به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بجنورد، وقتی صحبت از تولید و ارزش افزوده می‌شود ذهنمان به سمت یک کارخانه عظیم سوق پیدا می‌کند که میلیارد‌ها تومان تجهیزات می‌خواهد و چندین متخصص و ده‌ها کارگر حرفه‌ای و نیمه حرفه‌ای؛ کار را آنقدر سخت می‌پنداریم که مطمئن می‌شویم تولید امری ناممکن است.
هیچ گاه نیز به این فکر نمی‌کنیم که سخت‌ترین راه‌ها، بهترین چاره‌ها نیست و گاهی ممکن است ساده‌ترین اقدامات بالاترین درآمد‌ها را به دنبال داشته باشد.
جدای از راه اندازی کارخانه‌های صنعتی و پرهزینه راکد و نیمه راکد به فعالیت کارگاه‌های خرد و کوچک نیاز داریم. این مسئله در روستاها که قشر مولد جامعه هستند اهمیت بیشتری دارد و در صورتی که تولید در روستا شکل نگیرد عواقب جبران ناپذیری رقم خواهد خورد؛ همانطور که تا کنون جامعه از این آسیب‌ها کم ضربه نخورده است.
تولید اگر به کلید واژه روستاها تبدیل شود، می‌تواند باعث برکات زیادی باشد. تولیدی که لزوماً نیازمند هزینه‌های گزاف نیست و می‌شود با کم‌ترین امکانات بیشترین بازدهی را کسب کرد.
بیشتر بخوانید
هرچند عده‌ای این حرف‌ها را شعاری می‌پندارند، اما گروهی این شعار‌ها را به واقعیت مبدل کرده‌اند و اکنون از یک ابتکار بسیار ساده درآمدی برای خود کسب کرده و به زندگی خود رونق داده‌اند. اهالی روستای زوارم از توابع شهرستان شیروان از این گروه‌ها هستند که توانسته‌اند با اندکی همت، حال برای خود کسب و کار ویژه‌ای راه اندازی کنند.
اینجا در شیروان دومین شهر پرجمعیت خراسان شمالی نبض خوش زندگی در کارگاه‌های کوچک تولید خیارشور به گوش می‌رسد.
شیروان یکی از قطب‌های تولید خیارشور در کشور است که علاوه بر کشت و تولید خیار با فراوری آن توانسته اقتصادی فعال در منطقه ایجاد کند.
تولید خیار شور در خراسان شمالی از دیرباز وجود داشته و یکی از چاشنی‌های خوش طعم همراه سفره‌های خانواده بوده است.
نبود صنایع تبدیلی و فرآوری محصولات کشاورزی گره کوری است کشاورزان و بسیاری از ذینفعان را واردار به خام فروشی می‌کند و در همه حوزه‌ها از کشاورزی گرفته تا محصولات معدنی؛ اما این بار همت اهالی چند روستا در شهرستان شیروان در کنار کاشت و برداشت محصول خیار با فرآوری آن توانسته اند اشتغالی پایدار در منطقه ایجاد کنند.
این کارگاه‌ها در عین سادگی و بدون تحمیل هزینه‌های سنگین ایجاد شده که نتیجه آن اشتغال برای صد‌ها نفر است.
شیروان به لحاظ داشتن آب و هوای و خاک مناسب، از مناطق مستعد کشت صیفی جات است؛ در این راستا از مردادماه کار برداشت خیار در این شهرستان آغاز می‌شود و تا حوالی مهرماه ادامه دارد.بطور متوسط هر دوهکتار زمین برای حدود ۲۰ نفر اشتغالزایی می‌کند.
آغاز برداشت خیار از قطب تولید این محصول در خراسان شمالی
برداشت خیار از قطب تولید این محصول در خراسان شمالی شهرستان شیروان آغاز شده است که تا این روند اوایل مهرماه ادامه دارد.
گرچه محصول این مزارع تلخ است، اما سال‌ها به کام کشاورزان این منطقه را شیرین کرده است و کارگران زیادی هم از اشتغال در این مزارع روزی کسب می‌کنند.
