باشگاه خبرنگاران جوان -   تامین نیروی نظامی نیاز انکار ناپذیر کشور‌ها است، اما این نیاز از گذشته تا کنون دستخوش تحولاتی شده و هر کشوری برای پاسخ به این احتیاج راه متفاوتی در پیش گرفته است. برای مثال در برخی کشور‌ها دولت با پرداخت پول به داوطلبان، نیروهایش را از میان تمام افراد جامعه و نه بر اساس جنسیت تامین می‌کند.

قانون سرباز قهرمان چیست؟

کشور ما، نیاز به پرورش نیروی نظامی و داشتن سرباز را از طریق قانون سربازی اجباری پاسخ می‌دهد، هر مرد ۱۸ ساله‌ای در ایران موظف به گذراندن ۲ سال خدمت اجباری سربازی است مگر اینکه بر مبنای قانون، بتواند از خدمت معاف شود یا مدتی آن را به تعویق بیندازد.

قانون سرباز قهرمان یکی از همین قوانین است. بر اساس قانون سرباز قهرمان، نفرات اول تا سوم مسابقات المپیک، قهرمانان اول و دوم مسابقات قهرمانی جهان، نفرات اول بازی‌های آسیایی در رشته‌های ورزشیِ تحت پوشش کمیته بین‌المللی المپیک (Ioc)، مقام اول تا سوم مسابقات جام جهانی فوتبال، بسکتبال و والیبال و همچنین یکی از فرزندان قهرمانان پارالمپیک جهانیِ معاف از سربازی، با معرفی وزارت ورزش و جوانان و موافقت ستاد کل نیرو‌های مسلح پس از گذراندن دوره آموزش نظامی در نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران، از انجام خدمت دوره ضرورت معاف می‌شوند.

همچنین قانون سرباز قهرمان این ظرفیت را در اختیار باشگاه‌ها و ورزشکاران قرارداده شده تا در زمان صلح، تمام ورزشکارانی که از جانب فدراسیون‌های ورزشی به عضویت تیم‌های ملی انتخاب می‌شوند، با درخواست وزارت ورزش و جوانان و هماهنگی ستاد کل نیرو‌های مسلح، پس از طی دوره آموزش نظامی در نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی، خدمت مقدس سربازی خود را زیر نظر وزارت ورزش و جوانان در تیم‌های ملی سپری کنند.

در صورتی که مشمولان این قانون از تیم ملی اخراج یا حذف شوند، باید باقی مدت خدمتشان را در نیرو‌های مسلح بگذرانند.  اگر نیرو‌های مسلح به سرباز قهرمان‌ها، برای شرکت در مسابقات آسیایی یا جهانی مربوط به نیرو‌های مسلح نیاز پیدا کرد، این افراد در اختیار ستاد کل نیرو‌های مسلح قرار خواهند گرفت.

وضعیت سربازی مرادمند و یزدانی

موضوعی که این روز‌ها مجددا بحث سربازی را سر زبان‌ها انداخته، ماجرای سربازی ۲ تن از بازیکنان استقلال، محمد حسین مرادمند و سیاوش یزدانی است.

مرادمند بازیکن حال حاضر تیم فوتبال استقلال تهران متولد ۱ تیر ۱۳۷۲ است، او از جمله بازیکنانی است که به اردوی تیم ملی دعوت شده بود. مرادمند در تاریخ ۱ تیر ۱۴۰۰ مشمول خدمت بوده و با توجه به فرصت شش ماهه این بازیکن، او  تا تاریخ ۱ دی ۱۴۰۰ میتوانسته برای تیم فوتبال استقلال بازی کند. آیا حضور او در بازی‌های بعد از این تاریخ غیر قانونی بوده است؟

قانون اجازه می دهد بازیکنان لیگ برتری مشمول، تا ۶ ماه پس از رسیدن به ۲۸ سالگی، خود را به نظام وظیفه معرفی کنند و با توجه به پایان فرصت۶ ماهه، مرادمند دیگر نمی‌تواند به تیم ملی دعوت شود و باید به خدمت سربازی برود.

سیاوش یزدانی مدافع ملی پوش استقلال تهران متولد ۸ اسفند ۱۳۶۹، در آستانه ورود به ۳۱ سالگی است، او باید حدود یک سال قبل برای انجام خدمت مقدس سربازی، خود را به  سازمان نظام وظیفه معرفی می‌کرده است.

