به گزارش خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، به نقل از سلف، احساس تهوع ناگهانی در لیست تجربیات ناخوشایند است و ذهن فرد را درگیر می‌کند، ممکن است موادغذایی اخیرا مصرف شده را به عنوان عامل ایجاد این حالت بدانید، اگرهم یقین دارید چیز بدی نخورده اید، طبیعی است که از حالت به وجود آمده تعجب کنید.

تحقیقات نشان داده است بسیاری از دلایل دیگر نیز می‌تواند معده را دچار اختلال کرده که هیچ ربطی به بارداری یا خوردن غذای مسموم ندارد.

حالت تهوع چیست؟

 حالت تهوع یک احساس ناراحت کننده در معده است که اغلب با میل به استفراغ همراه است. هرکسی می‌تواند حالت تهوع را تجربه کند، اگرچه در شرایط خاصی شایع تراست، مانند زمانی که فردی تحت شیمی درمانی قرار می‌گیرد یا باردار است.

توجه به این نکته ضروری است که حالت تهوع به خودی خود یک بیماری یا وضعیت عدم سلامت نیست؛ بلکه نشان دهنده بالقوه یک بیماری یا وضعیت جسمی نابسامان است.

برخی علائم تهوع احتمالی که ممکن است تجربه کنید در اینجا آمده است:

• احساس عجیبی در قفسه سینه، بالای شکم یا پشت گلو
• تعریق
• ناراحتی معده
• کمبود اشتها
• انقباضات غیرقابل کنترل ماهیچه‌های تنفسی و شکمی

علل تهوع

در اینجا برخی از رایج‌ترین دلایل ایجاد حالت تهوع وجود دارد که دانستن آن‌ها می‌تواند به شما کمک کند:

۱. احساس استرس یا اضطراب

اگرچه استرس یک احساس روانی است، اما باعث ایجاد تغییرات فیزیکی در بدن می‌شود. محققان دریافتند در روده رشته‌های عصبی وجود دارد که برای گسترش و انقباض غذا از طریق دستگاه گوارش منقبض می‌شود؛ اما زمانیکه استرس دارید یا مضطرب هستید، مغز ممکن است سیگنال‌هایی را به آن اعصاب ارسال کند که باعث انقباضات اضافه شود. به این حالت "تاکی گاستری" می‌گویند. این انقباضات ریتم طبیعی روده را به هم می‌زند که می‌تواند باعث ایجاد حالت تهوع شود و جای نگرانی نیست.

پزشکان می‌گویند حتی وجود استرس جزئی نیز می‌تواند باعث ایجاد حالت تهوع شود. نفس عمیق برای چند ثانیه می‌تواند کمک کند تا احساس آرامش بیشتری پیدا کرده و در کاهش حالت تهوع نیز موثر است.

یکی دیگر از راهکار‌های کاهش حالت تهوع ناشی از استرس، نوشیدن یک فنجان چای زنجبیل یا جویدن یک تکه زنجبیل شیرین شده است، به دلیل اینکه زنجبیل گیاه تندی است، می‌تواند حالت تهوع را کاهش دهد در رفع این حالت توصیه شده است؛ اما اگر به طور معمول احساس می‌کنید به دلیل استرس یا اضطراب معده خود دچار ناراحتی شده است، مشورت با یک درمانگر برای کمک به حل این مشکل ضروری است.

۲. ممکن است گرسنه باشید یا خیلی سریع غذا خورده باشید

وقتی چندین ساعت غذا نخورده باشید، قند خون می‌تواند بسیار پایین بیاید (به خصوص اگر آخرین چیزی که خورده اید کربوهیدرات باشد، مانند یک نان ساده یا کلوچه). پزشکان می‌گویند این امر می‌تواند فرد را دچار سرگیجه و حالت تهوع کند.

از غذا‌هایی که کربوهیدرات بالایی دارند مانند یک لیوان آب میوه، یک تکه میوه تازه یا خشک، یا نان بخورید. ورود قند به بدن می‌تواند قند خون را به حالت طبیعی بازگرداند، بنابراین احساس بهتری پیدا می‌کنید.

