به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد، روز ملی سینما برای اولین بار در در بهمن سال ۷۸ اعلام شد و در همان دوران اظهار نظراتی پیرامون این روز بیان شد. سرانجام چهارمین جشن بزرگ سینمای ایران در سال ۱۳۷۹ در روز ۲۱ شهریورماه مقارن با ایام بزرگداشت صدمین سالگرد حیات این سینما در مجموعه ورزشی انقلاب برگزار شد.

در تمام این سال ها، سینما در هر دوره و زمانه اى به شکلى درآمد؛ گاه هنر ناب بود، گاه وسیله تبلیغ و گاه، اسباب تفریح و سرگرمى و گاه زمینه اى براى انتقال پیام؛ اما امروزه سینما ابزارى است توانمند در دست هنرمندانى که مى کوشند به نگریستن معناى تازه اى ببخشند.

بیشتر بخوانید

• افتتاح دومین کافه سینما روباز کشور در شهرکرد

بانى ورود نخستین دوربین فیلم‌بردارى و نمایش فیلم به ایران، در سال ۱۲۷۹ شمسی برابر با ۱۹۰۰ میلادی مظفرالدین‌شاه بوده است و نخستین فیلم‌بردار ایرانى نیز ابراهیم خان عکاس‌باشى محسوب مى‌شود.

تاریخچه سینما

برادران لومیر، در دسامبر ۱۸۹۵ دستگاهى را به راه انداختند که سینماتوگراف نام داشت. این دستگاه پیچیده عکس‌هاى متحرک را نشان مى‌داد. لومى‌یر با چرخاندن دستک آن عکس‌هاى متحرک را روى پرده‌اى سفید به نمایش مى‌گذاشتند. آن‌ها پس از استقبال پاریسى‌ها از سینماتوگراف، نمایندگانى به کشورهاى مختلف فرستادند تا مردم آن کشور‌ها را با این دستگاه آشنا کنند.

تاریخچه ورود سینما به ایران

مظفر‌الدین‌شاه در فروردین سال ۱۲۷۹ از تهران به مقصد اروپا حرکت کرد. در این سفر بود که با سینما آشنا شد. در سفرنامه مبارکه مظفرالدین‌شاه آمده است که شاه روز یکشنبه هفدهم تیر ۱۲۷۹ به اتفاق میرزا ابراهیم خان عکاس‌باشى به تماشاى دستگاه سینموفتوگراف و لانترن ماژیک رفته است. این حادثه پنج سال پس از رواج اختراع برادران لومیر در پاریس رخ داد. (شاه این دوربین را اشتباهاً سینموفتوگراف مى‌نامید.)

در هفته بعد، مظفرالدین‌شاه مجدداً به دیوار سینما رفت. حدود یک ماه پس از اولین دیدار مظفرالدین‌شاه با سینما، در سه‌شنبه ۲۳ مرداد ۱۲۷۹ در شهر اوستاند در ساحل دریا در بلژیک، جشن روز عید گل برگزار شد و میرزا ابراهیم‌خان عکاس‌باشى مشغول عکس سینموفتوگراف‌اندازى از شاه شد. به این ترتیب بانى ورود نخستین دوربین فیلم‌بردارى و نمایش فیلم، مظفرالدین‌شاه است و نخستین فیلم‌بردار ایرانى نیز ابراهیم خان عکاس‌باشى محسوب مى‌شود.

نخستین مدرسه سینمایى و فیلم‌بردارى در ایران

اوانس اوگانیانس، مهاجرى ارمنى / روس بود، که پس از اتمام تحصیلاتش در رشته سینما به ایران آمد. اوگانیاسن با فکر تأسیس مدرسه سینمایى و سپس تولید فیلم را به مرحله عمل در آورد. پس از درج اعلان براى نخستین دوره مدرسه، نتیجه‌اى ببار نیامد و با اعلان‌هاى بعدی، افتتاح مدرسه هنرپیشگى در ۲۰ اردیبهشت ۱۳۰۹ روى داد و سیصد نفر نام‌نویسى کردند. اما این دوره را فقط ۱۲ نفر به‌پایان رساندند.

سینمای ایران بعد از انقلاب

با پیروزى انقلاب، در ابتدا این تصور مطرح شد که حاکمیت دینى با سینما سر سازگارى ندارد و سینما از حیات فرهنگى این سرزمین حذف خواهد شد؛ اما با سخنان رهبر انقلاب این ذهنیت برطرف شد و با تأیید فیلم گاو ساخته داریوش مهرجویى از طرف ایشان، بعنوان سینمایى سالم، تلقى تازهاى در مورد آینده سینماى ایران پدید آمد؛ اما به هرحال برخورد‌ها متفاوت بود.

با پیروزى انقلاب وزارت فرهنگ و هنر در وزارت علوم ادغام شد. در روز نخست دستور بازگشایى سینما‌ها صادر شد و بسیارى از آثار انقلابى یا حتى استعمارى به نمایش درآمد. دفتر کمپانى هاى خارجى در اول سال ۱۳۵۸ تعطیل شد. در جلسه مشترک شوراى تهیه کنندگان، واردکنندگان، سینماداران و هنرمندان در تیرماه ۱۳۵۸، تصمیم بر این گرفته شد که از ورود هر نوع فیلم خارجى جلوگیرى شود؛ و سپس پروانه نمایش فیلم هاى ایرانى که از سال ۵۸ تا ۵۹ مجوز گرفته بودند لغو شد.

بعد از سال ۱۳۶۰ مجموعه امور سیاسی، فرهنگی، اقتصادى و صنفى سینما تحت نظارت دولت قرار گرفت و تأثیر مثبت آن با محدودیت ورود فیلم هاى خارجی، حذف عوارض سنگین از فیلم هاى داخلی، نظم بخشیدن به ارتباط میان صاحبان سینما و صاحبان فیلم، پرداخت وام بانکى به تهیه کنندگان و بسیارى موارد دیگر خود را نشان داد. اصلاحات انجام شده متأثر از اراده عام سینماگران ایرانى بود.

بتدریج از سال ۱۳۶۴ با ایجاد رابطه مناسبتر میان سیاستگذاران و سینماگران، آثارى خلق شد که توانست نظر منتقدان و روشنفکران را نیز بخود جلب نماید و با اقبال عمومى نیز مواجه شد و در عین حال سینماى ایران را در سطح جشنواره هاى جهانى مطرح کند.

انتهای پیام/ع