مدیر جهاد کشاورزی شیروان گفت: برداشت این محصول زراعی امسال از ارقام «نادا» و «صفا» در سطح ۸۰۰ هکتار آغاز شده است که عملکرد تولید در هر هکتار ۲۰ تن است.
ایزانلو مدیرجهادکشاورزی شیروان گفت:امسال سطح زیر کشت خیار در شهرستان شیروان بیش از ۸۰۰ هکتار بوده است که پیش بینی می‌شود، ۱۶ هزار تن محصول برداشت شود.
او افزود:در حال حاضر شهرستان شیروان رتبه اول تولید خیار استان را دارد و بطور متوسط از هر هکتار زمین ۲۰ تن خیار برداشت می‌شود.
حسن ایزانلو با بیان اینکه این محصول سال گذشته از سطح ۶۰۰ هکتار اراضی شیروان برداشت شد عنوان کرد: محصول خیار این شهرستان به دلیل کیفیت بالا برای خیارشور استفاده می‌شود که محصول فرآوری شده به سایر استان‌ها از جمله خراسان رضوی، جنوبی و تهران ارسال می‌شود.
مدیر جهاد کشاورزی شیروان افزود: عمده تولید خیارشور این شهرستان در مناطق روستای گردشگری زوارم، حسین آباد، تنسوان، ورگ و رزمقان در بخش مرکزی است که مروجان کشاورزی علاوه بر بحث علمی و فنی در بحث مراقبت و مبارزه به باغداران توصیه‌های لازم را ارئه می‌دهند و در صورت درخواست آنان تسهیلات پرداخت می‌شود.
بیشتر بخوانید
شیروان قطب تولید خیارشور در کشور
مدیر جهاد کشاورزی شیروان گفت: شهرستان شیروان ۹ واحد تولید خیارشور دارای مجوز است که ۶ واحد آن دارای پروانه بهره برداری است.
ایزانلون عنوان کرد:به دلیل وجود کارگاه‌های متعدد تولید خیار شور شیروان به قطب تولید این محصول در کشور تبدیل شده است و تولیدات در سطح ملی عرضه می‌شود.
در ایامی از سال که خیار تولیدی شیروان به اتمام می‌رسد این کارگاه‌ها خیار‌های مورد نیازشان را از استان‌های دیگر تامین می‌کنند.
به سراغ یکی از این مزارع رفتیم کارگران و افرادی که به جمع آوری خیار مشغول بودن با ابراز رضایت از اینکه در منطقه خودشان شغلی دارند و مجبور به مهاجرت به شهر‌های دیگر نیستند ابراز رضایت میکردند.
یکی از برداشت کنندگان خیار گفت:خیار‌های این منطقه از کیفیت مطلوبی برخوردار و کاملا مناسب برای تولید خیار شور است. در این حرفه بانوان حضور پررنگ تری دارند خانم‌هایی که شاید سرپرست خانواه هستند و شاید هم کمک خرج خانواده.
اشتغال سبز ؛ مددی برای زنان سرپرست خانواده
خانم میانسالی در حال جمع آوری خیار بود؛ از دستان پینه بسته ش می‌توانستی حدس بزنی عمری در این کار مشغول است.
به سراغش رفتم خواستم کمی از تجربه هایش بگوید.
گلبهار خود سرپرست خانواده بود و در فراغ همسر سال هاست مرد خانه شده ؛ شغل او در فصل برداشت خیار در همین زمین‌های زراعی خلاصه می‌شود.
گلبهار گفت:من ۱۱ سال است در فصل برداشت در مزارع حضور دارم و با برداشت محصولات کشاورزی روزی حلال سر سفره می برم.
او در ادامه گفت:این مشاغل دشواری‌های خود را دارد، ولی خدا را شکر چرخ زندگی را می‌چرخاند.
با لبخند زیبای گلبهار خانم از زمین‌های زراعی خارج شدم هنوز در نیمه‌های مسیر این اشتغال سبز بودم.
شوری خیار و شیرینی اقتصاد
تمام محصول خیار برداشتی از زمین‌های کشاورزی شیروان راهی کارگاه‌های تولید خیار شور می‌شود تا با فرآوری آن چرخ اقتصادی منطقه نیز بچرخد.
