اصولا نگاه مردم ایران به روسیه به دو دسته تقسیم می‌شود؛ یا از روسیه به واسطه حافظه تاریخی که داریم خوشمان نمی‌آید یا اینکه شیفته روسیه هستیم و این کشور را دوست و متحد دائمی خود قلمداد می‌کنیم.

باشگاه خبرنگاران جوان - در پی سفر رئیس‌جمهور به روسیه، زهرا قیاسی، دانشجوی دکتری تاریخ روابط بین‌الملل در دانشگاه دولتی مسکو، نکات مهمی را در خصوص پیام‌ها و پیامد‌های این سفر و همچنین برخی حواشی به وجود آمده حول آن در صفحه شخصی خود در شبکه‌های اجتماعی به رشته تحریر در آورده است. در این مجموعه یادداشت تلاش شده با نگاهی عامه‌فهم، اما از نگاه ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک سفر رئیسی به روسیه و علامت‌های آن به رقبای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تحلیل شود. متن کامل این یادداشت‌ها را در ادامه می‌خوانید:

نکته اول اینکه باید پذیرفت رسانه‌های داخلی بی‌طرف و مستقل ما همچنان نمی‌توانند با رسانه‌های خارجی و رسانه‌های داخلی منفعت‌طلب رقابت کنند که اگر می‌توانستند حاشیه‌های ساختگی این سفر، به اصل مطلب و اهمیت آن در بازه زمانی کنونی سایه نمی‌انداخت.

اصولاً نتایج چنین سفر‌هایی در هفته‌ها و ماه‌های بعدی نمایان می‌شود. در روز‌های بعد از سفر معمولاً مقامات به کلی‌گویی بسنده می‌کنند، اما اصل مطلب، سیگنال‌هایی است که به کشور‌های دیگر مخابره می‌شود. در سفر دو روزه آقای رئیسی درباره موضوعاتی همچون برجام، افغانستان، همکاری‌های دوجانبه، تحریم‌ها، مبادلات تجاری، قرارداد ۲۰ ساله و ... صحبت شد. اما این ملاقات در چه زمانی رخ داد؟ زمانی که ایران همچنان درگیر مسئله برجام است و دولتی که روی کار آمده، سیاست نگاه به شرق را هم در دستور کار خود قرار داده است و از طرف دیگر تنش‌های جدی بین روسیه و غرب بر سر اوکراین شکل گرفته که هر روز بر وخامت اوضاع می‌افزاید.

در خود روسیه، طی دهه اخیر ایدئولوژی اوراسیاگرایی تفکر غالب سیاست خارجه بوده است. یعنی این کشور نسبت به قدرت‌طلبی‌های ایالات متحده سیاستی تهاجمی داشته و از طرف دیگر نگاه مثبتی به ایران به ویژه در حوزه همکاری‌های منطقه‌ای دارد. در نتیجه همگرایی روسیه و ایران، برای غرب به خصوص ایالات متحده که از سال ۱۹۹۵ سیاست خود را بر پایه جداسازی و تفرقه‌افکنی بین دو کشور قرار داده – و البته متحدان منطقه‌ای این کشور- بزرگ‌ترین خطر محسوب می‌شود.

بدون در نظر گرفتن نظر شخصی بنده و موج منفی ایجاد شده در داخل که قابل درک است؛ اجازه دهید از دید کشور‌های دیگر و خود روس‌ها به تصویر نماز خواندن سیدابراهیم رئیسی در کاخ کرملین نگاه کنیم؛ یکی از خبرگزاری‌های روسیه در این زمینه نوشته است: «رئیس جمهور ایران در سالن کاترینِ کرملین بدون کفش روی فرشی خاص ایستاده و دستانش را به شکل خاصی بالا آورده است.»

