‌ای نوشته و از آن به عنوان یک شغل پر منفعت یاد کرده است.

بیشتر مولفین سابقه پرورش ماهی را به ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح نسبت می‌دهد، ارسطو از ماهی کپور یاد کرده و یونانی‌ها و رومی‌ها ماهی کپور در استخر پرورش می‌دادند، این ملل سعی داشت که بدین وسیله ذخایر ماهی در آب‌های طبیعی را حفظ نمایند.

چینی‌ها و رومی‌ها همچنین برای اولین بار ماهی را به طور مصنوعی تکثیر کردند.

در کشور ما در واقع کار از سال ۱۳۳۰ با تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری و ماهیان کپور شروع شد و در سال ۱۳۳۸ هم با احداث اولین ماهی سرای کشور در روستای حصار شهرستان کرج پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان آغاز شد.

و، اما امروز هزاران مرکز تکثیر و پرورش انواع آبزیان در سطح کشور در تولید ماهیان گردابی سردآبی زینتی و میگو فعالیت دارند.

مزایای پرورش آبزیان

با وجود رشد کنونی جمعیت دنیا، تولید هرچه بیشتر پروتئین حیوانی از اهمیت زیادی برخوردار است و آبزیان به دلایل زیادی به عنوان عمومی‌ترین و موثرترین راهکار جهت تولید پروتئین در آینده شناخته شده است.

صرف انرژی کمتر، وزن مخصوص، عدم تعارض با سایر کاربری ها، قابلیت تولید مثل، ضریب تبدیل غذایی و صرفه اقتصادی آبزی پروری و اهمیت و مزایای مصرف ماهی از مزایای پرورش آبزیان به شمار می‌رود.

ماهی از منابع بسیار خوب پروتئین محسوب می‌شود، پروتئین موجود در گوشت ماهی از نظر کمیت و کیفیت قابل توجه است و به راحتی هضم و جذب می‌شود این پروتئین از ۲۰ نوع آمینو اسید ساخته شده که ۱۰ نوع از این اسید آمینه‌ها برای بدن ضروری است و بدن قادر به ساختن آن‌ها نیست.

به طور متوسط میزان پروتئین گوشت ماهی ۱۹ درصد است و به طور کامل جذب بدن می‌شود، همچنین ماهی حاوی ویتامین‌ها مواد معدنی و چربی‌های مفید برای سلامت است.

مصرف ماهی نه تنها به حفظ سلامت قلب و جلوگیری از بیماری‌های قلبی کمک می‌کند بلکه مصرف آن توسط زنان باردار و شیرده موجب تقویت بینایی و رشد بهتر مغز جنین می‌شود.

ماهی قزل آلای رنگین کمانی، محبوب‌ترین ماهی در بین مردم

منابع آبی و محل‌های مناسب برای پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان بیشتر در ارتفاع ۳۰۰ تا ۲۰۰۰ متر از سطح آب‌های آزاد قرار دارند.

در کشور ما استان‌های آذربایجان غربی و شرقی، کردستان، کرمانشاه، لرستان، همدان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، مازندران، تهران و بخش‌هایی از استان گیلان دارای استعداد‌های بیشتری در زمینه پرورش این گونه ماهیان نسبت به سایر نقاط هستند.

قزل آلای رنگین کمان در آب‌های سرد با اکسیژن فراوان زندگی و در پاییز و زمستان تخم ریزی می‌کند، مشخصه ظاهری این ماهی وجود یک نوار پهن به صورتی رنگین کمان در هر طرف بدن است که حداکثر طول آن به ۷۰ سانتی متر و وزن آن به ۷ کیلوگرم می‌رسد.

چهارمحال و بختیاری استانی با اقلیم‌های مختلف است، درست است این استان جز استان‌های سردسیر کشور به شمار می‌رود، اما به نوعی طبیعتی چهار فصل دارد.

همین اقلیم‌های متفاوت در چهارمحال و بختیاری باعث شده تا ظرفیت‌های متنوع تولیدات کشاورزی، دامپروری، باغداری، طیور و آبزی پروری در این استان وجود داشته باشد.

