فروردین امسال نیمه غربی و بخش‌هایی از مناطق مرکزی و جنوب کشور از جمله تهران و جنوب البرز همراه با وزش باد شدید پدیده گرد و غبار را هم تجربه کردند.

گرد و غباری که منشا آن کشور عراق بوده و بر روی کیفیت آب و هوای استان‌ها تاثیر گذاشته است.

پدیده گرد و غبار برای استان گلستان واژه ناآشنایی نیست چراکه همسایگی گلستان با صحرای قره قوم که بیش از ۷۰ درصد مساحت کشور ترکمنستان را تشکیل داده این استان را در معرض تشدید وقوع ریزگرد و پدیده گرد و غبار قرار داده است.

به گفته کارشناسان هواشناسی گلستان، درسال ۹۹، ۲۳ مورد و در سال ۱۴۰۰، ۴۶ مورد وقوع پدیده گرد و غبار در استان گلستان به ثبت رسیده است که با کاهش بارندگی‌ها احتمال دارد این آمار امسال افزایشی شود.

از طرفی نوربخش داداشی مدیرکل هواشناسی گلستان از کاهش ۶۶ درصدی بارش باران در فروردین امسال نسبت به میانگین بلند مدت خبر داده و این یعنی گلستان باید خود را برای کم آبی و تنش خشکسالی بیش از گذشته آماده کند.

یکی از اثرات خشکسالی از بین رفتن پوشش‌های گیاهی، خشک شدن تالاب‌ها و بیابان زایی است و هر کدام از این موارد به نوبه خود می‌تواند زمینه ساز پدیده گردوخاک و افزایش غلظت ریزگرد‌های حاصل از آن شود.

کاهش ۵۰ درصدی بارش باران در گلستان

رئیس مرکز تحقیقات اداره کل هواشناسی گلستان می‌گوید: پیش بینی شده بهار امسال بارش‌های استان کاهش ۵۰ درصدی خواهد داشت و این یعنی افزایش وقوع پدیده گرد و غبار در استان.

مجیدی گفت: نوار شمالی استان گلستان در فصل گرما زودتر خشک می‌شود و پوشش گیاهی خود را از دست میدهد و مستعد گرد و غبار می‌شود که بیشتر آن‌ها محلی خواهد بود.

او می‌گوید: وقوع گرد و غبار محلی از اواسط فصل بهار در مناطق شمالی استان آغاز می‌شود و تا فصل پاییز ادامه دارد.

به گفته مجیدی یکی از ویژگی‌های این گرد و غبار‌های محلی این است که در مدت زمان کوتاهی تشکیل می‌شوند و نهایت مدت زمانیکه در آسمان رویت شود حدود دو ساعت است.

زمین های کشاورزی؛ بستری برای خیزش گرد و غبار

مجیدی می‌گوید: در نوار شمالی استان به دلیل کمبود بارش‌ها کشت تابستانه نداریم و به همین دلیل زمین‌های کشاورزی مستعد ایجاد گرد و غبار هستند.

او می‌گوید: طی هفته‌های گذشته گرد و غباری که از سمت عراق وارد کشور شد استان‌های غرب کشور و تهران را دربر گرفت و درصد کمی از این گرد و غبار از رشته کوه البرز به سمت استان‌های شمالی حرکت کرد.

مجیدی گفت: این گردو غبار با گرد و غبار حاصل از صحرای قره قوم ترکیب شد و استان‌های مازندران و گلستان را درگیر کرد و در بررسی‌های انجام شده مشخص شد کانون اصلی این گرد و غبار صحرای قره قوم بود.

مجیدی درباره تفاوت گرد و غبار محلی با گرد و غبار حاصل از صحرای قره قوم گفت: دامنه گرد و غبار‌های محلی همان منطقه را درگیر می‌کند و نهایتا تا گرگان رویت می‌شود، اما گرد و غبار حاصل از صحرای قره قوم ماندگاری بیشتری دارد و علت آن جنس خاک این صحراست که به پوشش گیاهی هم آسیب وارد میکند.

او می‌گوید: وقوع گرد و غبار محلی در نوار شمالی گلستان پدیده جدیدی نیست و اقلیم این منطقه طی سالیان طولانی همینگونه بوده است منتهی در گذشته به دلیل نبود شبکه‌های اجتماعی و ثبت نشدن تصاویر این گرد و غبارها، کمتر از کسی از وقوع این پدیده آگاه می‌شد.

برخی کارشناسان معتقدند در صورت توجه نکردن به منشا کانون‌های داخلی و خارجی ریزگرد در گلستان احتمال اینکه در آینده‌ای نه چندان دور ریزگرد و گرد و خاک برخواسته از این استان به چشم استان‌های همجوار هم برود، زیاد است.