باشگاه خبرنگاران جوان اصفهان - آموزش کودکان استثنایی، با سختی‌های بسیاری همراه است و با توجه به شیوع کرونا این سختی برای دانش‌آموزان، خانواده‌ها و معلمان دو چندان شده .

عمده مشکلات این دانش آموزان، کمبود بودجه و امکانات است و حتی می‌توان گفت در موقعیت کنونی برای آموزش مجازی آنان، برنامه و اعتباراتی در نظرگرفته نشده است.

از یک سو طرح آموزش مجازی، خانواده‌ها را به دردسر انداخته و یادگیری را تا حد چشمگیری کاهش داده از سوی دیگر خانه نشینی این کودکان، آنان را به افرادی بهانه گیر، عبوس و افسرده تبدیل کرده است.

تشخیص دانش آموزان استثنایی از طریق سنجش آغازین

محسن الماسی رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان اصفهان گفت: بر اساس طرح سنجش سلامت که تمام نوآموزان را پوشش می‌دهد، کودکان، متناسب با بهره هوشی دسته‌بندی می‌شوند و مشخص می‌شود در چه مدارسی می‌توانند تحصیل کنند.

او می‌گوید: دسته اول دانش‌آموزان عادی هستند که بدون هیچ مشکلی وارد مدارس عادی آموزش و پرورش می‌شوند. دسته دوم کودکانی هستند که به آن‌ها کودکان با نیاز‌های ویژه گفته می‌شود؛ آنان با استفاده از برنامه‌های مکمل آموزشی، پرورشی و توانبخشی در مدارس استثنایی تحصیل می‌کنند.

تحصیل ۲۹۰۰ دانش آموز به صورت تلفیقی فراگیر در اصفهان

به گفته رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان اصفهان، عده‌ای از این کودکان به دلیل اینکه از بهره هوشی عادی برخوردارند می‌توانند در مدارس عادی با دیگر دانش آموزان درس بخوانند مانند کودکانی که مشکل بینایی، شنوایی و یا مشکلات جسمی_حرکتی دارند.

هم اکنون ۲۹۰۰ دانش آموز به صورت تجربی فراگیر در مدارس عادی استان اصفهان درس می‌خوانند و فقط با فراهم کردن وسایلی همچون عینک، سمعک و ویلچر شرایط حضور آنان در مدارس عادی فراهم شده است.

الماسی می‌گوید: دانش‌آموزانی که به صورت تلفیقی فراگیر درس می‌خوانند می‌توانند در آزمون سراسری شرکت و در صورت قبولی در دانشگاه حضور پیدا کنند.

او می‌گوید: دسته سوم کودکانی هستند که مشکل ذهنی و نسبت به دیگران بهره هوشی کمتری دارند؛ این افراد، جزو چرخه آموزش و پرورش قرار نمی‌گیرند و باید در مدارس خاص که مدارس دانش آموزان کم توان ذهنی نامیده می‌شود، ثبت نام کنند.

در این مدارس علاوه بر خدمات آموزشی و توانبخشی فعالیت‌های مهارتی به خصوص در دوره اول و دوم متوسطه پیش‌بینی شده است. این دانش آموزان می‌توانند دیپلم متوسطه را بگیرند، اما امکان و شرایط حضور در دانشگاه را ندارند.

بیشترین نوع دانش آموزان استثنایی استان اصفهان به ترتیب دانش آموزان کم توان ذهنی، طیف نابینا و ناشنوا، جسمی حرکتی و طیف اوتیسم هستند.

۱۱۰ مدرسه استثنایی برای کودکان استثنایی

رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان اصفهان گفت: ۱۱۰ مدرسه با نیاز‌های ویژه و استانداردسازی شده در استان دایر و بر اساس مساحت هر شهرستان، پراکنده است؛ مثلاً در شهرستان تیران و کرون یک مدرسه و در شهرستان‌های بزرگ مانند کاشان و نجف‌آباد چندین مدرسه ساخته شده است.

