حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی (سه‌شنبه هفته گذشته -۲۳ فروردین ماه) در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام با اشاره به جهت‌گیری خوب دیپلماسی کشور، تأکید کردند: مسئولان مطلقاً معطّل مذاکرات نشوند و بر اساس واقعیات کشور به برنامه‌ریزی و اقدام برای حل مشکلات بپردازند.

ایشان با ابراز خرسندی از مقاومت هیئت مذاکره‌کننده در مقابل زورگویی‌ها و زیاده‌خواهی‌ها، گفتند: طرف مقابل که بدعهدی کرد و از برجام خارج شد الان احساس درماندگی و بن بست می‌کند، اما نظام اسلامی که با اتکای به مردم از مشکلات زیادی عبور کرده، از این مرحله هم عبور خواهد کرد.

پیش از این هم مقام معظم رهبری بر این مطالبه جدی تاکید کرده بودند و با بیان اینکه به مذاکرات خوش بین نیستم، به فریب، دروغ و نقض‌عهد طرف مقابل اشاره کرده بودند؛ معظم له در چندین سخنرانی، تذکراتی نسبت به برنامه‌ها و سیاست‌های طرف مقابل در مذاکرات بیان کرده بودند.

ایران زیر بار تحمیل نمی‌رود

ایشان در سخنرانی اول فروردین سال ۹۲ با اشاره به گفتگو‌های هسته‌ای فرموده بودند: من به این گفتگو‌ها خوشبین نیستم. چرا؟ چون تجربه‌های گذشته‌ی ما نشان می‌دهد که گفتگو در منطق حضرات آمریکایی به این معنی نیست که بنشینیم تا به یک راه حل منطقی دست پیدا کنیم منظورشان از گفتگو این نیست منظورشان از گفتگو این است که بنشینیم حرف بزنیم تا شما نظر ما را قبول کنید! هدف، از اول اعلام شده است؛ باید نظر طرف مقابل قبول شود؛ لذا ما همیشه اعلام کردیم و گفتیم که این، گفتگو نیست؛ این، تحمیل است و ایران زیر بار تحمیل نمی‌رود.

حضرت آیت الله خامنه‌ای طی سخنانی در ۱۳۹۲/۰۸/۱۲ نیز با اشاره به اینکه مذاکره در موضوعات خاص اشکالی ندارد، فرموده بودند: گفتم من اعتماد ندارم، خوشبین نیستم به مذاکره، لکن می‌خواهند مذاکره کنند، بکنند؛ ما هم به اذن‌الله ضرری نمی‌کنیم. یک تجربه‌ای در اختیار ملّت ایران است؛ این تجربه ظرفیّت فکری ملّت ما را بالا خواهد برد.

مواضع طرف مقابل قابل اعتناء نیست

پس از به روی کارآمدن دولتِ بایدن، آمریکایی‌ها تمایل خود را برای گفتگو با ایران پیرامون مذاکرات وین اعلام کرده بودند، حال این پرسش مطرح می‌شود با تغییر دولت‌ها و روئسای جمهور می‌توان به سیاست‌های ایالات متحده آمریکا در میز مذاکرات خوش بین بود؟

حضرت آیت الله خامنه‌ای در سخنرانی دیگر مورخ ۱۳۹۴/۰۱/۲۰ درباره مذاکرات، تاکید کرده بودند: درباره مذاکره با آمریکا جدّاً دغدغه دارم؛ این دغدغه ناشی از آن است که طرف مقابل بشدّت اهل فریب، دروغ و نقض‌عهد و حرکت در خلاف جهت صحیح است؛ طرف مقابل این‌جوری است. یک نمونه‌اش در همین قضیّه اتّفاق افتاد؛ بعد از آنکه که مذاکره‌کنندگان ما مذاکره‌شان تمام شد، بعد از چند ساعت بیانیّه‌ی کاخ سفید منتشر شد در تبیین مذاکرات. این بیانیّه‌ای که آن‌ها منتشر کردند که اسمش را می‌گذارند «فکت‌شیت» در اغلب موارد خلاف واقع است؛ یعنی روایتی که این‌ها دارند از مذاکرات و از تفاهم‌هایی که انجام گرفته است می‌کنند، یک روایت مخدوش و غلط و خلاف واقع است.

ایشان در آن مقطع پیرامون جزئیّات مذاکرات هم فرموده بودند: اتّفاقی که باید بیفتد این است که تحریم‌ها به طور کامل و یکجا باید لغو بشود. اینکه یکی از آن‌ها می‌گوید تحریم‌ها شش ماه دیگر لغو می‌شود، یکی می‌گوید نه ممکن است یک سال هم طول بکشد، یکی دیگر می‌گوید ممکن است از یک سال هم بیشتر بشود، این‌ها بازی‌های متعارف معمول این‌ها است؛ این‌ها هیچ قابل اعتناء و قابل قبول نیست.

