به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از هرمزگان، آب و هوای بندرعباس و رطوبت بالای این شهرستان نسبت به سایر شهرستان‌ها باعث فرسودگی زودتر دستگاه‌های نانوایی و بی کیفیتی نان می شود. این مشکلات در حالی است که نگه داشتن ثابت قیمت نان  فشار زیادی بر هزینه های فعالان این بخش در بندرعباس آورده است. این در حالیست که در سایر شهرستانهای کشور نرخ نان به طور غیررسمی و یا رسمی افزایش پیدا کرده است.اما در  بندرعباس نرخ جدید نان هنوز اعلام نشده است .نانواداران بندرعباسی یا رو به تعطیلی نانوایی ها رفته اند و یا کارشان را رها کرده اند.

فرسودگی دستگاه های پخت نان در هرمزگان

عمر مفید دستگاه‌های نانوایی در هرمزگان به علت شرجی بالا ۵ تا ۱۰ سال است. این در حالیست که پنجاه درصد  دستگاه های نانوایان بندرعباسی عمر بالای بیست سال دارند.

در زمانی که دستگاه‌های یک نانوا فرسوده می‌شود در مرحله اول یک نانوا باید به فکر تعویض کردن دستگاه باشد که متاسفانه در طی سال‌های اخیر قیمت دستگا‌های پخت نان افزایش چشمگیری داشته که دست نانوا را از خرید این دستگاه محروم کرده است. برای نمونه قیمت یک دستگاه پخت نان از ۳۰ میلیون تومان به ۲۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است.

در این شرایط نانوا مجبور است که با همین دستگاه‌های فرسوده به کار خود ادامه بدهد که  نتیجه آن بی کیفیتی نان  است .

سهمیه آرد انحصاری در بندرعباس

نانوایان بندرعباسی نه تنها از نبود دستگاه های جدید رنج می برند بلکه انحصاری بودن سهمیه آرد نیز دردشان را دو چندان و هزینه هایشان را چند برابر کرده است.

سهمیه آرد استان هرمزگان انحصاری می‌باشد که از این رو نانوایان، آردشان را تنها از کار خانه‌های که در سطح این استان فعال هستند  می‌توانند خریداری کنند در حالی که در سایر شهرستان‌های کشور خرید آرد  آزاد است  و نانواداران می‌توانند از هر جایی سفارش خرید آرد با کیفیت دهند.

علی محمدی از نانوایان فانتزی پز بندرعباس درباره  انحصاری بودن آرد  در این شهرستان می گوید: ما مجبور به خرید آرد از کارخانه‌های استان هستیم در حالیکه در  سال‌های گذشته سهمیه استان باز بوده و نانوایان می‌تواستند از سایر شهرستان‌ها  نیز آرد مرغوبتری خریداری کنند.

از سوی دیگر سهمیه آرد نانوایی ها  نیز در سال گذشته کم شده است و بسیاری از نانوایان مخصوصا در روستا و شهر را دوچار مشکل کرده است.

یکی از نانوایان که در بخش شمیل فعالیت دارد می گوید: در هر ماه با کمبود آرد روبه رو هست و با توجه به مراجعه مکرر به فرمانداری هنوز سهمیه شان باز نشده است و همچنان با کمبود آرد مواجه هستند. کمبود سهمیه باعث شده تا نانوایان چند روز آخر هر ماه مجبور به تعطیلی نانوایی و یا تهیه آرد از بازار آزاد باشند که برای یک نانوا با این درآمد کم و تورم  مشکل زاست.

از آنجایی که در بخش‌های روستایی جمعیت شناوری ساکن هستند و مخصوصا در فصل کشاورزی از این رو نانوایانی که در روستا‌ها فعالیت می کنند در ماه با کمبود آرد مواجه  هستند.

گرانی مواد اولیه و دستگاه‌های صنف نانوایان

شهرستان بندرعباس با توجه به اینکه شهری مهاجرپذیر است در این شهرستان نانوایان همیشه با مشکل کارگر ماهر مواجه هستند از آنجایی که بیشتر کارگر‌ها از شهر‌های همجوار بندر عباس هستند. در فواصل مختلف مخصوصا فصل کشاورزی و گرما نانوایان با کمبود کارگر روبرو هستند.

نبود کارگر ماهر یا بالا بودن دستمزد کارگران طی چند ماه اخیر بیشتر نانوایان را با مشکل روبه رو کرده است. یکی به خاطر هزینه‌های بالای نانوایی و درآمد کم نانوا، نانوا قادر نیست از کارگر ماهر استفاده کنند و در این صورت از کارگر‌های  غیر حرفه‌ای استفاده می‌کنند. از این رو بالا بودن دستمزد شاطر و درآمد کم، نانوا قادر به استخدام شاطر ماهر نبوده و از کارگران کم ماهر استفاده می شود که خود در کیفیت و کمیت نان بسیار تاثیرگذار است.

