سال ۸۶ بود که دریاچه‌های استان فارس یکی پس از دیگری خشک شد و هم اکنون از دریاچه‌های مهم استان که روزی مقصد گردشگران بودند فقط یک نمکزار باقی مانده و دیگر هیچ.

دومین دریاچه بزرگ کشور یا همان بختگان که روزگاری پذیرای هزاران قطعه پرنده از اقصی نقاط دنیا بود از ادامه حیات بازبماند و هم اکنون نه تنها به یک نمکزار تبدیل شده بلکه مشکلات عدیده‌ای را به همراه داشته که می‌توان به خشک شدن قطب انجیرستان‌های دیم دنیا و ورود کویر به استان اشاره کرد.

البته تنها دریاجه بختگان نیست که شرایط بسیار اسف باری دارد، دریاچه پریشان که مهمترین دریاچه آب شیرین کشور به شمار می‌رفت نیز به سرنوشتی مشابه بختگان گرفتار شد به گونه‌ای که از این دریاچه هم فقط زمینی خشک باقی مانده و هیچ نشانه‌ای مبنی بر اینکه این دریاچه روزی مهمترین دریاچه آب شیرین ایران بوده به چشم نمی‌خورد.

یکی دیگر از دریاچه مهم استان که در شمال فارس قرار داشت دریاچه کافتر بود، این دریاچه با وسعتی بیش از هفت هزار هکتار در بخش مرکزی شهرستان اقلید در شمال استان فارس قرار داشت و یکی از دریاچه‌های آب شیرین استان فارس و از زیستگاه‌های بسیار ارزشمند پرندگان مهاجر محسوب می‌شد.

این دریاچه دومین دریاچه آب شیرین بعد از دریاچه پریشان بود. شرایط برای این دریاچه هم مانند بختگان و پریشان و حتی بدتر شد.

اما مهارلو دریاچه‌ای نزدیک شیراز وضعیتش در این سال‌ها کمی بهتر بوده است البته نه به دلیل بارش باران بلکه به خاطر فاضلاب‌هایی که از شهر شیراز و دیگر نقاط به این دریاچه روانه می‌شود همیشه مقدار بسیار محدودی آب داشته و هیچ وقت خشک نشده است.

البته دریاچه‌های فارس فقط به همین چهار دریاچه ختم نمی‌شود و دریاچه‌هایی هستند که وضعیت مشابهی مانند سایر دریاچه‌های استان دارند.

در حالی که هر روز وضعیت دریاچه‌های استان بدتر می‌شود شرایط برای احیای این دریاچه‌ها نیز دشوارتر می‌شود، زیرا نزدیک به ۱۷ سال است که خشک هستند و حیات در آن‌ها جریان نداشته است.

سرپرست معاونت فنی اداره کل حفاظت محیط زیست فارس گفت: طی چند سال گذشته دریاچه‌های استان فارس به دلیل عدم بارش و خشکسالی به طور کامل خشک شده اند و نمی‌توان انتظار داشت که میزان بارش‌ها کم باشد، اما دریاچه‌ها احیا شود.

به گفته نبی الله مرادی، پارسال میزان بارندگی در استان فارس بسیار کم بود به گونه‌ای که از بهمن ماه و حتی ایام عید بارندگی در فارس نداشته ایم بر همین اساس تمامی دریاچه‌های فارس به غیر از مهارلو که کمی آب دارد همگی خشک هستند.

او گفت: دریاچه کافتر، بختگان، طشک و پریشان همچنان خشک هستند در صورتی که در سال‌های گذشته حداقل در فصل بارش کمی خیس می‌شدند، اما در سال گذشته اینگونه نبود و به دلیل عدم بارش کاملاً خشک بودند.

سرپرست معاونت فنی اداره کل حفاظت محیط زیست فارس گفت: ضروری است دستگاه‌های ذی ربط نسبت به تغییر الگوی کشت اقدام کنند تا بتوان برای احیای دریاچه‌های فارس قدمی برداشت.

او در رابطه با حقابه دریاچه‌ها نیز گفت: تخصیص حقابه بعد از آب شرب اولین اولویت است در حال حاضر برای تأمین اب شرب هم مشکل وجود دارد چگونه انتظار می‌ورد که حقابه‌ها رهاسازی شود.

با کار مطالعاتی دریاچه احیا نمی‌شود

مرادی در خصوص پیرامون اعتبارات دریاچه بختگان گفت: در این راستا اعتباراتی برای مطالعه، لایروبی و… اختصاص یافته و اقداماتی نیز انجام شده، اما مگر با کار مطالعاتی می‌توان دریاچه را احیا کرد؟

او گفت: تا زمانی که بارندگی کم باشد وضعیت دریاچه‌های استان همین خواهد بود و نمی‌توان انتظار داشت که بارندگی نداشته باشیم و همه جا خشکسالی باشد، اما دریاچه‌ها نیز احیا شود.

یک فعال حوزه محیط زیست فارس نیز در رابطه با وضعیت نگران کننده دریاچه‌های استان فارس گفت: نزدیک به ۱۷ سال از خشکی دریاچه‌های استان می‌گذرد و در این سال‌ها همیشه خشک بوده از این رو احیای آن‌ها دشوار است.

علمداری گفت: به دلیل خشک شدن دریاچه‌های استان میزان رطوبت در سطح استان کاهش یافته و همین امر باعث کم بارشی و در نهایت مشکلات ناشی از این پدیده شده و خشکی دریاچه‌ها از بین رفتن پوشش‌های گیاهی را به همراه داشته است.

او خواستار مدیرت کشاورزی در استان شد و گفت: باید به سمت تغییر الگوی کشت رقت نه اینکه اجازه داد محصولات آب بر در سطح استان کشت شود تا زمانی که الگوی درستی برای استفاده از منابع آب نداشته باشیم نمی‌توان انتظار احیای دریاچه‌ها را داشت.

این فعال حوزه محیط زیست فارس گفت: وقتی چشمه‌ها خشک و سطح سفره اب‌های زیرزمینی پایین باشد آب وارد دریاچه نخواهد شد و اگر بارندگی و حتی سیلابی هم باشد فقط چشمه‌ها و سطح سفره‌ها بالا می‌آید.

علمداری گفت چاه‌های غیرمجاز در اطراف دریاچه‌ها از ورود آب به داخل آن جلوگیری کرده و شیره جان دریاچه را می‌مکند به همین دلیل ضروری است هر چه سریع‌تر نسبت به پر کردن این چاه‌ها اقدام شود.

منبع: مهر