به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند، فروش خاک موضوعی است که نه تنها در خراسان جنوبی بلکه در کشور هم به گوش می‌رسد؛ خاک ایران به علت حاصلخیزی که دارد طرفداران زیادی در جای جای دنیا دارد و حتی تعدادی از کشور‌های عربی و حاشیه خلیج فارس خاک باغچه و گلدان‌های خـود را از ایران تهیه می‌کنند.

خاک حاصلخیز منطقه کلوت نصرآباد شهرستان خوسف نیز به دلیل کیفیت بالایی که دارد، چند وقتی می‌شود چوب حراج به آن زده شده و به فروش می‌رسد؛ موضوعی که گلایه اهالی این منطقه را به همراه داشته است.

ماجرای فروش خاک‌های مرغوب از کجا آب می‌خورد؟

چندی پیش خبری مبنی بر فروش خاک روستای نصرآباد شهرستان خوسف به گوشمان رسید، کمی آن سو‌تر از روستا، منطقه‌ای به نام کلوت وجود دارد که خاکش از رس است و بیش از چندین هزار هکتار وسعت دارد؛ روستایی که در اطرافش بیش از ۶٠ کوره آجر پزی در حال فعالیت هستند.

اما ماجرا چیست؟ برای یافتن پاسخ به سراغ دهیار روستای نصرآباد رفتیم تا بیشتر در جریان موضوع قرار بگیریم.

فولادی دهیار روستای نصرآباد خوسف در این خصوص می‌گوید: مدتی است که زمین‌های کلوت نصرآباد در سامانه درخواست استعلامات معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قرار گرفته است و هر شخصی از هر استانی که بخواهد، می‌تواند خاک‌های این منطقه را خریداری و برای خودش ببرد.

او با اشاره به اینکه بار‌ها شاهد بوده ایم که از استان‌های همجوار برای خرید خاک رس به این منطقه آمده و مقدار زیادی از خاک این منطقه را خریداری کرده اند افزود: مدتی قبل، فردی از سمنان برای خرید این خاک به این منطقه آمد و حدود ۳ هکتار از خاک مرغوب کلوت نصرآباد را با خودش برد.

خاکی که بر کلوت رواست، بر همسایه حرام است

زمانی که خود اهالی نیاز مبرم به این خاک با ارزش دارند و با آن خاک می‌توانند نان را در کوره‌های آجر پزی قرار دهند، اما متاسفانه با فروش این خاک دست اهالی این منطقه در حنا می‌ماند و از آن بی بهره می شوند.

وقتی از دهیار نصرآباد پرسیدیم که دغدغه اصلی اهالی برای چیست؟ ادامه می‌دهد: این خاک برای کوره‌های آجر پزی بسیار مناسب است و با اینکه ۶٠ تا ۸٠ کوره آجر پزی در این منطقه در حال فعالیت هستند، اما متأسفانه اهالی این منطقه نمی‌توانند از این خاک هیچ استفاده‌ای کنند.

نصرآبادی یکی از اهالی روستای نصرآباد هم می‌گوید: جدای از آنکه خاک این محل را می‌توان برای کوره‌های آجرپزی به کار برد، کلوت نصرآباد برای خرمن هم استفاده می‌شود و برای کشاورزی نیز بسیار مناسب است؛ با آغاز فصل برداشت گندم، این محل تبدیل به خرمن و مکانی مناسب برای چرای دام هایمان می‌شود که با فروش خاک این منطقه مطمئناً این محل در آینده نه چندان دور نابود و مشکلات زیادی را برای اهالی ایجاد خواهد کرد.

آقای فولادی دهیار روستا نیز در ادامه می‌گوید: ای کاش مسئولان قبل از آنکه این گونه زمین‌ها را در سامانه‌های این چنینی قرار بدهند و خاک آن را به فروش برسانند، موضوع را با مردم محلی یا دهیاران و اعضای شورای اسلامی روستا‌ها مطرح کنند و نیازسنجی کنند و بعد از آن به فکر فروش این خاک‌های ارزشمند بیفتند.