به دنبال شرطی کردن اقتصاد ایران هستند!

با توجه به فرمایشات اخیر رهبر معظم انقلاب باید به این پرسش پاسخ داد که «چرا نباید معطّل مذاکرات شویم». در این راستا شرطی کردن اقتصاد یک دلیل مهم تلقی می‌شود، طرف مقابل پیش از این تلاش خود را به کار گرفته بود تا به وسیله مذاکرات، اقتصاد ایران را شرطی کند و همچنان به این تلاش خود ادامه می‌دهد!

حجت الاسلام سید محمود نبویان عضو هیئت رئیسه کمیسیون اصل ۹۰ مجلس می‌گوید: غربی‌ها بسیار اصرار داشتند که در این دوره هم اقتصاد ما به مذاکرات وابسته و شرطی شود. ۴۰ تا ۵۰ خبرگزاری مطرح دنیا همین الان پشت در‌ها و اتاق‌های مذاکراتی جمع شده‌اند تا خبر توافق و یا عدم توافق را مخابره کنند. هدف آنان از این کار آن است که اقتصاد ایران شرطی شود، اما اقتصاد ما الان شیوه دیگری را در پیش گرفته و از حالت شرطی بودن خارج شده است.

وی خاطرنشان کرد: بنده به یاد دارم که در سال ۹۴ و در زمان انعقاد توافق برجام، جمعی از کارخانه داران به مجلس آمدند و از آن‌ها سوال کردیم که چرا دست از تولید کشیدید که آن تولیدکنندگان به ما گفتند که چرا الان تولید کنیم؟ آنان گفتند قرار است توافق شود و قیمت دلار به هزار تومان برسد و چرا الان باید مواد اولیه خود را به قیمت بالا بخریم؟

ابراهیم رضایی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز درباره اینکه چرا نباید معطل مذاکرات بمانیم؟، گفت: آمریکایی‌ها از این آرامش موجود در بازار و جامعه که موجب توانمندی دیپلمات‌های ما در میز مذاکره می‌شود، ترس دارند از این رو می‌خواهند فضای جامعه و اقتصاد ما را شرطی کنند.

وی تاکید کرد: بنابراین هم فضای عمومی جامعه و هم دولتمردان ما نباید فریب این شوی رسانه‌ای آمریکایی‌ها را بخورند و باید بر اساس راهبرد مشخص شده یعنی تضمین آمریکا مبنی بر عدم خروج از قرارداد فی‌مابین و اجرای پروسه راستی آزمایی کار‌ها پیش برود.

آمریکا و اروپایی‌ها به تعهدات خود عمل نمی‌کنند

به هرحال، بدعهدی طرف مقابل هم نکته دیگری است که باعث می‌شود ایران معطل مذاکرات نشود.

ابراهیم عزیزی دیگر نماینده مجلس ضمن بیان این مطلب، می‌گوید: کشور‌های اروپایی عضو برجام و آمریکا ثابت کردند که به تعهدات خود پایبند نیستند. آنان حتی به معاهدات و توافقنامه‌هایی که امضا می‌کنند، پایبند نیستند و بدقول هستند.

وی با بیان اینکه کشور‌های غربی عضو برجام ثابت کردند که نمی‌توان به آنان اعتماد کرد، افزود: جمهوری اسلامی ایران بار‌ها آمریکا و کشور‌های اروپایی عضو برجام را مورد آزمون قرار داده است، اما در اکثر مواقع آنان نقض عهد کردند و به تعهدات خود پایبند نبودند.

این نماینده مجلس تصریح کرد: «سابقه بد غربی‌ها در برجام و حتی پیش از برجام به خوبی نشان می‌دهد که آنان به تعهدات خود عمل نمی‌کنند. غربی‌ها و به ویژه آمریکا باید بدانند که با وعده‌های تو خالی، پوچ و کم اثر خود راه به جایی نمی‌برند و نمی‌توانند ایران را راضی کنند.»

اکنون که بدعهدی طرف مقابل ثابت شده است و پیش از این هم مقام معظم رهبری بار‌ها به این موضوع تاکید کرده بودند، باید نگاه‌ها برای حل مشکلات کاملاً در داخل کشور معطوف شود و نباید نتیجه‌ای مذاکرات چشم اندازی برای مسائل داخل کشور ترسیم کند؛ این یک خطای استراتژیک محسوب می‌شود!

حل مشکلات اقتصادی ارتباطی به مذاکرات ندارد

حجت الاسلام احمد سالک عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز ضمن بیان این مطلب گفت: فرمایش مقام معظم رهبری این بود که اگر مذاکرات مثبت، نیمه مثبت و حتی منفی باشد به هیچ وجه نباید با مسائل داخلی کشور گره بخورد. مسئولان و کارگزاران بی توجه به نتیجه مذاکرات باید برای حل معضلات، مشکلات، معیشت مردم و خودکفایی اقتصادی تدبیر کنند و این مسائل هم ربطی به گزارش‌های وین نخواهد داشت.