به گفته الماسی در برخی مناطق بسیار کوچک که امکان ساخت مدارس استثنایی وجود ندارد برای اینکه کودک و خانواده برای رفت و آمد به شهرستان‌های دارای مدرسه به مشکل برنخورند چند کلاس با هدف گسترش عدالت آموزشی در مدارس عادی دائر شده که تمام خدمات تحصیلی را به این دانش آموزان ارائه می‌کند.

مخارج تحصیلی کودکان از کجا تامین می‌شود؟

او می‌گوید: بخشی از مخارج تحصیل کودکان خاص از طریق سرانه‌های دولتی و بقیه با مشارکت اولیا، تامین می‌شود،اما در سال‌های اخیر کمک‌های دولتی کاهش یافته است.

رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان اصفهان معتقد است: مدیران مدارس خاص بسیار دلسوز و پرتلاش هستند به گونه‌ای که از طریق جذب مشارکت‌های خیران توانسته اند خدمات خوبی را به دانش‌آموزان ارائه کنند.

آموزش حضوری دانش آموزان استتثنایی با وجود کرونا

الماسی گفت: سال گذشته آموزش‌ها مجازی بود و چون برنامه شاد صد در درصد امکان استفاده برای بچه‌های خاص را نداشت از برنامه‌های مجازی دیگر هم استفاده کردیم. همکاران ما بسته‌های آموزشی تولید و به دانش‌آموزان ارائه می‌کردند و گاه حتی دانش‌آموزان را در گروه بندی‌های بسیار کوچک در کلاس حاضر می‌کردند تا رو در رو آموزش ببینند.

او می‌گوید:  اما امسال شیوه دیگری را در پیش گرفتیم، اکنون بیش از ۷۰ درصد از دانش آموزان، حضوری درس می‌خوانند و همکاران ما بدون چشمداشت و تبلیغات رسانه‌ای به آنان خدمت رسانی می‌کنند.

در مدارس استثنایی استان اصفهان ۱۶۰۰ نیرو در سمت‌هایی مانند مدیر، معلم و نیروی اجرایی فعالیت می‌کنند.

رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان اصفهان می‌گوید: برای احداث مدارس استثنایی به فضا‌های خاص نیاز داریم؛ همچنین فضا‌های خاص باید استانداردسازی شود و با توجه به محدودیت منابع مالی از خیران درخواست می‌کنیم در این زمینه همچنین ارائه خدمات توانبخشی به ما کمک کنند.

مهارت آموزی کودکان ناشنوا و نابینا در مراکز تربیت شنیداری و دیداری

سیدکمال صدیقی سرپرست معاونت امور توانبخشی اداره کل بهزیستی استان اصفهان گفت: هم اکنون در استان اصفهان ۱۰۰۰ دانش آموز ناشنوا و نابینا، همچنین ۸۸ دانشجوی ناشنوا و ۱۰۲ دانشجوی نابینا درس می‌خوانند.

او گفت: در استان اصفهان دو مرکز تربیت شنیداری تحت عنوان آموزش و توانبخشی مادر و کودک ناشنوا مستقر است که یکی در اصفهان و دیگری در فلاورجان خدمت رسانی می‌کنند.

خدمات گفتار درمانی، موسیقی درمانی، هنردرمانی، مشاوره با آموزش مهارت‌های زندگی و کار درمانی ذهنی از جمله خدمات مراکز تربیت شنیداری است که با ارائه این خدمات در سن طلایی، کودک برای حضور در مدارس عادی آماده می‌شود.

کارشناسان  از تولد تا ۱۲ سالگی را سن طلایی می‌دانند که لازم است نونهالان و کودکان در مراکز تربیت شنیداری حاضر شوند.

