این شهر با سابقهای تاریخی در دورهی ساسانیان بنا شده است.
وجود آثار باستانی ارزشمند، مناطق گردشگری و نخلستانهای زیبا در شهر جهرم آن را به مقصدی جذاب برای گردشگران تبدیل کرده است.
بانی و سازنده شهر جهرم اردشیر یکم پسر خشایارشا پنجمین پادشاه هخامنشی بوده که فردوسی در شاهنامه، در موارد متعددی به خصوص در داستانهای مربوط به اردشیر بابکان، از جهرم نام برده است.
آتشکده جهرم، بازار جهرم، مسجد جامع، مدرسه خان و غار سنگتراشان از شناختهشدهترین آثار تاریخی جهرم هستند.
جهرم در منطقه نیمهخشک گرم قرار گرفته و میزان بارندگی آن حدود ۲۸۵ میلیمتر در سال است.
میانگین دمای این شهر حدود ۲۰ درجه سانتی گراد است. بیشینه دما در تابستان به ۴۳ درجه و کمینه دما در زمستان به منفی ۳ درجه سانتیگراد میرسد.
بیشتر اهالی جهرم شیعه و فارسیزبان هستند و با داشتن چندین دانشگاه، بیمارستان و مرکز پزشکی یکی از قطبهای دانشگاهی و پزشکی جنوب کشور است.
این شهر دارای دو شهرک صنعتی، منطقه ویژه اقتصادی، بندر خشک، پتروشیمی، فرودگاه بینالمللی، گمرک و نیروگاه سیکل ترکیبی است.
اقتصاد جهرم برپایه کشاورزی و صنعت استوار بوده و مهمترین فراوردههای کشاورزی آن خرما و مرکبات است.
جهرم بزرگترین باغ شهر ایران معروف است و با تولید بیش از یک میلیون تن محصولات باغی در سال، ۱.۲ درصد از خرما و ۶ درصد از مرکبات کشور را تولید میکند.
غار سنگتراشان، بازار جهرم، مسجد و مدرسه خان، مسجد جامع، آتشکده چهارطاقی قطبآباد، امامزاده فضل بن موسی بن جعفر، قدمگاه جهرم، کاروانسرای مخک، جنگل چاتیز، دروازه پیر شبیب، آبانبار مخک، خانه طوفان، غار ورا، قلعه تبر، و پارک کوهسار از اماکن و جادبه های گردشگری شهرستان جهرم است.
آتشکده قدمگاه جهرم که به نام قدمگاه جهرم و آتشکده جهرم نیز شناخته میشود که در نزدیکی محله علی پهلوان و در دامنه شمالی کوه البرز بر روی تپهای کوچک و به شکل ساختمانی است که قدمتش به دوران ساسانیان میرسد.
این بنا شباهتی به شبستانهای مسجد داشته و شامل یک عده طاقهای رو به شمال است.
بازار جهرم یکی از بناهای تاریخی اواخر دوره زندیه در شهر جهرم است.
از این بنا بهعنوان خواهر دوقلوی بازار وکیل شیراز نام برده میشود. بازار از نوع بازارهای صلیبی است که یک چهارسوق در وسط آن وجود دارد.
این بنا دارای چندین کاروانسرا، مسجد و حمام متصل به خود است.
بازار جهرم به وسیله حاج محمدحسین خان جهرمی در اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجاریه ساخته شده است.
این بازار از ارزندهترین و بهترین نمونههای معماری دوره زندیه محسوب میشود،به طوری که گنبد مرتفع چهارسوق آن از نمونههای جالب و کمنظیر طاقزنی است.
تمام قسمت بازار از نظر فیزیکی و مصالح ساختمانی مشابه نیستند.
قسمت اصلی بازار دارای چهار درب ورودی و قدیمی ترین قسمت است و سقف آن گنبدی و دکانهای آن در سطح بالاتری از سطح بازار قرار گرفتهاند.
قسمت اصلی بازار در جهرم در محل ۴سوق به ۴ جهت اصلی شمال، جنوب، غرب و شرق میباشد که اکثر مغازهها در همین قسمت جمع بوده و فقط یک قسمت از آن که تعداد مغازههای آن اندک بوده و قسمت اصلی بازار جهرم است که به بازار مسگران متصل میشود.
پارک کوهسار یکی از وسیعترین پارکهای جنوب فارس است و به سبب محیط طبیعی و دلنواز و منطقه وسیع و امکان توسعه فراوانش در آتیهای نزدیک به جرأت میتوان عنوان زیباترین پارک جنوب کشور را به آن اختصاص داد.
این پارک وسیع در دهانه کوههای سرفراز جهرم در دره نمین جهرم واقع شده است.
