به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، جنگل‌های زاگرسی استان فارس با مساحتی در حدود ۲ و دو دهم میلیون هکتار است که شهرستان‌های فیروزآباد، پاسارگاد، مرودشت، خرامه، سروستان، ارسنجان، نی ریز، فسا بختگان، شیراز، داراب، زرقان، جهرم و خفر دارای مناطق وسیعی از جنگل‌های بنه و بادام کوهی با گونه‌های متعدد هستند.

یکی از وسیع‌ترین دشت‌های استان فارس از نظر جنگل بنه، دشت مابین سروستان و خرامه بنام دشت مناطق غنیمی، احمدآباد و بیدزرد است.

فیروزآباد، پاسارگاد، مرودشت و شیراز نیز سطح گسترده‌ای از جنگل‌های بنه را در ارتفاعات یک هزار و ۷۰۰ تا ۲ هزار و ۱۰۰ متری از سطح دریا را دارا هستند.

مساحت جنگل‌های بنه در استان فارس  نزدیک به ۹۰۵  هزار هکتار است.

آرش مهدوی مدیر روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس در گفت و گو با خبر نگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز،گفت: محصول بنه، در دو زمان مورد استفاده قرار می‌گیرد و اوایل اردیبهشت ماه زمانی که مغز بنه سخت نشده و شکل نگرفته در مصارف خوراکی و ترشی کاربرد دارد که اواخر شهریورماه و اوایل مهرماه هم دانه‌های رسیده بنه برداشت می‌شود.

او بیان کرد: روستاییان و عشایر نیز از بنه برای استفاده‌های غذایی و معاش خانواده، اقدام به برداشت و فروش این محصول می‌کنند.

مهدوی تصریح کرد: به طور متوسط، میزان ٨ کیلو گرم بنه رسیده از یک درخت ۵٠٠ تا ٧٠٠ ساله برداشت می‌شود که امسال هر کیلو بنه ششصد هزار ریال ارزش دارد.

مدیر روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس ادامه داد: اگر در هر هکتار به طور متوسط ٧ درخت بنه  ۶۰۰ ساله موجود باشد و مراتع و جنگل‌های اطراف محدوده روستا با مساحت ۴ هزار هکتار در نظر گرفته شود بنابراین سالانه ۱۳۴  میلیارد و ۴۰۰ میلیون ارزش ریالی درختان بنه برای هر روستا است و کسی هزینه‌های کاشت، نگهداری، آبیاری، هرس و آفت کش را متحمل نمی‌شود.

گونه‌های مختلف بنه در جنگل‌های زاگرس

او افزود: از درختان پسته وحشی در جنگل‌های زاگرس استان فارس، دو گونه بنه و کلخونگ وجود دارد که برداشت بنه در اوایل مهرماه برای بومیان و عموم آزاد است، اما  در صورت مشاهده  برداشت غیر مجاز با افراد  متخلف برخورد قانونی می شود.

مهدوی اظهار کرد: محصول بنه به صورت خام، یا روغن به خارج از کشور به خصوص کشور‌های حوزه خلیج فارس و اروپا صادر می‌شود که از این محصول داروی خوراکی و محافظ پوست و مفاصل تولید می‌شود، زیرا روغن بنه خواص آنتی اکسیدان دارد.

مدیر روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس با اشاره به رتبه نخست کشوری فارس در تولید بنه گفت: برای تولید بنه در حد اقتصادی حداقل نیاز به طول عمر یک درخت بنه ۶۰ ساله  است.

او بیان کرد: درخت بنه می‌تواند در مناطقی محدود از کشور‌های عراق، افغانستان، آذربایجان، ترکیه و شمال افریقا پراکنش داشته باشد.

مهدوی تصریح کرد: فرآوری در محصول بنه، منحصر به گرفتن روغن از دانه‌های بنه است که در استان فارس به خصوص در شهرستان شیراز و فیروزآباد است.

مدیر روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس ادامه داد: بیشتر درختان بنه، قرق جنگل‌ها در بازه‌های زمانی حداقل ١٠ تا ١٥ ساله می‌تواند به استقرار نهال‌های بنه کمک کند.

