به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، تعداد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور به مرور و با افزایش جمعیت دانشجویان، از حدود ۱۹ هزار نفر در سال ۲۰۰۳ افزایش یافته است و به حدود ۵۳ هزار نفر در سال ۲۰۱۷ رسیده است.

علی رغم اینکه تعداد دانشجویان بین المللی ایرانی روندی فزاینده داشته است؛ اما تعداد آن‌ها در سال‌های اخیر ثابت شده و در تراز ۵۲ هزار نفر ثابت باقی مانده است. استراتژی‌های جذب دانشجویان بین المللی در کشور‌های مختلف و افزایش میل به جابه جایی در میان دانشجویان موجب رشد سریع جمعیت دانشجویان بین المللی در جهان شده است، اما نرخ رشد جمعیت دانشجویان بین المللی ایرانی در قیاس با نرخ رشد جمعیت دانشجویان بین المللی در جهان کندتر بوده است.

بدین ترتیب، سهم دانشجوفرستی ایران از کل بازار دانشجویان بین المللی جهان از سال ۲۰۱۲ روندی کاهشی به خود گرفته و از حدود ۳/۱ درصد به حدود ۹ دهم درصد رسیده است.

بدین ترتیب، علی رغم روند صعودی جمعیت دانشجویان خروجی، اما رتبه ایران در میان کشور‌های دانشجوفرست، تغییرات قابل توجهی داشته است. در سال ۲۰۰۰، کشور ایران، دارای رتبه ۲۶ ام در اعزام دانشجویان بین المللی بوده است که تا سال ۲۰۰۳ روندی صعودی طی کرده و به بیشترین میزان خود، یعنی رتبه ۲۹ جهان نائل میگردد. اگر چه در بازه سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۲ میالدی، این رتبه روندی کاهنده به خود می‌گیرد، به طوری که در سال ۲۰۱۲ به کمترین مقدار یعنی رتبه دوازدهم میرسد، ولی در ادامه روندی صعودی را طی کرده و به رتبه بیستم دانشجوفرستی در سال ۲۰۱۷ دست می‌یابد.

بر اساس نتایج پیمایش سنجش میل به مهاجرت دانشجویان و فارغ التحصیالن ایرانی در سال ۱۳۹۷ توسط رصدخانه مهاجرت ایران که ۹۲۵ نفر در آن شرکت کرده اند، از میان ۳۰ عاملی که در دانشجویان و فارغ التحصیلان برای مهاجرت انگیزه ایجاد می‌کند، ناامیدی از اصلاح امور کشور، سطح درآمد و تناسب آن با هزینه ها، امکان پیشرفت شغلی، نظم و قانونمداری جامعه، علاقه به کسب سابقه تحصیلی یا کاری در خارج از کشور، شایسته ساالری، امکان یافتن شغل ومیل به تجربه زندگی در خارج از کشور، به ترتیب هشت عامل اصلی انگیزاننده هستند.

همچنین اگرچه پیش از تحولات اقتصادی در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ به واسطه بازگشت تحریم ها، حدود ۳۰ درصد از دانشجویان تمایل به مهاجرت داشته اند، اما این تحولات موجب افزایش این میل تا ۶۳ درصد شده است.

با این وجود، باید در نظر داشته باشیم که میان تمایل به مهاجرت و اقدام به مهاجرت تفاوت بسیاری است. بنابر پیمایش‌های گالوپ در سال ۲۰۱۷ بیش از ۷۰۰ میلیون نفر از جمعیت جهان میل به مهاجرت دارند.

در این سال طبق آمار بانک جهانی، تعداد مهاجران در جهان ۲۶۶ میلیون نفربوده است. این واقعیت ً میل نشان می‌دهد که در کل جهان بسیاری از مردم صرفا به مهاجرت دارند و کمتر برنامه ریزی و اقدام عملی در این مسیر می‌کنند.

به عبارت دیگر، بسیاری از دانشجویان و یا فارغ التحصیلانی که به مهاجرت از کشور می‌پردازند و یا برای مهاجرت در آینده برنامه ریزی می‌کنند، امکان بیرونی ایفای نقش در جهت اصلاح و پیشرفت ایران ندارند و بعضادر صورتی که بخشی از محرک‌های آنان برای مهاجرت در بستر دیگری پاسخ داده شود، تصمیم به ماندن در کشور خود می‌گیرند.

۲۲ درصد از افراد علاقه خودبه ایفای نقش در جهت اصلاح و پیشرفت کشور را کم و یا خیلی کم عنوان کرده اند؛ در حالی که حدود ۶۰ درصد از آنان علاقه زیاد و یا بسیار زیادی به اصلاح امور کشور دارند.

از طرف دیگر، بیش از نیمی از افراد بر این باورند که امکان بیرونی این موضوع برای آن‌ها کم و خیلی کم است؛ لذا بهبود زیرساخت‌های کشور و فراهم کردن بستری برای بهره گیری از منافع دانشجویان و تحصیل کرده، تأثیر بسزایی روی تصمیم افراد برای مهاجرت و یا امکان بازبهره مندی از آنان پس از مهاجرت می‌تواند داشته باشد.

انتهای پیام/