به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان مجله اکونومیست با بررسی نوساناتی که اخیرا اقتصاد ترکیه شاهد آن بوده است، اعلام کرد که در ۲۰ دسامبر «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه طرحی غیرمتعارف را برای نجات اقتصاد ترکیه از بحران ناشی از سیاست‌های خود اعلام کرد که شامل بیمه کردن برخی از سپرده‌ها به لیره از سوی دولت در برابر نوسانات نرخ ارز بود.

به نظر می‌رسد این طرح در کوتاه مدت کارآمد بوده است با این حال عامل اصلی افزایش ارزش لیره، بیمه سپرده‌ها نبود بلکه بانک مرکزی بود که میلیارد‌ها دلار از ذخایر رو به کاهش خود را هزینه کرده است.

بر اساس این گزارش، تقویت لیره مدتی را برای اردوغان که تحت فشار‌های عمیق سیاسی قرار دارد زمان فراهم کرد، اما خطرات پنهان شده در کمین اقتصاد ترکیه را افزایش داد. اردوغان سال‌ها با سرپیچی از قوانین اقتصاد پایه، اصرار داشت که نرخ‌های پایین بهره به جای تقویت تورم، تورم را کاهش می‌دهد. او از ماه سپتامبر، با نزدیک شدن تورم ترکیه به ۲۰ درصد از بانک مرکزی این کشور خواست تا نرخ بهره را چهار بار کاهش دهد و از ۱۹ درصد به ۱۴ درصد برساند. همین امر منجر به سقوط لیره ترکیه شد. حتی پس از تقویت دوباره پول این کشور، ارزش لیره در سال ۲۰۲۱ نزدیک به ۴۰ درصد در برابر دلار کاهش یافت، که بیش از هر ارز عمده دیگری در جهان است.

رئیس‌ جمهور ترکیه بر این باور است که لیره ضعیف برای اقتصاد ترکیه مفید است، زیرا صادرات را افزایش می‌دهد و سرمایه گذاران را جذب می‌کند. اما تعداد کمی از ترک‌ها با او در این مورد موافق هستند. در یک نظرسنجی تازه از هر سه نفر حدود دو نفر گفتند که بدون گرفتن وام نمی‌توانند نیاز‌های اولیه را تامین کنند. همچنین بسیاری از مردم ترکیه بر این باورند که تورم بسیار بالاتر از نرخ رسمی اعلام شده ۲۱ درصدی است.

افزایش سریع قیمت مواد غذایی و انرژی به ویژه اقشار فقیر ترکیه را به شدت تحت تأثیر قرار داده است، زیرا آن‌ها سهم بیشتری از سود خود را صرف مایحتاج می‌کنند و صف‌های طولانی در فروشگاه‌های فروش نان یارانه‌ای وجود دارد. دستمزد‌های واقعی کاهش یافته است و طبقه متوسط ترکیه که در دهه اول حکومت اردوغان رشد کرده بود، در حال ضعیف شدن است.

از ابتدای ماه دسامبر، بانک مرکزی ترکیه حداقل ۲۰ میلیارد دلار از ذخایر خارجی خود را برای تقویت پول ملی این کشور تخلیه کرده است. حتی رسانه‌های وفادار به اردوغان این اقدام او را یک ضربه بزرگ اعلام کرده اند. قوی‌ترین ضربه را اردوغان وقتی خورد که «ولادیمیر پوتین» رئیس‌ جمهور روسیه در ۲۳ دسامبر از افزایش اخیر نرخ بهره بانک مرکزی روسیه دفاع کرد و گفت: «بدون آن ما مانند ترکیه می‌شویم».

از ژانویه گذشته لیره ترکیه بیش از ۵۷ درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داده است و این سقوط منجر به افزایش قیمت‌های محصولات مصرفی ترکیه شده و کالا‌هایی مانند روغن آفتابگردان طی یک سال شاهد افزایش ۵۰ درصدی قیمت بوده اند.

در همین راستا مردم برخی از شهر‌های بزرگ ترکیه مانند آنکارا و استانبول تظاهرات کرده و نارضایتی خود را از سیاست‌های اقتصادی اردوغان نشان دادند.

انتهای پیام/