باشگاه خبرنگاران جوان رشت - گیلان به سبب وجود گسل‌های فعال به ویژه در بخش غربی از استان‌های زلزله خیز کشور محسوب می‌شود.

در ۱۵ سال گذشته حدود ۵۵۰ زمین لرزه شامل ۴۰۰ خرد لرزه به بزرگی یک تا ۳ ریشتر و حدود ۱۵۰ زمین لرزه اصلی به بزرگی ۳ تا ۵ ریشتر توسط دستگاه‌های لرزه نگاری در محدوده گیلان ثبت شده است که نشان از پرخطر بودن این استان از نظر لرزه‌ای دارد.

تعیین زمان، مکان و اندازه دقیق زلزله هنوز از دست بشر خارج است؛ البته پیشرفت‌های زیادی در زمینه تعیین اندازه زلزله و مکان وقوع آن شده است، اما تعیین زمان این رخداد بسیار اهمیت دارد.

برای تعیین زمان وقوع زمین لرزه نیاز است تعداد ایستگاه‌های لرزه نگاری بیشتر شود و شبکه لرزه نگاری ارتقا پیدا کند تا بر اساس آن، ثبت داده‌های زیاد و همچنین داشتن تیم متخصص برای داشتن تسلط علمی جهت تحلیل داده‌ها، پیش بینی زمان وقوع زلزله برای بازه‌های زمانی کوتاه محتمل شود.

کنترل پهنه لرزه خیزی استان گیلان زیر ذره بین شبکه شتاب نگاری آنلاین

مدیرکل مدیریت بحران استانداری گیلان گفت: تشخیص مدیریت بحران در خصوص خسارت پس از زلزله و ارسال امکانات به محل‌های آسیب دیده به وسیله شتاب ثبت شده توسط دستگاه‌های شتاب نگار امکان پذیر است.

با پیگیری در سال‌های گذشته نصب و راه اندازی ۱۲ دستگاه شتاب نگار نسل جدید در گیلان عملیاتی شد تا جهت تکمیل پازل اصلی شبکه شتاب نگاری آنلاین، ۹ دستگاه شتاب نگار آنلاین دیگر نیز به توجه به آماده سازی زیر ساخت ایستگاه‌ها در استان نصب و راه اندازی شود.

دستگاه شتاب نگار زلزله چند ثانیه قبل از وقوع زلزله اطلاعاتی را به ادارات و نهاد‌هایی، چون شرکت گاز و برق ارسال می‌کند تا در خصوص قطع انشعابات اقدام شود که خسارت زلزله کاهش یابد.

این دستگاه همچنین پس از وقوع زلزله با ارائه میزان شتاب به استفاده از نقشه‌های لرزش در مدیریت بحران کمک خواهد کرد.

جمع آوری سنجش و ارزیابی اطلاعات زمین لرزه‌ها از دیگر مزایای کاربردی دستگاه‌های شتاب نگار زلزله است.

در حال حاضر استان گیلان با داشتن ۱۲ شتاب نگار آنلاین و ۱۷ شتاب نگار از نوع آفلاین از مجموع ۱۳۷۰ ایستگاه شتاب نگار کشور ۲۹ ایستگاه را به خود اختصاص داده است.

سامانه پاسخ سریع، یکی از ابزار‌های مدیریت بحران زلزله است

امیر مرادی گفت: دستگاه‌های جدید دارای امکانات و حساسیت بیشتری نسبت به دستگاه‌های نسل قبل هستند.

این دستگاه‌ها قابلیت‌های نرم افزاری و سخت افزاری پیشرفته‌ای دارند که می‌تواند در تشخیص میزان خسارت و همچنین مدیریت بحران پس از وقوع زلزله کمک کند.

اولویت راه‌اندازی و نصب شتاب‌نگار‌ها در مرکز استان و شهر‌ها و بخش‌های پرجمعیت و با خطر بالای زلزله خواهد بود.

با نصب ۲۱ ایستگاه شتاب نگار آنلاین در گیلان امکان راه اندازی سامانه پاسخ سریع در استان با تأمین منابع مالی عملیاتی می‌شود.

سامانه پاسخ سریع از ابزار‌های مدیریت بحران است که حضور سریع‌تر تیم‌های ارزیاب در مناطق زلزله زده را میسر می‌کند.

همچنین داده‌های ثبت شده توسط این دستگاه‌ها قدم‌های بسیار مهمی را در طراحی و اجرای توسعه شهر‌ها و مناطق مهم و پرجمعیت خواهد داشت.