از خوردن غذا‌های سرشار از چربی یا پروتئین خودداری کنید. این غذاها قند خون را بالا نمی‌برند و در واقع می‌توانند جذب کربوهیدرات را کند کنند از طرف دیگر، ممکن است احساس تهوع پیدا کنید، زیرا ناگهان مقدار زیادی غذا خورده اید. اگر فکر می‌کنید به همین دلیل احساس تهوع ایجاد می‌شود، می‌توانید از دارو‌های خانگی مانند دارو‌های ضد درد استفاده کنید.

۳.  شاید لازم باشد کمی آب بنوشید

احساس تهوع ممکن است گاهی فقط ناشی از بی آبی معده باشد که هشدار می‌دهد آب بیشتری بنوشید. پزشکان می‌گویند برای برخی از افراد، حتی کم آبی خفیف می‌تواند باعث درد معده شود.

اگر احساس تشنگی کردید، حتما آب بنوشید. اگر علائم کم آبی شدید مانند خستگی، سرگیجه یا گیجی دارید فورا به پزشک مراجعه کنید.

۴. مصرف ناشتا بعضی دارو‌ها

گاهی اوقات مصرف یک مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن، استامینوفن وغیره با معده خالی می‌تواند باعث ایجاد حالت تهوع شود.

پزشکان معتقدند، بدون وجود مقداری غذا در شکم، اجزای برخی از قرص‌ها می‌توانند برای مخاط معده تحریک کننده باشند. مکمل‌هایی مانند ویتامین C و E و آهن هم می‌تواند تأثیر مشابهی داشته باشد.

اگر بیش از یک یا دو ساعت از آخرین وعده غذایی می‌گذرد، می‌توان با خوردن کمی غذا از ناراحتی معده جلوگیری کرد. در نتیجه حتما قبل از مصرف ویتامین‌ها یا داروها، میان وعده‌ای میل کنید تا بتواند اندکی معده را پر کند، چرا که غذا خوردن بعد از آن معمولاً کمکی نمی‌کند.

۵. میگرن

اگر میگرن حاد نباشد، ممکن است باعث ایجاد حالت تهوع در برخی افراد شود. کارشناسان به طور کامل متوجه نشده اند که چرا میگرن می‌تواند باعث ایجاد حالت تهوع شود، اما به طور کلی میگرن باعث سرگیجه و تاری دید می‌شود که می‌تواند حالت تهوع ایجاد کند.

توصیه می‌شود اگر احساس می‌کنید میگرن در حال بروز و اوج گیری است، مصرف مسکن OTC ممکن است کمک کننده باشد؛ همچنین نوشیدن مقدار زیادی آب نیز می‌تواند کمک کننده باشد، زیرا کم آبی بدن می‌تواند سردرد و حالت تهوع را بدتر کند. اگر دارو‌های مسکن موثر واقع نشد، باید با پزشک مشورت کرد، آن‌ها می‌توانند دارو‌های ضدمیگرن را تجویز کنند که ممکن است مفیدتر باشد.

۶. مشکلات معده

دو مساله بهداشتی مهم وجود دارد که باید در اینجا مطرح شود: مسمومیت غذایی و آنفولانزای معده.

مسمومیت غذایی زمانی اتفاق می‌افتد که دستگاه گوارش بر اثر غذا یا نوشیدنی آلوده، تحریک یا دچار عفونت شود.

آنفولانزای معده یا گاستروانتریت ویروسی، به طور خاص زمانی اتفاق می‌افتد که یک ویروس سیستم گوارشی را آلوده کند و با مشکلاتی مانند اسهال و گرفتگی شکم همراه باشد.

۷. عفونت گوش

این علت ممکن است شگفت انگیز باشد، اما اگر همراه با حالت تهوع، در گوش نیز احساس فشار می‌کنید، ممکن است عفونت گوش باشد که کاملا قابل درمان است.