چه كساني مي‌خواهند حاشيه سفر رئيسي به مسكو روي متن آن سايه بيندازد؟

اگر نماز سردار سلیمانی را فاکتور بگیریم که هنوز تصویری از آن منتشر نشده است، چنین اتفاقی در روسیه و کاخ کرملین بی‌سابقه است. اما در جریان انتشار این تصویر چه سیگنال‌هایی برای چه کسانی مخابره شد؟ سیگنال اول به غرب و مشخصات ایالات متحده ارسال شد، مخاطب سیگنال دوم متحدان منطقه‌ای آمریکا مشخصا ترکیه و عربستان سعودی بودند و سیگنال سوم هم به مخالفانِ طرفدار روابط راهبردی با ایران و مشخصات آتلانتیست‌ها مخابره شد.

از اواخر فروپاشی شوروی تاکنون ایالات متحده از حربه صدور ایدئولوژی شیعه توسط ایران برای ترساندن کرملین استفاده کرده است. این حربه آنقدر موفق عمل کرده که غربگرایان روسیه، تاثیر پذیرفتن مسلمانان روسیه از تفکرات شیعه را از جمله خطرات نزدیکی به جمهوری اسلامی ایران می‌دانند.

واشنگتن به موازات این حربه بر روی جدایی‌طلبان و مسلمانان افراط‌گرای روسیه نیز سرمایه‌گذاری‌های بلندمدتی با کمک عربستان سعودی و ترکیه انجام داده است. در بازه زمانی خاصی، عربستان سعودی سالانه بیش از ۱۰۰ میلیون دلار به گروه‌های چچنی کمک کرده است. ترکیه نیز از راه اتحادیه قفقاز کمک‌های قابل توجهی را در اختیار جدایی‌طلبان چچن قرار داده و البته اقداماتی دیگری همچون تامین نیرو، سرمایه‌گذاری‌های فرهنگی، مذهبی و رسانه‌ای نیز انجام داده است. به دلیل همین جهت دادن‌ها و حمایت‌های بلندمدت بود که در بحران سوریه برخی از فرماندهان داعش را چچنی‌ها تشکیل می‌دادند تا اینکه روسیه مجبور شد فکری به حال اشاعه تفکرات وهابی و سلفی کند.

با این وجود کرملین تمام تلاش خود را خواهد کرد تا در دوگانه شیعه و سنی و هزینه‌سازی‌های آن گرفتار نشود، چون به هر حال به دو کشور یاد شده نیازمند بوده و خواهد بود. اما در مجموع روس‌ها اکنون به این نکته واقف هستند که اسلام شیعی از عقلانیت و تعادلی برخوردار است که حتی خودش در خط مقدم مبارزه با گروه‌های افراط‌گرا و تروریستی منطقه قرار دارد.

آقای رئیسی در دوما در بخشی از سخنانش میلاد حضرت مسیح را به همه مسیحیان، صاحبان عقیده نسبت به ادیان ابراهیمی و بشریت تبریک گفت. چنین اقدامی نمادی از تعامل ادیان به شمار می‌رود. این سخنان شاید برای ما کلیشه‌ای باشد، اما در روسیه، در مجلس دومای آن کشور و از زبان رئیس‌جمهوری که لباس روحانیت بر تن دارد و خود مسلمان شیعی است، از ارزش بالایی برخوردار و نشانه وحدت است.

علاوه بر این آقای رئیسی، در مسجد جامع مسکو پشت سر آقای راویل عین الدین رهبر مسلمانان فدراسیون روسیه نماز خواند. تصویر منتشر شده از این نماز هم دقیقا همان قابی است که تمام جوامع مسلمان عمیقاً به آن نیاز دارند؛ «وحدت شیعه و سنی با وجود همه اختلاف‌هایشان.» مسجد جامع مسکو یکی از بزرگترین مساجد در اروپاست و جالب است بدانید که در ساخت این مسجد کشور‌های عربی و دولت ترکیه نقش داشتند؛ بنابراین اقامه چنین نمازی توسط رئیس جمهور ایران در این مسجد بازتاب سیاسی گسترده‌ای دارد.