ضرورت مقاوم سازی سازه‌ها و تاب آوری در مقابل زلزله

به گفته او با بهره‌مندی از پیشرفت‌های حاصل شده در زمینه مهندسی زلزله و زلزله شناسی می‌توان با ساخت و ساز ایمن مخاطرات ناشی از زلزله را به حداقل ممکن رساند.

زلزله‌های سال‌های گذشته نشان دهنده این است که بسیاری از ساختمان‌های مناطق لرزه خیز توانایی مقاومت در برابر اثرات زلزله را ندارند؛ بنابراین اجرای طرح مقاوم سازی یک ساختمان یکی از اولویت‌های اصلی جامعه امروز کشور است.

در دسترس نبودن یا فقدان آیین نامه طراحی لرزه‌ای به هنگام ساخت ساختمان در گذشته موجب شد که بسیاری از سازه‌های موجود بر مبنای آیین نامه‌ها و استاندارد‌هایی تدوین شده‌ای ساخته شوند که بسیاری از این ساختمان‌ها به دلیل ضعف‌های موجود در آیین نامه ها، در برابر زلزله آسیب پذیر باشند.

ساخت و ساز مبتنی بر آیین نامه استاندارد ۲۸۰۰ مرکز تحقیقات راه و شهرسازی، با تعیین حداقل ضوابط و مقررات برای طرح و اجرای ساختمان‌ها در برابر اثرات ناشی از زلزله از جمله این اقدامات پیشگیرانه است.

گیلان دارای گسل‌های جوان و فعال است

سرپرست زمین شناسی و اکتشافات معدنی گیلان نیز گفت: رخداد زمین لرزه ‏های تاریخی و وجود گسل‏‌های فعال در گستره استان نشان دهنده لرزه‏ خیزی بالای این منطقه است.

گیلان در زمره مناطق پرخطر از دیدگاه لرزه خیزی، سیل و زمین لغزش قرار دارد که بر همین اساس شناسایی و مطالعات زمین شناختی از گسل‌های استان ضروری است.

به گفته مسلم امانی به علت وجود گسل‌های فعال و جوان در گیلان، بار‌ها هشدار‌های جدی از سوی این اداره کل در خصوص لزوم مقاوم‌سازی مسکن در این استان داده شده است.

با توجه به تجربه‌های تلخ تاریخی همچون زلزله منجیل، برای به حداقل رساندن پیامد‌های جانی و مالی حاصل از این مخاطره زمین شناختی باید تصمیمی جدی برای مدیریت بحران‌های پس از آن گرفت.

تلخی ۳۱ ساله حادثه مرگبار زلزله رودبار و منجیل

۳۰ دقیقه بامداد روز پنجشنبه ۳۱ خرداد ماه ۱۳۶۹ برابر با ۲۰ ژوئن ۱۹۹۰ زلزله‌ای به شدت ۷.۴ ریشتر شهر‌های رودبار و منجیل در استان گیلان را لرزاند.

در این حادثه دلخراش هزاران نفر از هموطنان ما زیر آوار جان باختند و هزاران هزار خسارت، تخریب، آوارگی و بی خانمانی بر جای ماند.

بر اثر رخداد این زمین لرزه، آسیب‌های جدی به سد سفیدرود، نیروگاه لوشان، پل‌ها، جاده‌ها، بیمارستان‌ها، سازه‌های عمومی و مسکونی وارد شد.

آمادگی و پیشگیری بیشتر، خسارات مالی و جانی کمتر

سرپرست زمین شناسی گیلان می‌گوید: وقوع زلزله‌های کوچک تا متوسط در سال ۱۴۰۰ به ویژه زمین لرزه‌های رودبار، هشداری است که خاطره زمین لرزه مرگبار این شهرستان را به فراموشی نسپاریم.

به گفته امانی این رخداد‌ها اگرچه ممکن است خسارات جانی و مالی زیادی در بر نداشته باشد، اما این پیام را دارد که استان گیلان در زمره مناطق پرخطر از نظر زمین لرزه است و هر لحظه باید آمادگی لازم برای مقابله با این رخداد طبیعی را داشته باشیم.

او شناسایی هرچه بهتر گسل‌ها به عنوان سرچشمه‌های لرزه زا، ساخت و ساز ایمن با رعایت کامل اصول مهندسی، آموزش مردم با زمین لرزه به منظور آشنایی و آمادگی برای عملکرد صحیح قبل، حین و پس از زلزله و مدیریت صحیح و اصولی در مواجهه با این رخداد را از مهمترین راهکار‌های کاهش تلفات و صدمات مخرب زمین لرزه‌های بزرگ احتمالی در گیلان ‌می‌داند.

انتهای پیام/ع