به خاطر هزینه‌های بالای نانوایی و درآمد کم نانوا، نانوا قادر نیست از کارگر ماهر استفاده کنند و در این صورت از کارگرهای غیر حرفه‌ای  با حقوق پایین‌تر استفاده می‌کنند. بعضا در نانوایی حقوق شاطر از همه بالاتر است ولی با این حال در بندرعباس با  کمبود شاطر روبه رو هستند.

نبودن نیروی مورد نظر  باعث شده تا نانوایان بندرعباس به این فکر بیفتند تا  شاطر‌های برقی را جایگزین نیروی انسانی کنند که این خود نیز با توجه به گرانی دستگا‌های مورد نظر و نبود سرمایه اولیه نانوایان را با مشکل مواجه کرده است. در واقع همه این زیان‌های وارد شده به نانوایان که با آن روبه رو هستند تعلل در نرخ دهی به موقع نان است.

گرانی مواد اولیه و دستگاه‌های صنف نانوایان

احترامی رئیس اتحادیه نانوایان بندرعباس می گوید: خمیرمایه و پلاسیک و سایر اقلام مورد نیاز نانوایان، افزایش ۱۰۰ برابری در یکسال گذشته داشته است در حالی که نرخ نان هنوز به قیمت خود باقی مانده است.

یکی دیگر از چالش های نانوایان بندرعباس جریمه بابت تمام شدن اعتبار کارت بهداشت است که از نظر حقوقی غیر قانونی و یک چیزمن درآوردی است که  از سوی شرکت‌هایی که در وزارت بهداشت فعالیت دارند برای جیب نانوایان نقشه می کشند.

گران بودن دستگاه‌ها باعث شده تا نوسازی به تاخیر بیفتند. برای نمونه بیش از ۵۰ درصد نانوایی‌های بندرعباس فرسوده هستند.

به گفته علی محمدی یکی از نانوایان که در نمایشگاه آرد و نان  تهران در چند روز پیش شرکت کرده بود از قیمت سرسام آور قیمت دستگاه‌های نانوایی گله کرده بود. باتوجه به پایین بودن قیمت نان در حال حاضر نانوایان قادر به خریداری دستگاه‌های جدید و یا تعویض آن‌ها نیستند و در صورت افزایش قیمت نان و روند بهبود نانوا از شرایط فعلی شاید بتواند به صورت اقساطی دستگاه‌های مورد نظر خود را تعویض کنند.

خمیر مایه از دیگر مواد ضروری در صنف نانوایان است. اکنون خمیر مایه به علت گرانی حذف شده و نانوا نمی‌تواند ازخمیر مایه استفاده کنند. افزایش ضایعات نان به دلیل عدم مصرف مخمر است که این روز‌ها در بازار افزایش  ۱۰۰ درصدی داشته که دست نانوا از خرید آن کوتاه شده است.

قیمت پلاستیک هم جای خود دارد. اکنون هزینه یک کیسه پلاستیک  ۲۵ کیلویی  سه برابر شده  و  به یک میلیون تومان رسیده است و یک نانوا در ماه حدود سه کیسه در ماه هزینه پلاستیک دارد؛ و این خود یک هزینه گزافی بر روی دوش نانوا می‌باشد که امیدوریم مسئولان ذیربط جایگزینی برای پلاستیک در نظر بگیرند و یا از شرکت‌های تولیدی پلاستیک  سهمیه ای با نرخ کمتری برای نانوایان در نظر گرفته شود.

چرا هزینه‌های جاری و پرسنلی نان گران می‌شود، ولی نرخ نان ثابت است؟

۱- هزینه آب
۲- هزینه برق
۳- هزینه گاز
۴- هزینه دستمزد پرسنل
۵- هزینه عیدی و سنوات پرسنل
۶- هزینه بیمه و دارایی پرسنل
۷- هزینه اجاره نانوایی
۸- هزینه افزودنی‌های نانوایی (مخمر و نمک)
۹- هزینه ملزومات مصرفی (صابون - مایع دستشویی - روپوش)
۱۰- هزینه تجهیزات مصرفی (تنور - قدح - خمیرگیر – ملزومات مصرفی سطل وکاردک و...)
۱۱- هزینه تعمیرات و نگهداری وسایل کار
۱۲- هزینه صبحانه - چایی - قند  کارکنان

این‌ها ۷۰ درصد نرخ یک قرص نان را تشکیل می‌دهند، ولی دیده نمی‌شوند، اما نرخ آرد که تنها ۳۰ درصد قیمت یک نان را تشکیل می‌دهد همه جا بزرگنمایی می‌شود.

