به نظر می‌رسد این یافته‌ها با این نگرانی مقابله می‌کند که الگو‌های خواب مختل شده و کمبود غذا یا نوشیدنی از سحر تا غروب آفتاب در طول ماه مبارک رمضان می‌تواند برای سلامتی مضر باشد. «اریک هورنونگ»، نویسنده اصلی این مطالعه و استاد تاریخ اقتصادی دانشگاه «کلن»، نتایج این تحلیل تجربی را برای نشریه The National فاش کرده است – و می‌گوید که وی نیز از این نتایج شگفت زده شده است.

پروفسور هورنونگ می‌گوید: من و همکارانم علاقه‌مند بودیم که رابطه میان دین و آموزش را بهتر درک کنیم. به همین منظور می‌خواستم متوجه شویم که آیا می‌توانیم یک جنبه خاص از دینداری را مطالعه کنیم که در آن مردم از قوانین بسیار خاصی پیروی می‌کنند (مانند روزه داری ماه رمضان) که تاکنون نسبتا مضر توصیف شده است و مشاهده کنیم که این قوانین چگونه بر نتایج آموزشی دانش‌آموزان به ویژه دانش آموزانی که در دوره نوجوانی بسر می‌برند، تاثیر می‌گذارد.

وی افزود: ما با شگفتی متوجه شدیم که رعایت فریضه‌های ماه رمضان تأثیرات مثبتی بر عملکرد دانش‌آموزان در آزمون‌های بعد از ماه مبارک دارد. نتایج اصلی این مطالعه که توسط تیم پروفسور هورنونگ ارائه شد به طور کامل با نتایج مطالعات قبلی متناقض است و نشان می‌دهد که مشارکت بیشتر در فریضه‌های ماه مبارک رمضان، مزایای آموزشی و تحصیلی بیشتری به دنبال دارد.

محققان برای این تحقیق از داده‌های حدود ۳۰ سال مطالعات بین‌المللی ریاضیات و علوم «تیمس» (Timss) و برنامه ارزیابی دانش‌آموزان بین‌المللی «پیزا» (Pisa) استفاده کردند. حدود ۵۰ کشور در این مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفت و خلاصه‌ای از این مطالعه در نشریه اینترنتی voxeu.org منتشر شده است.

ارزیابی تیمس در سال ۲۰۱۹ از دانش‌آموزان کلاس هشتم نشان داد که نمرات آزمون ریاضی و علوم دانش آموزان کشور‌های دارای اکثریت مسلمان نسبت به نمرات دانش آموزان کشور‌های با اکثریت مسیحی به مراتب پایین‌تر بود. شکاف‌های آموزشی مشابهی میان دانش آموزان مسلمانان و غیرمسلمانان حتی زمانی که آن‌ها در یک کشور و تحت یک محیط سازمانی زندگی می‌کنند، نیز دیده می‌شود.

اما محققان متوجه شدند که این شکاف‌های آموزشی در دوره‌های روزه داری کاهش می‌یافت. محققان با تجزیه و تحلیل مطالعه تیمس متوجه شدند که نمرات آزمون‌های ریاضی و علوم دانش آموزانی مسلمان بعد از ماه رمضان تا حدود ۱۱ درصد بهبود یافت؛ این در حالی است که چنین اثری در کشور‌های غیر اسلامی مشاهده نشد.

با این حال، پروفسور هورنونگ گفت، باید توجه داشت که دانش آموزان به خاطر روزه گرفتن زرنگ‌تر نمی‌شوند. در واقع، این مطالعه نشان می‌دهد که بهبود وضعیت تحصیلی دانش آموزان بعد از ماه رمضان نه به دلیل مصرف نکردن نوشیدنی و غذاست بلکه به دلیل افزایش تعاملات و مشارکت بیشتر در مراسم مذهبی صورت می‌گیرد.

پروفسور هورنونگ گفت: می‌دانیم که مشارکت بیشتر در مراسم مذهبی با چیزی که آن را سرمایه اجتماعی می‌نامیم، مرتبط است؛ و این اساساً به این معنی است که شما دوستان بیشتری دارید، دایره دوستان بیشتری پیدا می‌کنید و درگیر فعالیت‌های بیشتری می‌شوید.

افرادی که به مسجد می‌روند با افرادی در تماس قرار می‌گیرند که اگر به مسجد نمی‌رفتند آن‌ها را ملاقات نمی‌کردند. این فراوانی سرمایه اجتماعی به نوبه خود باعث ایجاد سرمایه انسانی می‌شود. به عبارت دیگر، اختلاط با طیف وسیعی از افراد منجر به توسعه مهارت‌های غیرشناختی و شخصیتی مرتبط با عملکرد تحصیلی بالاتر، مانند نظم، انگیزه و روتین می‌شود. نهاد‌های مذهبی به طور موثر به عنوان بوته‌ای برای ایجاد سرمایه اجتماعی عمل می‌کنند.

نتیجه اینکه اگر اختلاط با افراد در محیط‌های مذهبی منجر به ایجاد سرمایه اجتماعی شود، در این صورت هر چه این اختلاط بیشتر باشد، سرمایه اجتماعی بیشتری ایجاد می‌شود. پروفسور هورنونگ تاکید می‌کند که این اثر محدود به افرادی است که در سنین شکل گیری و به ویژه در سنین ۱۵ تا ۲۰ سالگی قرار دارند.

منبع: ایرنا