وی تاکید کرد: طرف مقابل بد عهد است و امروز بدعهد‌ها به بن بست رسیده‌اند. آن‌ها دروغ می‌گویند و زیر توافق می‌زنند.

عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز با بیان اینکه فارغ از مذاکرات باید به ظرفیت‌های داخل و تحقق شعار سال توجه کرد، گفت: در راستای عمل به این تاکید مقام معظم رهبری، شعار سال که مرتبط با تولید دانش بنیان و اشتغال آفرینی است باید مورد توجه قرار گیرد و به حمدالله برنامه‌های سران قوا مؤید روند مثبت این اقدامات است و قوای سه گانه باید به ابعاد مختلف شعار سال توجه داشته باشند.

پرداخت به این نکته نیز حائز اهمیت است که اگر خود را معطل مذاکرات کنیم، با دست بسته باید مقابل طرف مقابل حاضر شویم و دیگر نمی‌توان امتیاز زیادی از آن‌ها دریافت کرد، ضمن آنکه تاکنون بیشتر پیام‌هایی هم که از طرف مقابل بخصوص آمریکایی‌ها مخابره شده برگرفته از همان سیاست‌های گذشته آن‌ها است!

حسن نوش آبادی نماینده مردم ورامین در مجلس در این باره می‌گوید: اگرچه آمریکایی‌ها به طور رسمی در برجام حضور ندارند، اما تلاش می‌کنند با تعیین زمان و اولتیماتوم که البته بر خلاف رویه حقوقی بین‌المللی هم محسوب می‌شود، ایران را تحت فشار گذاشته تا تسلیم خواسته‌های آن‌ها شود.

وی با بیان اینکه آمریکا همیشه مدعی هستند تا از همه ابزار‌های خود برای رسیدن به منافعشان استفاده کنند، تصریح کرد: این موضوع، رویه همیشگی آمریکایی‌ها است؛ در واقع تهدید در کنار مذاکره یک استراتژی سلطه طلبانه‌ای است که آمریکایی‌ها همیشه دنبال کرده و دنبال می‌کند که ما نباید به آن توجهی داشته باشیم.

پاسخ دیگر برای پرسش مطرح شده که «چرا نباید معطل مذاکرات شویم؟» استفاده از منابع و ظرفیت‌ها جهت سروسامان دادن مسائل و مشکلات اقتصادی است. دولت سابق تمام تخم مرغ‌های خود را در سبد برجام قرار داد تا بتواند از تحریم‌ها عبور کند، اما به سرمنزل مقصود دست نیافت؛ درحالی که اگر از ظرفیت‌های موجود کشور به نحو مطلوب استفاده شود می‌توان بدون توجه به نتایج مذاکرات وین، راه درست را در پیش گرفت.

معطل مذاکرات نباشیم و با منابع داخلی مشکلات را حل کنیم

لطف‌الله فروزنده کارشناس مسائل سیاسی، در رابطه با بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه نباید معطل مذاکرات بمانیم، گفت: مقام معظم رهبری در دولت قبل هم تاکید داشتند که نباید کشور را معطل نتیجه مذاکرات کرد و ما تجربه داریم که دولت قبل به این نکته در گذشته توجه نکرد و نتوانست مشکلات و مسائل را حل کند و نه تنها در آن دوره مسائل حل نشدند بلکه گرفتاری‌های بسیاری برای مردم پیش آمد.

وی با بیان اینکه ما اگر به دنبال این هستیم که کشور را خوب اداره کنیم، باید مردم را به میدان بیاوریم، اظهار داشت: نقدینگی امروز در جامعه زیاد است که لازم است در داخل ظرفیت سازی شود و مردم ما برای سرمایه گذاری انگیزه پیدا کنند. در این صورت دیگر نیازی به منابع خارجی نداریم و می‌توانیم با منابع داخلی این امر را دنبال کنیم. اگر ارزش افزوده در زنجیره نفت، معدن و صنایع پایین دستی شکل بگیرد کار‌های زیادی می‌توان انجام داد.

مطالب مذکور گویای آن است که با تجربه به دست آمده از مذاکرات و بدعهدی و فریب طرف مقابل، نباید مطلقاً معطّل نتایج وین شویم چرا که این نوع نگاه [معطل مذاکرات ماندن]عواقب منفی به همراه خواهد داشت که در این گزارش به گوشه‌ای از آن اشاره شد و از سوی دیگر ظرفیت‌های داخل بخصوص توجه و اهمیت به شعار سال «تولید؛ دانش بنیان و اشتغال آفرینی» نسخه‌ای تجویز شده برای حل مسائل و مشکلات است که باید از سوی مسئولان ذی ربط مورد توجه قرار گیرد.

منبع: مهر