به دلیل واقع شدن در دره نمین از این پارک به عنوان پارک دره نمین نیز یاد میشود.
پارک کوهسار مشرف به شهر جهرم است و چشم اندازی بسیار زیبا و دلپذیر دارد.
مناظر طبیعی این پارک دیدنی هستند. این پارک زیبا در خیابان آزادگان، در قسمت فوقانی قدمگاه، در دره یک کوه زیبا واقع شده است که علاوه بر قسمت پارک خود کوهستان هم به عنوان مکانی تفریحی و ورزشی مورد استفاده مردم قرار میگیرد.
غار سنگتراشان یک غار دستساز در شهر جهرم است که به بزرگترین غار دستساز جهان معروف است.
از این غار به عنوان غار سنگاشکن، سنگشکنان و سنگشکن نیز نام برده میشود.
این غار در دامنه شمالی البرزکوه، در جنوب شهر جهرم قرار دارد این غار مصنوعی در ابتدای دره قلات و در زیر پشتهای در قسمت شرقی آن واقع شدهاست و با شماره ۱۰۱۱۷ به ثبت در آثار ملی ایران رسیده است.
حدود صد ستون در طول غار مشاهده میشود که زیبایی بیشتری به تالار غار بخشیدهاند.
غارهای مصنوعی بزرگتر از این غار در جهان وجود دارد که بیشتر آنها به شکل یک تونل یا دالان سراسری هستند و بر اثر استخراج مواد معدنی با وسایل مکانیکی و ماشین آلات مختلف ایجاد شدهاند،
بنابراین میتوان گفت غاری بزرگتر از این غار که دست ساز و به این شکل خاص یعنی دارای دالانها، ستونها و دهانههای متعدد باشد وجود ندارد.
در این مکان چند سنگ شکن به کار برداشت سنگ مشغول بودند که هر کدام از آنها در یک مسیر و دهانه، سنگ برداشت میکردند و برای جلوگیری از ریزش سقف هر از چند متر قسمتی را باقی میگذاشتند تا به صورت یک ستون نگهدارنده عمل کند.
مسجد و مدرسه خان مربوط به دوره صفویه در غرب شهر جهرم قرار گرفته و مصالح آن از خشت، گل، آجر، سنگ و گچ میباشد و یکی از مکانهای دیدنی جهرم است.
این بنا حدود ۲۰۰ سال قبل توسط یکی از افراد خاندان مؤسس آن تعمیر شد که تاریخ تعمیر آن با حروف ابجد با شعر بر سنگی نوشته شده و بالای درب ورودی مدرسه نصب شده است.
مسجد خان از بناهای دوره صفویه بوده که ساختمان آجری این مسجد در کنار ساختمان مدرسه خان واقع شده و بر اساس سنگ نوشته در ورودی، از آثار ساخته شده در دوره شاه سلیمان دوم صفوی بوده که از سوی حاجی سلیمان بیگ ذوالقدر جهرمی ساخته شده که ساختمان مسجد شامل شبستانی ساده با طاقهای متعدد بوده و تزئینات و کاشیکاری کافی ندارد.
جهرم سراسر پوشیده از نخلستانهای انبوه بوده که با وجود آب و هوای گرمش دیدنیهای متفاوتی را در خود جای داده است.
منطقه جنگلی چاتیز یا چاهتیز از مهمترین و دیدنی ترین جاذبههای طبیعی جهرم و استان فارس محسوب می شود.
جنگل چاتیز در فاصله ۳۵ کیلومتری در جنوب شرق جهرم در جاده جهرم به لارستان واقع شده است.
تفاوت آب و هوا و اختلاف درجه گرما در نقاط مختلف کشور، انتشار درختان جنگلی و تقسیمات جغرافیایی ویژه گیاهی را سبب شده است.
جهرم جزو نواحی گرمسیری و حاره محسوب میشود و دارای جنگلهای تُنک و کم پشت از گونه درختان نواحی گرمسیری است.
جنگلهای گرمسیری و نواحی خشک بیابان شامل درختان کُنار، کُهور، بادام کوهی (آلوک) واُکالیپتوس بنه، اَلُوک، گَوَن که به طور طبیعی در منطقه میرویند است.
منطقه چاتیز جهرم که در کنار دیوارهای از کوهستان واقع شده از جمله جنگلهای گرمسیری است.
طول عمر بسیاری از درختان این منطقه به قرنها میرسد.
منطقهای سرسبز و با صفا که تفرجگاهی مشهور برای اهالی جهرم و حومه و استان فارس محسوب میشود.
جهرم دومین شهر بزرگ استان فارس و در فاصله ۱۷۰ کیلومتری از مرکز استان شهر شیراز واقع شده است.
منبع: مهر