اصولا نگاه مردم ما به روسیه به دو دسته تقسیم می‌شود یا از روسیه به واسطه حافظه تاریخی که داریم و تاثیر رسانه‌ها خوشمان نمی‌آید و برای اثبات این عقیده به هر دلیلی متوسل می‌شویم و به هر بهانه درباره آن قلم می‌زنیم؛ و یا اینکه شیفته روسیه هستیم و این کشور را دوست و متحد دائمی خود قلمداد می‌کنیم. در این میان جای خالی یک نگاه واقع‌بینانه به روسیه به عنوان کشوری که چه خوشمان بیاید و چه بدمان بیاید، از قدرت‌های بزرگ جهان محسوب می‌شود و ظرفیت‌های بالایی برای همکاری دارد، خالی است. صد البته در کنار این نوع نگاه باید حواس‌مان به زرنگ‌بازی‌های روس‌ها هم باشد چراکه طبیعتاً اولویت ما هم منافع ملی خودمان است، چه آن‌ها خوششان بیاید، چه بدشان بیاید.

انتهای پیام/

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱۳
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۹:۵۳ ۰۵ بهمن ۱۴۰۰
تقریبا بد نبود
ولی بنده عقیده دارم اعضای برخوردار از حق وتو در سازمان ملل بین همدیگر یک تفاهم نانوشته دارند(شاید هم مخفی و نوشته شده) که منافع خودشان را قربانی دیگر کشورها نمی کنند ولو با هم در ظاهر مشکل دارند ولی در باطن یکی می ترساند دیگری باج پاسبانی می گیرد.
یکی اینطرف موضع تخاصمی می گیرد برای برداشت گلابی آن یکی و یکی آنطرف موضع متخاصم می گیرد برای برداشت گلابی این یکی

