راس ویلسون، آخرین سفیر آمریکا در افغانستان در مصاحبه با یک رادیو محلی آمریکا گفت که هشت ماه پس از تسلط طالبان بر افغانستان، به نظر می‌رسد این گروه برخلاف آنچه تصور می‌شد، دوباره به نسخه اولیه خود برگشته‌اند و «ما انتظار داشتیم دولت افغانستان انتقال قدرت را با شریک کردن طالبان در قدرت انجام دهد، نه اینکه تمام قدرت به دست طالبان بیفتد.»

پس از امضای توافق‌نامه آمریکا و طالبان در فوریه ۲۰۲۰ در دوحه، بنا شد تا نیروهای آمریکایی افغانستان را ترک کنند و آخرین سربازان نیروهای نظامی آمریکا در ۳۱ اوت ۲۰۲۱ از فرودگاه کابل پرواز کردند.

راس ویلسون در مورد تصمیم خروج کامل از افغانستان گفت: «رئیس‌جمهوری آمریکا این تصمیم را گرفت زیرا فکر می‌کرد نیازهای دیگری در جهان وجود دارد که باید به آن‌ها رسیدگی شود.»

راس ویلسون گفت ما تصور نمی‌کردیم حکومتی که دولتمردان افغانستان به کمک ما در سال ۲۰۰۱ بنا گذاشتند، به طور کامل به تصرف طالبان درآید. ما امیدوار بودیم که این تغییر با سهیم شدن طالبان در بدنه قدرت انجام دهد

سفیر پیشین آمریکا با اشاره به وضعیت موجود در افغانستان و نبود امکان انتقال همه افراد در خطر از این کشور گفت: «اکنون ما در تلاشیم به شهروندان آمریکایی و کسانی که برای ما کار کرده‌اند کمک کنیم؛ اما خوب یا بد، بیشتر افراد باید در افغانستان بمانند و نیرویی برای تغییر وضعیت باشند.»

راس ویلسون حکومت فعلی طالبان را مشابه حکومت دور اول آنان دانست و گفت: «حالا به نظر می‌رسد طالبان توانایی حکومت‌داری و مقابله با مشکلات کشور را ندارد. در چنین وضعیتی، نیاز است افراد برای تغییر مبارزه کنند و دولت آمریکا نیز باید آنجا حضور داشته باشد.»

بیشتر ساختارهای فرهنگی، اجتماعی، بهداشتی و حقوق بشری در افغانستان در دو دهه گذشته به مدد حمایت‌های مالی و تکنیکی ایالات متحده آمریکا پا گرفت اما با روی کار آمدن طالبان، این ساختارها یکی پس از دیگری در معرض فروپاشی قرار گرفتند. از یک سو قطع حمایت‌های مالی دولت آمریکا ادامه فعالیت این ساختارها را دشوار کرد و از سوی دیگر، برخورد غیرانسانی و سختگیرانه طالبان با ساختارها و موازین حقوق بشری و آزادی‌های مدنی مسیر پیشروی را مسدود کرد.

راس ویلسون با اشاره به دو دهه سرمایه‌گذاری آمریکا در افغانستان در بخش‌های مختلف گفت: «آمریکا باید در افغانستان حضور داشته باشد. دست‌کم برای حمایت از افراد و ساختارهای که در دو دهه اخیر روی آن‌ها سرمایه گذاری کرده است.»

ویلسون که در واپسین روزهای حضور آمریکا در افغانستان به عنوان سفیر آمریکا در این کشور مسئولیت روند تخلیه را به عهده داشت، تلاش آمریکا برای تخلیه افراد تحت‌خطر را موفقیت‌آمیز توصیف کرد و گفت: «در جریان عملیات تخلیه، ۱۲۴هزار نفر را از طریق پروازهای ویژه از افغانستان خارج کردیم.»

این در حالی است که دولت آمریکا اخیرا وعده داد که ۱۰۰ هزار پناهجوی اوکراینی را در خاک خود می‌پذیرد اما تا ماه فوریه، یعنی شش ماه پس از بحران افغانستان، تنها ۷۵هزار پناهجوی افغان را که سال‌ها با نهادها و پروژه‌های آمریکایی در افغانستان کار کرده بودند، اسکان داده است و بیشتر از ۱۰ هزار نفر دیگر هنوز در انتظار پاسخ نهایی در اقامتگاه‌های موقت در کشورهای سوم به سر می‌برند.

سفیر پیشین آمریکا در این مورد گفت: «من فکر می کنم بزرگ‌ترین تعهدات ما در قبال شهروندان آمریکایی و کسانی است که ویزای مهاجرت اس‌آی‌وی (SIV) دارند.» 

راس ویلسون گفت روند انتقال همچنان ادامه دارد و پس از خروج کامل آمریکایی‌ها از افغانستان در اوت ۲۰۲۱ هم چهار هزار نفر دیگر از افغانستان تخلیه شده‌اند.