یکی از مهم‌ترین این ظرفیت‌ها آبزی پروری است که در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به آن شد تا جایی که چهارمحال و بختیاری را تبدیل به یکی از قطب‌های پرورش و تولید ماهیان سردآبی در کشور کرد.

چهارمحال و بختیاری قطب تولید ماهیان سردآبی

چهارمحال و بختیاری با تولید سالانه ۲۴ هزار تن ماهی سردآبی، قطب تولید این محصول در کشور است.

رضا احمدی معاون شیلات و آبزیان سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: سالانه حدود ۲۴ هزار تن ماهی سردآبی در ۴۱۴ مزرعه پرورش ماهی این استان تولید می‌شود.

او افزود: در بیش از ۱۰ سال اخیر چهارمحال و بختیاری با این میزان تولید رتبه اول را در زمینه تولید ماهیان سردآبی کسب کرده است.

احمدی اضافه کرد: تعداد اشتغال ایجاد شده در زمینه تولید و پرورش ماهی دراستان به طور مستقیم ۲ هزار و ۴۰۰ نفر و به طور غیر مستقیم ۵ هزار نفر است.

او ادامه داد: تعداد مزارع و مراکز تولید بچه ماهی هم در استان ۳۴ مرکز است که سالانه ۴۰ میلیون قطعه بچه ماهی تولید می‌کنند.

احمدی با بیان اینکه ارسال عمده محصول ماهی چهارمحال و بختیاری به استان‌های تهران، خوزستان و اصفهان است، اضافه کرد: کشور‌های امارات، روسیه و عراق از کشور‌های هدف صادرات هستند.

احمدی کارشناس شیلات اداره کل جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری هم به خبرنگار ما گفت: شهرستان اردل از نظر تولید و شهرستان کیار از نظر تعداد مزارع جایگاه اول را در استان دارند.

به دلیل وجود مراکز تکثیر، پرورش و مراکز فناوری و کارخانجات خوراک آبزیان، زنجیره تولید ماهیان سردآبی در استان تکمیل و مستقل شده است.

فعالیت ۱۷ واحد تولید خوراک آبزیان در چهارمحال و بختیاری

ابراهیمی رئیس سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری گفت: با افزایش روز افزون مصرف ماهی در سبد کالای مردم پرورش دهندگان ماهی نیز با افزایش تولید روبرو هستند و برای پرورش ماهی نیاز به غذادهی و خوراک ماهی اکسترود شده دارند و این نیاز روز به روز افزایش پیدا می‌کند.

او افزود: تولیدکنندگان خوراک آبزیان به منظور پاسخگویی به نیاز شیلات داران و پرورش دهندگان ماهی درصدد افزایش تولید و توسعه خطوط تولید خود هستند.

ابراهیمی با بیان اینکه در حال حاضر ۱۷ واحد تولید خوراک آبزیان در استان فعالیت می‌کند اضافه کرد: سالانه بیش از ۳۰۰ هزار تن خوراک آبزیان توسط این ۱۷ کارخانه تولید می‌شود.

او ادامه داد: همچنین یکی از این واحد‌های تولید خوراک آبزیان در چهارمحال و بختیاری توانسته با افزایش خط‌های تولیدی خود به بزرگ‌ترین واحد تولیدی خوراک آبزیان در کشور تبدیل شود و انواع غذای ماهیان سردابی و گرم آبی و میگو را تولید کند.

ابراهیمی گفت: ۶ کارخانه فرآوری و بسته بندی ماهی در استان چهارمحال و بختیاری فعالیت می‌کند که ظرفیت سالانه آن‌ها ۱۴ هزار و ۲۰۰ تن است.

استمرار برنامه ریزی‌های توسعه محور در زمینه آبزی پروری سبب شده که این استان پیشتاز پرورش آبزیان در کشور باشد و سهم قابل توجهی از اشتغال و اقتصاد شیلاتی برای خود دست و پا کند.

حرکت استان چهارمحال و بختیاری در تکمیل زنجیره تولید در بخش آبزی پروری نمونه‌ای از اقتصاد مقاومتی است که تداوم توسعه این صنعت تأثیر قابل توجهی در کاهش نرخ بیکاری و بهبود وضع معیشت مردم خواهد داشت.

انتهای پیام/ف