امکان گذراندن خدمت سربازی آبی پوشان در تیم نظامی

 فریبرز محمودزاده رئیس کمیته نقل و انتقالات سازمان لیگ فدراسیون فوتبال حدودد یک هفته پیش گفته بود سیاوش یزدانی، محمد حسین مرادمند و همچنین جلالی تا ۳۰ بهمن اجازه بازی در لیگ برتر را دارند و یکم اسفند ماه باید به خدمت سربازی اعزام شوند. تاکنون سازمان نظام وظیفه تاریخ اعزام به خدمت آن‌ها را تمدید نکرده است.

طبق اعلام سازمان نظام وظیفه سیاوش یزدانی و محمد حسین مرادمند ۲ مدافع استقلال باید یکم اسفند ماه به خدمت سربازی اعزام می شدند.

به گفته محمود زاده به موجب قانون سازمان نظام وظیفه، اگر تاریخ اعزام به خدمت بازیکنی تمدید نشود، ستاد کل نیروهای مسلح می‌تواند موقتا تاریخ اعزام به خدمت بازیکنان را به تعویق بیندازد، اما در سال‌های حضور او در سازمان لیگ چنین موردی پیش نیامده است. اگر این ۲ بازیکن یکم اسفند ماه به خدمت سربازی اعزام شوند، و از آن جایی که تاریخ نقل و انتقالات زمستانی ۲۳ بهمن ماه به پایان رسیده، آبی پوشان حتی نمی‌توانند برای انجام خدمت سربازی به یک تیم نظامی بروند. 

مذاکره سردار استقلالی با رئیس کل نیروهای مسلح

این درحالی است فرشید سمیعی معاون حقوقی باشگاه استقلال  در واکنش به وضعیت سربازی بازیکنان تیمش گفت: از ماه‌های پیش ظرفیت‌های قانونی را پیش بینی کردیم تا  محمد حسین مرادمند و  سیاوش یزدانی در استقلال بمانند.

همچنین شنیده ها حاکی از این است که آجورلو مدیرعامل باشگاه استقلال قصد دارد با صحبت با سردار باقری رئیس کل نیرو‌های مسلح مشکل  سربازی بازیکنان تیم را رفع کند.  

گفته می شود  تیم می‌تواند ۲ بازیکنش را سرباز اعلام کند، اما دوره سربازی‌شان را تا پایان فصل به تعویق بیندازد.

شرکت مشمولان خدمت در بازی‌ها غیرقانونی است 

به گفته امیر غلامرضا رحیمی‌پور رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستادکل نیرو‌های مسلح: طبق قانونی که توسط ستادکل نیرو‌های مسلح برای ورزشکاران وضع شده است، ورزشکارانپس از سن ۲۸ سالگی و ملی پوشان پس از ۳۰ سالگی، می‌توانند در جایی که قانون اجازه می دهد از معافیت‌های مختلف اعم از پزشکی، کفالت و ... استفاده کنند، در غیر این صورت باید به خدمت مقدس سربازی رفته و در یکی از تیم‌های نیرو‌های مسلح خدمتشان را سپری کنند.

رحیمی پور گفت: اگر بازیکنی در تیمی شرکت کند و از طرفی مشمول انجام خدمت سربازی باشد، فعالیتش در تیم مذکور غیر قانونی است.

مردامند و یزدانی یکی از بازیکنان ثابت تیمشان در دیدارهای مختلف در لیگ برتر و جام حذفی در فصل ۱۴۰۰_۱۴۰۱ بوده‌اند و اگر وضعیت سربازی شان مشخص نشود تیم با مشکل مواجه خواهد شد.

معاون حقوقی باشگاه استقلال به دنبال اخذ معافیت و یا تعویق سربازی دو تن از بازیکنان خود است اما به نظر می رسد اقدامی که استقلال در نظر دارد خارج از ظرفیت های قانونی است. اگر آبی پوشان واقعا مرتکب تخلفی شوند واکنش مجلس چه خواهد بود؟ 

احمد راستینه نماینده مجلس و عضو کمیسیون فرهنگی گفت: در چنین مواردی مدیر باشگاه باید با ستاد کل نیرو‌های مسلح گفتگو کند. ستاد کل نیز در چارچوبی که ظرفیت‌های قانونی اجازه می‌دهد همواره در این موارد حمایت و کمک خود را از ورزشکاران دریغ نکرده است. 

