اگر دوری کوتاه در شهر‌های استان سمنان به‌ویژه مرکز این استان بزنید، به طور حتم مشاهده می‌کنید که خیابان‌های نسبتاً مرفه، بالانشین و البته پرتردد این شهر‌ها پر شده از داروخانه‌هایی که حالا فاصله آن‌ها از یکدیگر کمتر و کمتر می‌شود و مردم محله‌های کمتر برخوردار علاوه بر رنج بیماری باید سختی مراجعه به محله‌های دیگر را هم تحمل کنند تا دارو بگیرند.

میدان سعدی، بلوار قدس، بلوار سعدی، بلوار ۱۷ شهریور، بلوار، ولی عصر، پارک سنگی و میدان معلم این‌ها معابری است که تعداد بالای داروخانه‌ها را در خود جای داده و روزبه‌روز بر تعداد آن در این محله‌ها افزوده می‌شود. اما مردم پایین شهر همچنان باید برای خرید دارو در شهر بچرخند.

درحالی‌که بیشترین فاصله میان دو داروخانه در برخی از خیابان‌های سمنان به چند قدم هم نمی‌رسد، برخی همسایه‌اند و برخی دیگر به فاصله تنها چند خیابان کوتاه از هم دورند. مردم برخی محله‌ها چند کیلومتر پایین‌تر، اما در برخی مناطق جنوب شهر مثل محلات، خیابان امام حسین (ع)، بلوار پیروزی، خیابان شهید باهنر و سایر خیابان‌ها در همین شهر داروخانه نایاب است و مردم این مناطق برای خرید یک قرص مُسکن ساده باید چندین خیابان پیاده‌روی کنند یا با خودرو دور بزنند تا به یک داروخانه برسند.

این‌ها به یک‌طرف، حالا خبر رسیده که داروخانه‌ای که در نزدیکی میدان امام خمینی (ره) و ابتدای بلوار حکیم الهی شهر سمنان در نوبت‌های صبح و عصر فعالیت داشت نیز نوبت فعالیت خود را کاهش داده و تنها عصر‌ها فعال است.

یکی از شهروندان محلاتی در شهر سمنان با ابراز گلایه از وضعیت موجود می‌گوید: محلات ثلاث یکی از بزرگ‌ترین محله‌های شهرستان سمنان است که جمعیت زیادی را در خود جای داده است؛ اما متأسفانه مردم است محله‌ها از یک داروخانه برخوردار نیستند.

این شهروند سمنانی می گوید تا ماه‌های قبل در میدان امام خمینی (ره) یک داروخانه متعلق به درمانگاه فرهنگیان سمنان وجود داشت اگرچه نیاز داروخانه بیش از این بود، اما همین داروخانه هم تعطیل‌شده و مردم با مشکل مواجه شده‌اند.

روند صدور مجوز تأسیس داروخانه‌ها نیز به‌گونه‌ای است که در سال‌ها و حتی ماه‌های اخیر افزایش چشمگیر داروخانه‌ها در نقاط خاصی از شهر محسوس بوده و البته که این افزایش تعداد داروخانه‌ها چندان دسترسی مردم در نقاط مختلف شهری به دارو‌ها را تسهیل نکرده است.

اگرچه روند صعودی تأسیس داروخانه‌ها در سمنان به نظر می‌رسد تحت تأثیر تغییر آیین‌نامه صدور مجوز با هدف اشتغال‌زایی بیشتر برای داروسازان جوان رخ‌داده است. اما باید دانست که حذف دو قانون حدنصاب جمعیت و فاصله جغرافیایی، میل به فعالیت در مناطق مرفه و برخوردار و بی‌علاقگی به حضور در مناطق محروم و حاشیه‌نشین را رقم‌زده است. آن‌هم در شرایطی که بالا بودن تعداد داروخانه‌ها در مناطق مرکزی و خوش‌نشین شهر، منجر نشده تا دسترسی به دارو‌ها آسان‌تر شود و در نهایت بازهم مقصد، همان داروخانه‌های دولتی و منتخب است. چراکه توزیع دارو در داروخانه‌های خصوصی محدود است و با این افزایش، سهمیه دارویی محدودتر هم می‌شود.