کانال‌های گوش داخلی نقش مهمی در حفظ تعادل ایفا می‌کنند، عفونت می‌تواند باعث تغییر در سطح طبیعی مایع گوش شود. هنگامی که این اتفاق رخ دهد، مغز سیگنالی دریافت می‌کند که فشار در گوش آلوده با فشار در گوش سالم متفاوت است و این سیگنال‌های ترکیبی می‌توانند باعث ایجاد حالت تهوع و سرگیجه شود.

چگونه می‌توان تشخیص داد که عفونت گوش باعث تهوع شده است؟

معمولاً عفونت گوش باعث درد گوش، احساس فشار در گوش، تغییر در شنوایی، سردرد و تب می‌شود، که در صورت مشاهده این علائم، باید به پزشک مراجعه شود و در اکثر موارد آن‌ها آنتی بیوتیک‌هایی را برای مبارزه با عفونت تجویز کرده و ظرف چند روز رفع خواهد شد.

۸.  بارداری

یکی از عمده‌ترین دلایل حالت تهوع، زمان بارداری است، چرا که در این دوران نوسانات هورمونی به ویژه در اوایل بارداری ایجاد میشود. این حالت معمولاً قبل ازهفته نهم بارداری شروع می‌شود، و اگرچه به طور معمول تا هفته چهاردهم عقب می‌افتد، اما برخی از زنان باردار در طول بارداری بیش از این مدت حالت تهوع و استفراغ را تجربه می‌کنند.

این حالت معمولاً «بیماری صبحگاهی» نامیده می‌شود، اما حقیقت تاسف بار این است که این حالت می‌تواند در هر زمان از روز (یا شب) رخ دهد.

در حالی که حالت تهوع و استفراغ می‌تواند در دوران بارداری کاملاً طبیعی (هرچند بسیار ناخوشایند) باشد، اما اگر به حدی رسد که بر زندگی تأثیر گذارد باید با پزشک مشورت شود.

۹. حمله قلبی
یکی از علل عجیب حالت تهوع حمله قلبی است، این امر می‌تواند یکی از علائم حمله قلبی باشد که فراتر از درد قفسه سینه است، به خصوص در زنان. اگر درد قفسه سینه برای چند دقیقه ادامه یابد از شایع‌ترین علائم حمله قلبی است. صرف نظر از جنسیت فرد، زنان به احتمال زیاد علائم سکته قلبی کمتر شناخته شده‌ای را تجربه می‌کنند که شامل حالت تهوع، استفراغ، عرق سرد، درد شانه یا بازو درد پشت گردن یا فک، تنگی نفس که ممکن است با درد قفسه سینه همراه باشد، می‌شود.

درمان‌های تهوع

علاوه بر درمان‌های تهوعی که در بالا ذکر شد، می‌توان این نکات کلی را نیز امتحان کرد تا احساس تهوع کاهش یابد:

• از نوشیدنی‌های شفاف یا سرد استفاده کنید
• غذا‌های سبک و ملایم مانند کراکر شور یا نان ساده بخورید
• از خوردن غذا‌های سرخ شده، چرب و شیرین خودداری کنید
• به آرامی غذا بخورید و وعده‌های غذایی کوچک و مکرر داشته باشید
• غذا‌های سرد و گرم را مخلوط نکنید
• نوشیدنی‌ها را به آرامی بنوشید
• بعد از غذا خوردن از انجام فعالیت اجتناب کنید
• بعد از غذا از مسواک زدن خودداری کنید
• غذا‌ها را از همه گروه‌های غذایی انتخاب کنید
• چگونه از حالت تهوع جلوگیری کنیم؟
• با رعایت چند نکته میتوانید از حالت تهوع و استفراغ پیشگیری کنید
• خوردن وعده‌های غذایی کوچک در طول روز به جای سه وعده غذایی بزرگ
• آهسته غذا خوردن
• پرهیز از غذا‌های سخت هضم
• خوردن غذا‌های سرد یا در دمای اتاق
• نوشیدن مایعات بین وعده‌های غذایی، به جای غذا نیز می‌تواند از ایجاد حالت تهوع جلوگیری کند.

بیشتربخوانید

• ۷ بلایی که با راه رفتن هنگام غذاخوردن بر سرتان می‌آید