وجود کارخانجات فرآوری خیار، از جمله کارگاه‌های تولید خیارشور شهرستان شیروان را به یکی از قطب‌های تولید خیارشور کشور تبدیل کرده است.
در این کارگاه‌ها زنان و مردان فارغ از سن و سال و تحصیلات دانشگاهی ویژه، دست به دست هم داده اند تا علاوه بر ارائه محصولی با کیفیت به بازار، لقمه‌ای نان حلال به خانه ببرند.
طعم خوش و قیمت مناسب خیارشور‌های تولیدی شیروان موجب استقبال خریداران و افزایش فروش آن در مناطق مختلف کشور شده است.
رضایی یکی از کارآفرینان و تولیدکنندگان خیارشور شیروان با بیان اینکه خیار تولیدی شیروان از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است گفت:در این کارگاه سالانه ۴۰۰ تن خیارشور تولید می‌شود.
رضایی افزود:خیارشور شیروان در بازار‌های داخلی بسیار خوش درخشیده و از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
او با اعلام اینکه مشکلی برای فروش محصول تولیدی کارگاهش وجو ندارد، عنوان کرد:خیارشور تولیدی این کارگاه در تهران و خراسان جنوبی عرضه می‌شود.
به گفته رضایی برند خیارشور شیروان در کشور شناخته شده است و مشتریان مخصوص خود را دارد.
رضایی در ادامه افزود: در این کارگاه فرآوری، خیار‌ها در چهار بخش ویژه، سوپرویژه، نول و ممتاز دسته بندی می‌شود و در هر دبّه ۱۲ کیلویی، تا هشت کیلو خیار ریخته و با آب نمک و ادویه (فلفل، شوید، سیر و ترخان) پر می‌شود.
او با اشاره به استقبال و رضایت مشتریان از خیارشور شیروان عنوان کرد: طعم خوش، بسته بندی و قیمت مناسب خیارشور‌های شیروان موجب استقبال خریداران شده و تولیدات به تهران و استان‌های همجوار صادر می‌شود.
تفاوت روستا‌های شیروان با سایر روستاها این است که بجای ارسال محصولات به میدان بار، آن را در روستای خود با حداقل‌ترین امکانات (شور کردن) فرآوری می‌کنند.
هر تعداد کارگری که در زمین‌های کشاورزی مشغول جمع آوری خیار هستند؛ چندین برابر در کارگاه‌های تولید خیارشور مشغول هستند؛ برخی در قسمت جدا سازی خیار‌ها؛ برخی در پر کردن دبه‌ها و تعدادی هم در قسمت مزه دار کردن خیارشور‌ها فعالیت می‌کنند.
محبوب یکی دیگر از تولید کنندگان خیارشور در روستای کوچک حسین آباد که آوازه محصولش در نقاط مختلف کشور شنیده می‌شود.
وی گفت:خیارشور تولیدی کارگاهش در خراسان شمالی، رضوی و جنوبی همچنین استان‌های شمالی و جنوبی بازار خوبی دارد.
محبوب افزود:در این کارگاه سالانه ۷۰۰ تا ۸۰۰ تن خیارشور تولید می‌شود؛ اگر سرمایه داشته باشم و بتوانم کارگاهم را توسعه بدهم می توانم ۱۰ برابر تولید فعلی را به دست بیاورم و به راحتی در داخل و خارج از کشور هم به فروش برسانم.
روستای حسین آباد یکی از روستا‌های کوچک شیروان با ۳ هزار جمعیت است که شغل مردم روستا تبدیل خیار تلخ به خیارشور است. در تابستان تولید می‌کنند و در پاییز به فروش می‌رسانند.
یا کمی آن سوتر و در دیگر از روستا‌های دیگر شیروان باز هم خیار شور اقتصاد آفرین است و بسیاری را از بیکاری نجات داده است.
خیارشور؛ عامل درآمد ۶۰ درصد یک روستا
روستای زوارم قابلیت‌های اقتصادی مناسبی دارد که از این طریق توانسته اشتغال مناسبی برای اهالی ایجاد کند. در این روستا سال‌هاست صیفی‌جات کشت می‌شود و اینک با یک فکر خلاقانه یک محصول ابتدایی تبدیل به عامل درآمد یک روستا شده است.