در این شرایط بسیاری از کارشناسان معتقدند آینده این صنف به دلیل صدور بی‌رویه مجوز‌ها و تمرکز تأسیس داروخانه تنها در برخی مناطق خاص، در وضعیت مبهمی قرار دارد و اگر قرار به حذف ارز ترجیحی دارو هم باشد درصد زیادی از داروخانه‌ها به‌زودی ورشکست می‌شوند.

افزایش تعداد داروخانه‌ها با توجه به کمبود و توزیع محدود دارو در داروخانه‌های خصوصی توجیه اقتصادی ندارد، در این مراکز تمرکز بر فروش مکمل‌ها و محصولات آرایشی- بهداشتی است که تا حدودی می‌تواند بار هزینه‌های داروخانه‌داران را کاهش دهد. اما ساکنان محله‌های کم برخوردار قطعاً توان مالی برای خرید این محصولات گران‌قیمت را ندارند و با این شیوه، تأسیس داروخانه در این مناطق توجیه اقتصادی ندارد.

پیشکسوتان این حوزه از وضعیت کنونی، رضایت چندانی ندارند. صاحب یکی از این داروخانه‌ها دراین‌باره می‌گوید هم‌اکنون هر کسی، هر جایی که دوست دارد داروخانه می‌زند، فرقی نمی‌کند چسبیده به یک داروخانه دیگر یا در یک ساختمان مشترک باشد.

وی می گوید مشکل اینجاست که با صدور این‌همه مجوز، در برخی نقاط کشور ما توزیع مناسب دارو نداریم. همه دارو‌ها را به همه داروخانه‌ها نمی‌دهند و برخی داروخانه‌ها در کشور تنها در داروخانه‌های دولتی توزیع می‌شود. دارو‌های باقیمانده آن‌قدر کم است که چیزی جز دردسر برای بیمار ندارد و بازهم مردم باید راهی داروخانه‌های خاص شوند. با این اوضاع فروش داروخانه‌ها کاهش پیداکرده و ورشکستگی نخستین چیزی است که انتظار آن برای داروخانه‌داران می‌رود؛ گرچه این موضوع فعلاً در استان سمنان چندان گسترده نشده است، اما خطر آن بیخ گوش داروخانه‌های استان سمنان نیز هست.

به گفته وی در آیین‌نامه جدید تأسیس داروخانه‌ها ابلاغی از اداره داروخانه‌های وزارت بهداشت که با توجه به رأِی دیوان عدالت اداری اصلاح شد. شرط حدنصاب جمعیت و فاصله جغرافیایی از شرایط تخصیص داروخانه حذف‌شده است.

این مقام مسئول دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان سمنان می گوید در این شرایط همه داروسازان واجد شرایط می‌توانند نسبت به تأسیس داروخانه اقدام کنند. اختیار مکان تأسیس داروخانه با فردی است که جواز تأسیس داروخانه دریافت می‌کند.

یغمایی می گوید سیاست‌های تشویقی دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان برای سوق دادن متقاضیان تأسیس داروخانه به فعالیت در نقاط کم برخوردار و توزیع متوازن داروخانه‌ها است. کمیسیون قانون ماده ۲۰ امور داروخانه‌ها مستقر در دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان برای تشویق متقاضیانی که داروخانه‌های خود را در مناطق فاقد داروخانه مانند مسکن مهر سمنان محلات ثلاث و دیگر محلات فاقد داروخانه‌ها، تأسیس می‌کنند؛ بررسی پرونده صدور مجوز برای این افراد را در اولویت قرار داده و در کمتر از یک ماه نسبت به صدور مجوز برای متقاضیان اقدام می‌کند؛ اما آیین‌نامه و ضوابط به‌گونه‌ای است که امکان اجبار نیست.

وی می گوید در همه محله‌های شهر‌ها در استان سمنان درمانگاه‌ها و مراکز بهداشت مستقر در محله‌ها، برخی دارو‌ها را با ید ذخیره داشته و در مواقع ضرور برای بیماران تجویز و از آن برای بهبود بیماران استفاده کنند.

به نظر می‌رسد نگاه سوپرمارکتی به حوزه فروش دارورویکرد چندان مناسبی نبوده و عدالت و توزیع عادلانه دارو می‌طلبد که خلأ‌های قانونی در این زمینه رفع شود تا مردم علاوه بر رنج بیماری، دشواری دیگری را در هنگام درد تحمل نکنند.

منبع تسنیم