راه حل اتحاد ملی بویژه در مورد اقتصاد و سپردن آن دست خود مردم و ایستادن اقتصاد روی پای خود مردم ایران است(با حمایت دولت از سرمایه گزاران بویژ در بورس)
تا وابسته هستیم قدرت چانه زنی خودمان هم پایین می آید.
البته این به معنی دشمنی با دیگر کشورها نیست و باید تا جایی که مقدور است از مناسبات بین المللی استفاده کنیم(با حکمت و مصلحت البته با حفظ عزت یعنی باج سبیل ممنوع)
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۳:۰۳ ۰۴ بهمن ۱۴۰۰
آنهائیکه نمی خواهند ملت بفهمند کشورمان مستعمره روسیه شده است!!
Germany
ناشناس
۱۰:۴۷ ۰۵ بهمن ۱۴۰۰
مدرکی برای این ادعا داری؟ اگه ایران مستعمره یا حتی به نوعی نوکر روسیه بود همین چند روز پیش پیشنهاد روسیه در مورد توافق هسته‌ای رو رد نمیکرد ولی یادمون نمیره اونایی که ۸ سال دنبال غرب دویدند و از قبول هژمونی آمریکا و تسلیم کشور به غربی‌ها حرف میزدند چطور راحت برجامی رو امضا کردند که نخونده بودند و چیزی که غربی‌ها خواستند رو بدون کمی تامل قبول کردند. حالا همونها به یک باره ژست میهن پرستی گرفته‌اند و پشت شعار نه شرقی نه غربی که هرگز به اون اعتقاد نداشتند مخفی شدند و چون برای تسلیم کردن ایران به آمریکا نیاز دارند ارتباط ایران با دنیا کاملا قطع بشه علیه روابط اقتصادی امنیتی با کشورهای همسایه و کشورهایی مثل روسیه و چین پروپاگاندا راه انداختند. به قول معروف کافر همه را به کیش خود پندارد. یه عده چون خودشون غربزده و طرفدار هژمونی غرب هستند فکر می‌کنند اگه بجای باج دادن به غرب با کشورهای دیگه روابطی که به سود هر دو طرف هست برقرار بشه شرق زده‌ایم و استعمار شدیم.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۳۴ ۰۵ بهمن ۱۴۰۰
جوش نزن برو سهم دریای خزر ایران را از روسیه پس بگیر!!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۲:۴۴ ۰۴ بهمن ۱۴۰۰
به کار بردن جملاتی مثل در خدمت شما هستیم در ایران و جامعه ما فروتنی هست نه در سطح بین الملل و روابط کشورها به کار بردن همچین جملاتی فروتنی نیست تحقیر و کوچیک کردن ی ملت است
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۲:۳۳ ۰۴ بهمن ۱۴۰۰
چی بگم والا
Iran (Islamic Republic of)
یاشار
۲۰:۴۵ ۰۴ بهمن ۱۴۰۰
برای نزدیک تر شدن این دو کشور،سال ها تلاش شد،کاری که هرگز با آقای روحانی امکان پذیر نبود،
هنوز خیلی مونده تا چیدمان بین المللی به نفع ما چیده بشه ولی آغاز شده و اقتدار به گفتمان سیاسی کشورمون برگشته.
البته آمریکایی ها و صهیونیستها هم بیکار نشستند و چند روز قبل از همین نشست فوق‌العاده،
طرحی با هدایت صهیونیستها برای رهبری شورش ها در ایران کلید زدند،ترکیه همیشه نقش شغال رو داشته،به فرقه دراویش خیلی دل بستند برای رهبری آشوب و...
چقدر غرب خار و ذلیل شده که دست به دامن دراویش شده برای....
Germany
ناشناس
۱۰:۵۰ ۰۵ بهمن ۱۴۰۰
جای نگرانی نیست. با توجه به سرکوبی که در چند سال اخیر رژیمهای اروپایی و آمریکا علیه شهروندان خودشون راه انداختند از جمله سرکوب جلیقه زردها در فرانسه و معترضان به تقلب انتخاباتی در آمریکا در صورت بازداشت و برخورد با جواسیس و نفوذی‌های آشوبگر غرب در ایران دیگه نمی‌تونند ژست حقوق بشری بگیرند و باید خفه خون بگیرند چون دولت جدید بر خلاف دولت قبل جواب غربیهای دروغگو و منافق رو با یادآوری کارهایی که خودشون کردن میده
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۰۱ ۰۴ بهمن ۱۴۰۰
ارتباط محدود با چین و روس فقط باید برای ایجاد رقابت شرق و غرب بر همکاری با ایران باشد تا ما بهترین گزینه را انتخاب کنیم.اما افتادن در دام چین و روس و رعیت این دو شدن ایران ،یک ننگ تاریخی دیگر خواهد بود.گسترش روابط با غرب به نفع ایران است.و همکاری استراتژیک با روس و چین یک اشتباه راهبردی است.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۲:۳۶ ۰۴ بهمن ۱۴۰۰
تا حدودی درسته ولی الآن دیگه کمی دیر شده چون ما چندین سال است که کاملا" وابسته روسیه شده ایم.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۲:۴۵ ۰۴ بهمن ۱۴۰۰
هم چین و هم روسیه بار ها در شورای امنیت و دیگر جا ها برای تحریم ایران هم رای مثبت دادن و هم خودشون پیشنهاد کننده بودن ولی افسوس ...
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۳:۱۸ ۰۴ بهمن ۱۴۰۰
آخرش چیکار کنیم،ارتباط و همکاری داشته باشیم یا نه،به هر حال ارتباط و همکاری استراتژی میخواد،لطفا تکلیف ما رو روشن کنین.....
منتظریم.....
Germany
ناشناس
۱۰:۵۶ ۰۵ بهمن ۱۴۰۰
مخالفان دو رو و منافق روابط اقتصادی با کشورهای شرقی و در واقع هر کشوری که بر خلاف غرب خواستار امتیازات یکجانبه و باج نیست برای بر هم زدن روابط بین المللی ایران و کامل شدن تاثیر تحریمها و تسلیم کامل ایران به غرب بطور ناشیانه‌ای به حمله به روابط تجاری با چین و روسیه با بهانه جلوگیری از مستعمره شرق شدن روی آوردند ولی از آوردن مدارک مستدل مبنی بر اینکه این روابط کاملا یکطرفه است عاجزند. اینها همون افرادی هستند که کشور رو سالها معطل غرب نگه داشتند و حتی از قبول هژمونی آمریکا و باج دادن به غربی‌ها سخن راندند ولی در نهایت غربی‌ها تف کف دست اینها ننداختند و سکه یک پول شدند ولی همچنان با پررویی تمام به روابطه ایران با هر کشوری غیر از کشورهای غربی با بی منطقی کامل میتازند