توجه کنیم که اگر نرخ آرد (۳۰٪) ثابت است نرخ ۱۲ فاکتور (۷۰٪) از هزینه‌های جاری و پرسنل یک نانوایی متغیر است و نباید به بهانه دفاع از حقوق مصرف کننده حق تولید کننده را له کنیم که از کار و تولید و کارآفرینی خود پشیمان شود.

نظرات کارشناسان صنف نانوایان در خصوص قیمت نان

طبق نظرات محمد رضا خواجه پژوهشگر صنعت نان و مدرس نانوایان در سازمان فنی حرفه‌ای کشور  برای حذف ضایعات نان چند پیش نیاز ضروری است که عبارتند از:

۱- توزیع آرد بالانس۲- استخدام کارگر ماهر ۳– استفاده از مخمر ۴–به روزرسانی دانش علمی و مهارت فنی نانوایان با آموزش ۵- داشتن میز توری برای سرد کردن و دسته کردن نان – ۶- تعیین نرخ نان براساس قیمت تمام شده سالیانه ۷- افزایش زمان پخت ۸- افزایش زمان خواب خمیر ۹- پرهیز از نازک سازی زیاد نان ۱۰- خرید و نگهداری درست نان توسط مردم ۱۱- تعلل در نرخ دهی به موقع باعث زیان ده شدن نانوایی - ناتوانی در خرید قدح ، مخمر و استخدام کارگر ماهر می شود.

مدیرعامل انجمن تغذیه سالم غلات کامل  هم می‌گوید:شاید مردم یا استاندار بگویند مگر آرد گران شده که نان را گران کنیم؟ اولا نان گران نمی‌شود نرخش متناسب با افزایش هزینه‌های جاری وپرسنلی است دوما آرد تنها ۳۰درصد نرخ نان را تشکیل می‌دهد که ثابت است ۷۰درصد نرخ نان متغیر است و طبق مصوبه مجلس صبح فروردین هرسال حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش می‌یابد مثل آب، برق،گاز ، بیمه ، دستمزد کارگر، افزودنی‌های نانوایی و اجاره.

طبق گفته رئیس بانک مرکزی تورم درپایان سال ۹۱، ۴۰ درصد بوده است. یعنی اینکه هزینه تولید یک نان برای سال ۹۲، ۴۰ درصد افزایش خواهد داشت پس چرا نرخ نانش ثابت مانده است.

اکنون در بیشتر شهر‌های کشور نانوایان چندین بار نرخ جدید گرفته اند، ولی در استان هرمزگان  مسئولان مربوطه  نرخ نان را به تأخیر انداخته اند. این روزها در بندرعباس شاهد فروش نانوایی‌ها و کوچ نانوایان برای شغل‌های بدون سردسر و پر سود است.

آقای سهرابی که یکی از نانوایان بندرعباس  است که به شدت از دست مسئولان استان خسته شده و نانوایی خود را واگذار کرده، می گوید که نانوایی که نان سفره مردم را تهیه می کنند باید مورد حمایت مسئولین بهداشت و یا سایر مسئولین ذیربط باشد ولی این مورد برعکس اتفاق می افتد و نهاد‌های مربوطه سعی در سنگ اندازی جلوی نانوایان دارند  و به حل کردن مشکلات آن‌ها کمتر توجه می شود.

نانوایی یک شغل پرزحمت آن هم در  این گرمای شرجی بندرعباس، ولی با سود کم ودردسر‌های زیادی که دارد. به همین دلیل شاید در طی چند سال آینده در بندرعباس شاهد نانوایان انگشت شماری باشیم که توانسته اند که در این گرما  طاقت بیاوند و به کار خود ادامه دهند.

رئیس پژوهشکده غله کشور اعلام کرده  است مردم هر چه نان نخورند سالم ترند...! چرا؟ چون بواسطه تصمیمات اشتباه ما کیفیت نان و امنیت غذایی جامعه آسیب دیده است و نباید همه کاسه کوزه‌ها سر نانوا شکسته شود.

وقتی مشتری نانش را داغ دسته کند باعث له شدگی وسفت شدگی نان و نهایتا دورریز آن می‌گردد که آمار ضایعات را بالا می‌برد. وقتی نرخ نان را به موقع ندهیم باعث زیان ده شدن نانوایی،  اخراج کارگران ، بروز بیکاری، بدهکاری و شیوع بزهکاری در جامعه می‌شویم.

نویسنده:محمد ناصری

انتهای پیام/ن