سرپرست معاونت امور توانبخشی اداره کل بهزیستی استان اصفهان می‌گوید: دانش آموزانی که مشکل شنوایی دارند و متقاضی کاشت حلزون و سمعک هستند به این مراکز مراجعه می‌کنند و پس از طی مراحل سنجش شنوایی اگر به سمعک احتیاج داشته باشند به آن‌ها سمعک داده می‌شود.

صدیقی می‌گوید: اگر کودکان نیازمند کاشت حلزون باشند بخشی از این هزینه را اداره کل بهزیستی استان اصفهان متقبل می‌شود.

به گفته او دو مرکز تربیت دیداری هم در اصفهان و کاشان دائر است که تا ۱۲ سالگی مهارت‌های عمومی از جمله جهت یابی را به کودکان نابینا و کم بینا آموزش می‌دهد.

هم اکنون سه تشکل برای ناشنوایان و یک کانون برای نابینایان در استان اصفهان فعالیت می‌کنند و افراد زیرپوشش، برای امور اداری یا شرکت در آزمون سراسری از مترجمانی که این کانون‌ها در اختیارشان قرار می‌دهند کمک می‌گیرند.

مستمری ناچیز دانش آمزان و دانشجویان توان یاب

سرپرست معاونت توانبخشی اداره کل بهزیستی استان اصفهان، رفت و آمد به دانشگاه و مدرسه به دلیل مناسب سازی نشدن همه مناطق شهر را از مشکلات دانش آموزان و دانشجویان ناشنوا و نابینا می‌داند و می‌گوید: مشکل بعدی آنان هزینه تحصیل است، با وجود اینکه اداره کل بهزیستی استان اصفهان به افراد زیر پوشش، ماهیانه ۳۵۰ هزار تومان پرداخت می‌کند، اما این رقم جوابگو نیست.

صدیقی می‌گوید: به علت محدودیت‌های اعتباری، تمام دانش‌آموزان و دانشجویان نابینا و ناشنوا مستمری نمی‌گیرند.

به گفته او برای این افراد امکان استفاده مطلوب از آموزش‌های مجازی هم فراهم نیست.

تحصیل در مدارس قدیمی که استانداردسازی نشده

هم اکنون،۲ مدرسه مخصوص نابینایان، ۵ مدرسه ویژه ناشنوایان و یک مرکز برای دانش آموزان اوتیسم در استان اصفهان فعالیت می‌کنند.

ناصر سپهری مدیر مدرسه استثنایی شهیدان نوری اصفهان گفت: در مدرسه استثنایی خدمات آموزشی، پرورشی و توانبخشی، بیشتر به صورت انفرادی ارائه می‌شود و معلم باید برای هر یک از دانش آموزان محتوای جداگانه تهیه کند.

او می‌گوید: یکی از مشکلات بارز در زمینه تحصیل کودکان استثنایی تحصیل در مدارسی است که ساختمان آن‌ها ۳۰ تا ۴۰ سال قدمت دارد و برای حضور این گروه از دانش آموزان مناسب و استانداردسازی نشده است.

این مدیر مدرسه استثنایی معتقد است: بسیاری از خانواده‌ها توان تامین هزینه‌های توانبخشی خارج از مدرسه و پرداخت هزینه‌های درمانی فرزندانشان را ندارند.

سپهری می‌گوید: معلمان مدارس استثنایی به خصوص در شرایط همه گیری کرونا، تلاش زیادی کردند که آموزش این دانش آموزان متوقف نشود.

شاید تعداد دانش‌آموزان و دانشجویان استثنایی نسبت به دانش‌آموزان و دانشجویان عادی کمتر باشد، اما قطعا مشکلاتشان برای حضور در جامعه بیشتر و عمیق‌تر هست. افرادی که بسیاری از آنان توانایی و استعداد پیشرفت‌های علمی، فرهنگی و هنری را دارند اگر خاص دیده شوند و برای آنان، خاص برنامه ریزی شود.

گزارش از الهه صالحی
انتهای پیام/ی