پیگیری کنند زمین را از سامانه حذف می‌کنیم

برای پیگیری موضوع فروش خاک‌های ارزشمند رس به سراغ مسئولان سازمان صنعت، معدن و تجارت استان رفتیم تا ببینیم فروش این خاک‌ها بر چه اساسی است و آیا با نظارت صورت می‌گیرد و همه جوانب را برای فروش خاک این گونه زمین‌ها در نظر گرفته اند یا خیر؟

ایمان طلب معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی می‌گوید: فروش خاک این زمین‌ها در سامانه استعلامات معدنی سازمان صمت استان ثبت شده است و افراد می‌توانند با مراجعه به این سایت، مقدار حجم خاک درخواستی خود را ثبت کنند که بعد از گذراندن مراحلی این خاک به متقاضی فروخته می‌شود.

او در پاسخ به سوال که این خاک برای چه مصارفی به استان‌های همجوار به فروش می‌رسد؟ بیان می‌کند: در استان‌های اطراف هم این خاک برای کوره‌های آجر پزی استفاده می‌شود.

اما موضوع مهم این است که چرا باید خراسان جنوبی که خودش دارای کوره‌های آجر پزی بسیاری است کم نصیب از این خاک بماند؛ دغدغه‌ای که پاسخی نگرفتیم و تنها مسئول مربوطه سازمان صنعت، معدن و تجارت سکوت کرد و گفت: اگر مردم این منطقه به این خاک نیاز دارند باید پیگیری‌ها صورت بگیرد تا زمین مربوطه از این سامانه پاک شود.

بیشتر بخوانید

• خاک،قربانی بی مبالاتی انسان ها
• جادوی آب و خاک در سفالینه‌های ایرانی/ سرانگشتانی که به خاک جان می‌دهند
• از خوش نوشی آب کوزه تا حرارت آتش تنور‌های گِلی/ هنری که پایش به وادی فراموشی باز شده است

اما سوال اینجاست چرا این گونه زمین‌ها در سامانه استعلامات معدنی قرار می‌گیرند و آیا منابع طبیعی که یک دستگاه نظارتی و حفاظتی از منابع طبیعی است بر این گونه خرید و فروش‌ها نظارتی هم دارد یا خیر؟

نصر آبادی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی می‌گوید: قبل از آنکه این گونه زمین‌ها وارد سامانه شوند آن را در جلسه‌ای مطرح و ما موضوع را بررسی می‌کنیم تا ببینیم آیا این زمین‌ها در محدوده اراضی منابع طبیعی است یا خیر و زمانی که جزو مراتع نباشد، زمین به سازمان صمت واگذار می‌شود تا خاک آن به فروش برود؛ در حال حاضر نیز زمین در حوزه سازمان صمت است نه ما.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان، توپ را از زمین خود خارج می‌کند و تنها در پاسخ به سؤال ما می‌گوید: مردم اگر گلایه مندند و تقاضایی دارند بهتر است به سازمان صنعت، معدن و تجارت مراجعه کنند و این مشکل را بین خودشان حل کنند، فروش این زمین‌ها دیگر به ما مربوط نیست، چون زمین در حوزه منابع طبیعی نیست.

فروش خاک تهدیدی برای آیندگان

فروش خاک نه تنها در استان کویری خراسان جنوبی بلکه در تمام کشور به چشم می‌خورد، اما فروش خاک‌های ارزشمند و حاصلخیز مطمئناً در سال‌های آینده معضلی بزرگ برای جامعه و آیندگان خواهد شد و زندگی انسان‌ها به خصوص کشاورزان را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

جدا از مقابله با قاچاق خاک به کشور‌های حاشیه خلیج فارس، به نظر می‌رسد در مقوله خاک فروشی به داخل کشور هم باید تجدید نظر صورت بگیرد و اولویت با مردم و متقاضیان استانی باشد که از این ظرفیت بهره مندند.

 بنابراین ضروری است با توجه به نیاز اهالی منطقه به خاک رس برای ادامه حیات کوره‌های آجر پزی و تداوم تولید و کشاورزی، زمین‌های منطقه کلوت نصرآباد شهرستان خوسف از سامانه استعلامات معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت حذف شوند و اگر قرار است به فروش برسند به اهالی و کوره داران همان منطقه فروخته شوند.

گزارش از زهرا رضوانیان

انتهای پیام/ ر