کشت خیار در این روستا به وفور وجود دارد و حال فردی با تولید خیار شور باکیفیت، خوش طعم و بهداشتی مشتریان زیادی را برای خود دست و پا کرده است.
اما کار به اینجا ختم نمی‌شود و تولید خیارشور در روستا گسترش می‌یابد به حدی که اکنون ۲۳ کارگاه تولید خیار شور در این روستا فعال است و زمینی به مساحت ۱۵۰ هکتار، سالانه زیر کشت خیار می‌رود.
به این ترتیب ۶۰ درصد مردم روستای هزار و ۵۰۰ نفری زوارم به این شغل مشغول هستند؛ شغلی که در تابستان به اوج کار می‌رسد و در پاییز و زمستان با فروش خیار شور‌ها به وصول درآمد می‌انجامد.
این‌ها نمونه‌هایی کوچک از نقاطی است که مردم با کمک هم و همت بالایشان توانسته اند اشتغالی پایدار برای خود بدست بیاورند.
تقریبا تمام کارگاه‌های خیارشور در شیروان دارای مجوز هستند و کد بهداشتی دارند، اما فعالیت آن‌ها محدود است و مجوز صادرات محصول به خارج از کشور را ندارند.
به جهت فعالیت سوله‌ای کارگاه‌های تولید خیارشور مجوز کارخانه ندارند؛ متاسفانه در خیلی مواقع استان‌های دیگر این محصول را خریداری و با برند خود به خارج از کشور صادر می‌کنند.
با حمایت و بازاریابی قوی این فرصت برای خیارشور مناطق شیروان فراهم است تا در بازار‌های جهانی رقابت کند و سهمی از صادرات و ارزآوری را از آن خود کند.
ردپای خرابی های کرونا اینجا هم دیده می‌شود
شیوع کرونا و در پی آن مشکلاتی که بوجود آورد صدماتی هم به تولیدکنندگان خیارشور وارد کرده است.
جدا از مصارف خانگی بیشترین مصرف خیار شور در رستوران‌ها و غذا‌های فست فود و ساندویچ است که در دو سال اخیر به دلیل تعطیلی این مراکز همچنین استقبال کمتر مردم در استفاده از غذا‌های بیرونی قسمتی از خیارشور‌های تولیدی در این ایام به فروش نرسید.
دهیار روستای زوارم شیروان سال گذشته در مصاحبه‌ای گفته بود که ۱۵۰ هزار دبه خیارشور به وزن هزار و ۲۰۰ تن روستای زوارم به علت شیوع کرونا به فروش نرفت.
حمایت مسئولین رونق اقتصادی ارتقاء می دهد
علاوه بر همت مردم و فعالان فرهنگی لازم است مجوزی به فعالیت‌های اقتصادی و تولیدی در این خصوص اختصاص یابد که تولیدکنندگان هم بتوانند به طور مستقیم محصول تولیدی را به کشور‌های همسایه صادر کنند رونق اقتصادی در این منطقه ارتقاء یابد.
فعالیت‌های خرد تولیدی می‌تواند باعث تحرک اقتصادی جامعه شود؛ زیرا عموم آن‌ها شخصی بوده و دولت در آن دخالت ندارد و همین امر سبب می‌شود خلاقیت، رشد و توسعه در آن مشاهده شده و به این ترتیب با اندکی تلنگر اقتصادی، آن کارگاه تولیدی فلج نشود.
آنچه واضح است لزوم حمایت مسئولان دولتی از این مشاغل و هموار کردن مسیر دریافت مجوز‌ها است. اگر دولتمردان و مدیران ارشد سازمان های ذیربط صرفاً صدور مجوز‌ها را تسریع کنند؛ می‌شود امید زیادی به رونق تولید در استان خراسان شمالی داشت؛ استانی که سرشار از ظرفیت‌های کشاورزی است و با اندکی خلاقیت می‌توان ده‌ها برابر ارزش افزوده به وجود آورد.
نویسنده گزارش اکرم دانش طلب
انتهای پیام/د