طبق قانونِ اهداف، وظایف و اختیارات وزارت ورزش و جوانان هدایت، حمایت و نظارتِ فدراسیون‌ها برعهده وزارت ورزش است. باشگاه‌ها نیز زیرمجموعه فدراسیون هستند. 

اما اگر قانون پاسخگوی نیاز ورزشکاران نباشد، مجلس دست به اصلاح قانون خواهد زد؟

احمد راستینه گفت: لایحه‌ای از دولت در رابطه با موضوع سرباز قهرمان آمده و در کمیسیون اجتماعی نهایی شده و تعدادی از قهرمانان را که در میادین بین المللی کسب مقام کرده اند حمایت می‌کند.

ستاد کل نیرو‌های مسلح سالیان متمادی‌ای است که ظرفیتی را ایجاد کرده تا نظام سربازی از استعداد جوانان نخبه استفاده کند و اکنون بسیاری از جوانان در قالب‌های مختلف مانند فعالیت در شرکت‌های دانش بنیان یا طرح‌های ارائه شده برای معافیت از ظرفیت‌های موجود استفاده کرده اند.

ستاد کل نیرو‌های مصلح در این حوزه همواره مساعدت کرده و اگر قهرمانانی در این حوزه هستند مورد حمایت ستاد قرارگرفته اند. اگر نیاز به اصلاحات است این موضوع باید در قالب لایحه به مجلس داده شود و ما آمادگی داریم کمک‌های لازم را در قالب بستر قانونی به جوانان ارائه دهیم.  

مرادمند و یزدانی مشکلی برا ی همراهی تیم ندارند

سمیعی معاون حقوقی باشگاه استقلال در این خصوص گفت: نیروهای مسلح و نظام وظیفه طبق قانون رفتار کردند. مرادمند و یزدانی مشکلی برای همراهی استقلال در ادامه فصل نخواهند داشت. این موضوع به زودی به صورت مکتوب به سازمان لیگ و فدراسیون اعلام خواهد شد.

این ادعا ها دذرحالی مطرح می شود که مرادمند تنها به اردوی تیم ملی دعوت شده بود و در لیست نهایی حضور نداشت، یعنی این بازیکن می توانست از قانون بازیکنان لیگ برتر استفاده کند که مهلت آن نیز به پایان رسیده و مشخص نیست ظرفیت های قانونی که استقلال از آن صحبت می کند چیست؟!

خدمت سربازی به قیمت از دست رفتن جام جهانی

احمدرضا زنده‌ بازیکن فجر سپاسی، یکی از ورزشکارانی است که با موضوع سربازی مواجه و در نهایت مجبور به ترک تیم و گذراندن خدمت شد. باید طی بررسی مشخص شود ظرفیت های قانونی که سمیعی  از آن صحبت می کند  در زمان سربازی احمدرضا نیز موجود بوده یا منظور معاون حقوقی استقلال اتکا به مدیر عامل باشگاه است که از قضا یک سردار است. 

زنده‌روح در واکنش به سربازی این ۲ بازیکن گفته دوران سربازی خود را به خاطر می‌آورم، در شرایطی که می‌توانستم بهترین فصل فوتبالی ام را تجربه کنم، مجبور به طی دوران خدمت شدم. دوست ندارم هیچ بازیکن دیگری شرایطی را که من تجربه کردم پشت سر بگذارد، اما گلایه مندی من از رفتار غیر یکسان است. چرا کسی برای من نامه نزد؟  

زنده روح مانند مرادمند به اردوی تیم ملی دعوت شد، تیم نیز به استناد این موضوع خواستار رفع مشکل سربازی احمدرضا شد اما در نهایت این بازیکن با پاسخ منفی مواجه و راهی خدمت شد.  چنین اتفاقی این سوال را در ذهن او و احتمالا بسیاری از طرفداران ایجاد کرده است که اگر زنده‌روح بازیکن تیم پرطرفداری مانند استقلال بود یا شرایط آبی پوشان را داشت احتمالا مجبور به طی دوران سربازی نمی شد. این همان زنگ خطری است که مسئولان باید متوجه آن باشند. مردم تبعیض را می بینند و به آن واکنش نشان می دهند. 

هافبک فجرسپاسی در شرایطی از فوتبال دور شد که فصل قبلش آقای پاس گل لیگ برتربود، متناوبا به اردوی تیم ملی دعوت می شد و امکان داشت موفق شود راه جام جهانی را در پیش بگیرد.  چنین اتفاقاتی علاوه بر واکنش بازیکنان، واکنش مردم را نیز به همراه داشته است. 