او بیشترین عامل نبود زاد آوری و استقرار درختان بنه را  حضور مفرط دام در سطح جنگل ها، آتش سوزی مراتع و جنگل ها، خشکسالی و شخم زدن زمین‌های زیراشکوب  مناطق زاگرسی برشمرد.

مهدوی افزود: زادآوری درختان بنه از طریق دانه‌های رسیده و مناسب بودن شرایط رطوبتی میسر است زیرا وجود گونه‌های بوته‌ای و درختچه‌ای به عنوان پرستار در استقرار نهال‌های بنه  ضروری است.

مدیر روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس اظهار کرد: حمله گونه جانوری تشی (گونه بزرگتر از خارپشت) به پوست درختان بنه در فصول سرد سال برای استفاده تغذیه ای، پایین رفتن سطح سفره‌های زیرزمینی و نبود دسترسی ریشه‌های درخت بنه برای جذب رطوبت در ماه‌های گرم سال، حمله آفات به برگ‌ها و ساقه‌های درخت بنه که به دلیل خشکسالی و ضعیف شدن درختان بنه انجام می‌شود قطع درختان بنه از سوی افراد تخریب گر و تبدیل آن به ذغال از عوامل صدمه و آسیب به درختان بنه است.

او تاکید کرد: یکی از موارد اقتصادی درخت بنه، بهره برداری اصولی از صمغ این درخت بنام سقز است که با داشتن مجوز برداشت و طرح مصوب از اداره بهره برداری اداره کل منابع طبیعی استان فارس، قابل حصول است و ارزش اقتصادی قابل توجهی دارد که با بهره برداری غیراصولی و مفرط از شیره نباتی این درختان به صورت کت زنی به تعداد زیاد در تنه درختان بنه سبب ضعیف شدن درخت و سپس حمله آفات و در نهایت خشک شدن درخت چندین صدساله یا چند هزار ساله بنه می‌شود که خطری جدی بانک ژنتیکی درختان جنگلی کشور را تهدید می‌کند.

مهدوی گفت: از شهروندان درخواست کرد هنگام برداشت  بنه در جنگل از روشن کردن آتش خودداری کنند زیرا سالانه صدها هکتار از جنگل های زاگرس بر اثر سهل انگاری دچار آتش سوزی شده و از بین می رود.

مدیر روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس بیان کرد: ايجاد آتش سوزی در جنگل ها، سه تا ده سال حبس و جزای نقدی را بدنبال دارد.

او تصریح کرد: از جمله آفات مختلف در درخت بنه، آفت برگخوار، پوستخوار، چوبخوار و بذرخوار است و از دیگر آفات نیز می‌توان به آفت پروانه برگخوار سفید، پروانه مینوز پسته، شته گالی اسفنجی، شته گالزای پسته، بالشک پسته، زنگ بنه، سوسک پوستخوار پسته، زنجرک پسته، پسیل پسته و شته گالی اشاره گرد.

مهدوی ادامه داد: مغز میوه بنه رسیده دارای بیش از ۶۰ درصد روغن است که به صورت خوراکی مصرف می‌شود.

مدیر روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس افزود: میوه بنه با دارا بودن اسید‌های چرب اشباع نشده و اومگا ٣، در رفع بیماری‌های قلبی و عروقی، رفع عفونت گلو، خلط آور، آرام کننده آسم، کاهش کلسترول، کاهش ابتلا به سرطان سینه، آنتی هلیکوباکتر پیلوری، ضد قارچ، رفع ناراحتی قسمت فوقانی معده، رفع سوء هاضمه و زخم معده استفاده طبی دارد.

او اضافه کرد: از سقز برداشت شده برای اسانس مطبوع و تولید ادکلن، از صمغ آن برای تولید آدامس و صنعت دندانپزشکی و از روغن میوه بنه در ساخت محصولات آرایشی و سلامت پوست استفاده می‌شود.

انتهای پیام/ت