شور و حال بهار و محدودیت‌های سفر در ۲ سال ایام کرونا، تمایل مردم را به سفر به شدت افزایش داده و تعطیلات نوروز را به یکی از داغ‌ترین فصل‌های سفر تبدیل کرده است.

از نوروز ۱۳۹۹ که تنها یک ماه از اعلام رسمی ورود ویروس کووید ۱۹ به کشور می‌گذشت، اجرای قرنطینه‌های جدی برای کاهش انتشار ویروس، سفر‌های نوروزی را تعطیل کرد تا سال گذشته که برنامه مشخصی برای کنترل عبور و مرور در جاده‌ها اعلام نشد، بازار سفر‌های نوروزی از تب و تاب همیشگی افتاد، اما امسال قرار است سفر‌های نوروزی بدون محدودیت در تردد انجام شود و تنها شرط سفر در ایام نوروز تزریق دوز سوم واکسن کرونا است.

صنعت گردشگری بعد از خودرو و نفت، حرف اول را در دنیا می‌زند و بازار سرمایه، کار و اشتغال را به خود جذب کرده است.

یک گردشگر از لحظه‌ای که تصمیم به سفر می‌گیرد تا وقتی که سفرش به پایان می‌برد، نیاز‌های متعددی دارد که عدم پاسخگویی به هر یک از آن‌ها می‌تواند در تصمیم او نقش داشته باشد. در اولویت بندی احتیاجات، خدمات مورد نیاز زائران و گردشگران ورودی به مشهد، خدمات اقامتی و اسکان را می توان دارای اهمیت فراوان دانست.

یک زائر نوروزی می‌گوید: دلیل اصلی انتخاب این شهر برای سفر، وجود حرم مطهر امام رضا (ع)، امام هشتم شیعیان در این شهر است.

او می‌گوید: با توجه به فرا رسیدن ایام نوروز تصمیم به اسکان چند روزه در مشهد گرفتیم، اما  با افزایش قیمت اماکن اقامتی رو به رو شدیم. هزینه‌ی هتل آپارتمان‌های نزدیک به حرم به خاطر ایجاد رفت و آمدی آسان، قیمت بالاتری نسبت به سایر هتل آپارتمان‌های مشهد دارد.

زائران نوروزی می‌گوید: هر مکان اقامتی نقاط ضعف خود را دارد، اما برای هزینه مکانی مقرون به صرفه و با توجه به اهمیت مکانی که در جوار حرم مطهر رضا (ع) باشیم تصمیم به اجاره خانه مسافر در این کلانشهر کردیم.

با این وصف نیاز به اطلاعات، وسایل حمل و نقل، محل اقامت مناسب، برخورد اصولی و مبتنی بر احترام، امنیت و آسایش از جمله این نیاز‌ها می‌باشد که برای هر یک از آن‌ها باید برنامه‌ریزی دقیقی صورت بگیرد. در این میان محل اقامت یکی از مهم‌ترین ملزومات حائز اهمیت زائران است. اسکان و اقامتگاه‌ها در توسعه گردشگری پایدار از اهمیت به­ سزایی برخوردار است.

مشهد از جمله مقصد‌های زیارتی و گردشگری مذهبی کشور است که به دلیل وجود مرقد مطهر امام رضا (ع) امام هشتم، به عنوان پایتخت معنوی کشور، سالانه بیش از ۲۰ میلیون از زائرین و گردشگران داخلی و خارجی را در خود جای می‌دهد.

اولویت مسافران اقامت مناسب است

امروزه زائرین گرانقدر حرم مطهر امام رضا (ع) برای سفر به مشهد پایتخت معنوی ایران قبل از حضور در این شهر به فکر تهیه کردن مکان هستند.

طبق آمار‌های منتشره در حال حاضر با وجود ۱۵۱ هتل از یک ستاره تا پنج ستاره با ظرفیت ۱۱۰۹۵ اتاق و ۳۹۱۳۸ تخت، ۲۹۲ واحد هتل آپارتمانی با ظرفیت ۱۶۳۹۲ تخت و ۵۴۳ واحد مهمان‌پذیر با تعداد ۳۴۳۰۹ تخت نقش مهمی در اسکان زائرین و گردشگران ایفا می کند.

صنف هتلداران مشهد در سال گذشته به صورت بسیار محدود فعالیت داشته است  اما در سال جدید تنها ۲۴ درصد از مجموعه هتلداران مشهد غیر فعال می‌باشند و این خود بزرگ‌ترین تفاوت نوروز سال ۱۴۰۱ با ۱۴۰۰ است.

پیرو فعالیت بیشتر هتلداران خراسان رضوی خرید اتاق هتل در مشهد و رزرو تور مشهد نیز افزایش چشمگیری داشته است. در سال جدید تمامی مجموعه هتل‌های نزدیک حرم و دیگر نقاط شهر، با ایمنی بالا آماده پذیرایی از زائران امام مهربانی‌ها هستند.

گنابادی نژاد معاون استاندار خراسان رضوی گفت: گنجایش اسکان و اقامت زائران و مسافران در مشهد به ۳۵۰ هزار نفر شامل شرایط عادی، اضطراری و بحرانی به طور کاملا عملیاتی آماده‌سازی شده است.

او می‌گوید: مکاتبه استاندار خراسان رضوی با همه وزیران مرتبط با این حوزه نیز به منظور افزایش ظرفیت ریلی و هوایی، تامین شرایط اقامت زائران در مسیر‌های سفر، سازماندهی آمادگی‌های لازم میزبانی و خدمات حمل و نقل شهرداری مشهد از دیگر اقدامات شاخص صورت گرفته است.