تبعیض میان مردم، باعث ایجاد تفرقه می شود

نظرات مردم: "قانون نباید تبعیض آمیز باشد، سربازی ننگ نیست بلکه افتخار است و من با افتخار این لباس را به تن کرردم. 

بهتر است قانون به جای استثنا قائل شدن برای ورزشکاران  سربازی را اختیاری کند. چنین تبعیض هایی بین مردم تفرقه ایجاد می کند.

من به عنوان یک ورزشکار به خدمت سربازی خواهم رفت اگر هم در رده ملی قهرمان شوم باز هم این کار را انجام خواهم داد تا امر اجباری ای را که به من محول شده را به نحو احسن انجام دهم. "

سوزاندن فرصت دیگر، به رشد ما کمک نمی کند

ظرفیت‌های قانونی‌ای که سمیعی از آن صحبت می‌کند، در صورت معافیت این ۲ بازیکن باید با صراحت بیان شود، اما گذشته از این، چه این ۲ بازیکن مشمول خدمت شوند چه توفیق معافیت پیدا کنند! آن چه اهمیت دارد حل این مسئله یک بار برای همیشه است.  

گفته می شود عدالت خواهی یک ویژگی ذاتی است و حس رنج انسان از تبعیض نیز ناشی از همین مسئله است،  اما اگر بپذیریم تبعیض در عین تلخ بودن می تواند به نفع ما باشد در صورت مشاهده اتفاقات این چنینی، به جای درخواست حذف فرصت رشد دیگران، در یک نگاه متفاوت و بزرگ تر بالندگی این فرد را ترقی  و بالندگی جامعه تلقی می کنیم. بدیهی است جامعه مترقی امکانات بیشتری در اختیار خود ما نیز قرارخواهد داد.

"حتما شنیده اید که می گویند مرگ دسته جمعی عروسی است" این ضرب المثل در واقع نشان از پذیرفته شدن "شادنفرود" در جامعه دارد.  معنای تحت‌اللفظی شادنفرود در زبان آلمانی «شادی موذیانه ناشی از شکست دیگری» است. با بررسی مجموعه ای آزمایشات مشخص شد حتی کودکان نیز این حس را تجربه می کنند. 

مجید ابهری آسیب شناسی است که در این باره می گوید: وقتی مدام در حال رقابت با دیگرانید، ممکن است از رشد ان ها ناراحت شوید. شما خود را یک ماهی بزرگ در تنگی کوچکی می بینید در صورتی که می توانستید ماهی کوچکی در دریای بزرگ باشید( فضای رشد بیشتری داشته باشید). به همین جهت است که برخی مواقع از شکست دیگران خوشحال می شوید.

خراب کردن فرصت رشد دیگران ممکن است به صورت مقطعی، التیام دهنده ناکامی های ما باشد اما در نهایت موجب ایجاد جامعه ای می شود که اتحادی در آن نیست، همانطور که ما از رشد دیگری ناراحت می شویم افراد نیز از ترقی ما حس نا امنی مکرده، فرصت های احتمالی را از زندگی هم حذف می کنند. اجتماعی این چنینی جایی برای رشد ندارد.

راستینه در پاسخ به احتمال تغییر قانون سربازقهرمان و اصلاح آن گفت: "فدراسیون و وزارت ورزش و جوانان اگر فکر می کنند جایی از قانون نیاز به اصلاح دارد باید خواسته خود را باید به هیات دولت ارائه دهند، موضوع پس تصویب هیات دولت و با امضای رئیس جمهور محترم به مجلس ارائه می‌شود و قانونگذار تصمیم مقتضی را اتخاذ می‌کند."

قانون موجود پاسخ گوی نیاز افراد و بازیکنان نیست و اگر مسئول نسبت به اصلاح آن اقدام نکند مانند گذشته، این مسائل همچنان متوجه ورزش کشور خواهد بود و به شکل‌های متفاوتی تکرار می‌شود. اگر موضوع سربازی حقیقتا مانع پیشرفت یک ورزشکار و فرصت سوزی او است ۲ راهکار پیش روی فدراسیون‌ها و وزیر ورزش است؛ معافیت ۲ بازیکن استقلالی و بی توجهی به سایر جوانان یا حل مشکل با کمک مقام قانونگذار. 

بیشتر بخوانید 

واکنش مردم به معاف نشدن فوتبالیست‌ها از سربازی چیست؟

انتهای پیام/