معاون استاندار خراسان رضوی می‌گوید: میزان اسکان زائر از مسیر‌های مختلف در این شهر از ۱۵ اسفند این ماه اجزا شده و همه امکانات اقامتی مشهد به همین منظور آماده شده‌اند.

یوسف بیدخوری معاون میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی می‌گوید: واحد خانه مسافر‌ها به عنوان یکی از واحد‌های اقامتی که در آئین نامه تاسیسات گردشگری آمده که مجوز آن از میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گرفته شده است.

او می‌گو‌ید: واحد‌های خانه مسافر که قصد دارند مجوز فعالیت دریافت کنند باید در سامانه میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی درخواست خود را ثبت کنند تا نیرو‌های نظارتی در بازدید استعلام همه موارد قانونی را چک کنند و در صورت رعایت همه موارد پروانه بهره برداری به آن‌ها داده خواهد شد. در حال حاضر ۴۵۰ خانه مسافر در مشهد مجوز فعالیت دریافت کرده اند و ۲۸۲ واحد دیگر نیز در همین بخش در حال طی روند قانونی دریافت مجوز هستند.

معاون میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی می‌گوید: ۵ تیم نظارتی در ایام عید در دسترس زائران هستند تا در صورت شکایات به وضعیت آن‌ها رسیدگی و رفع مشکل خواهند کرد.

بیدخوری می‌گوید: تمامی خانه مسافر‌ها در سایت razavithto.ir ثبت شده اند و زمانی که زائران وارد آن واحد اقامتی می‌شوند حتما پروانه بهره برداری را باید مشاهده کنند.

او می‌گوید: ۹۰ واحد از مجموع هزار و ۷۵۵ واحد اقامتی رسمی و موقت شامل هتل، هتل آپارتمان، مهمانپذیر و اقامتگاه بوم‌گردی خراسان رضوی هنوز بازگشایی نشده‌اند.

نرخ اقامت در هتل‌های مشهد نسبت به سال گذشته افزایش ندارد

قانعی رئیس هتلداران خراسان رضوی می‌گوید: با توجه به اینکه مهر ماه هر سال نرخ اقامت در هتل‌ها تعیین و از سوی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اعلام می‌شود، مهر  امسال نیز هتل‌ها تا ۳۰ درصد امکان افزایش نرخ داشتند. اما هتل‌ها مجاز هستند نرخ اقامت خود را با نرخ مصوب اعمال کنند که بسیاری از واحد‌ها به دلایلی از جمله نبود متقاضی، شیوع بیماری و صدور بی رویه مجوز برای فعالیت مراکز اقامتی، افزایش نرخ نداشته‌اند.

او می‌گوید: بنابراین در هتل‌های یک تا پنج ستاره مشهد برای اقامت مسافر در ایام نوروز افزایش قیمت ندارند و موظف به رعایت نرخ مصوب مهر ماه امسال هستند.

رئیس هتلداران خراسان رضوی می‌گوید: کلانشهر مشهد نسبت به تمامی شهر‌های دیگر کشور کاهش ۳۰ درصدی در نرخ قیمت‌های هتل‌ها را دارد.

تخلف برخی خانه مسافرها، چالش جدی برای مسافران نوروزی

قانعی می‌گوید: متاسفانه سال هاست افراد سودجویی در زمینه واحد‌های اقامتی خانه مسافر‌ها هستند که زیر نظر صنف و سازمان قانونی فعالیت نمی‌کنند که همین امر باعث تخلفات بسیاری شده و هیچ کنترلی از گشت‌های نظارتی صورت نگرفته است.

او می‌گوید: اخاذی از زائران، دزدیده شدن پاسپورت‌های توریست ها، امنیت مسافران و به خصوص مسائل غیر اخلاقی از عوامل تخلف برخی خانه مسافر‌ها در این کلانشهر است.

رئیس هتلداران خراسان رضوی می‌گوید: هتل‌ها از نظر نیرو‌های آموزش دیده، مجوز فعالیت از اماکن و میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی و همچنین امکانات رفاهی برای مسافران به مراتب بهتر از خانه مسافر‌ها محسوب می‌شوند، اما به دلیل عدم ظرفیت نیمی از این مراکز تعطیل شده اند.

موحدی رئیس شورای شهر می‌گوید: با توجه به اینکه مشهد شهر زیارتی است و سالانه میلیون ها زائر در خود جای می‌دهد، برای برخی از زائران و مسافران اقامت در هتل ها در این کلانشهر قیمت بالایی را در می‌گیرد بنابرین شاهد افزایش اسکان زائران در خانه مسافرها هستیم.

او می‌گوید: در دوره پنجم شورای شهر هم تخلف برخی خانه مسافرها با حضور کارشناسان و مسئولان و کمیسیون های گردشگری  مورد بررسی قرار گرفت و راه نظم دادن به این تخلفات نیازمند مشوق های مردمی بود که در سایت های مربوطه برای اسکان در خانه مسافرهای دارای مجوز اجاره کنند.

رئیس شورای شهر می‌گوید: تخلفات و شخصی سازی خانه مسافرها در مشهد یک واقعیت اجتناب ناپذیر است که دستگاه های مربوطه با همکاری یکدیگر طی دستورالعمل های قانونی می‌توانند به آن نظم  بدهند که این مراکز اقامتی در مسیر مشخصی فعالیت کنند.

مشهد از مقاصد مسافرتی پرجاذبه‌ای است که صنعت گردشگری آن در طول دو سال گذشته با رکود شدیدی ناشی از شرایط کرونا و البته پیش از آن‌هم به دلیل تحریم‌ها مواجه بود. اکنون شواهد و تکاپوی تمام دستگاه‌های اجرایی، نشان می‌دهد که پس از گذشت دو بهار بی‌رونق، شهر برای مسافران در حالت آماده‌باش قرار گرفته است.

گزارش از دادفر