ضرورت جریان دائمی زاینده رود برای کنترل ریزگردها

محمد کوشافر گفت: آب و خاک در طبیعت همراهند و جداکردن آن‌ها که در دوره‌های مختلف کنارهم بوده اند فرایند‌های مخرب و غیر معمول زیست محیطی به دنبال خواهد داشت.

او می گوید: خشکی زاینده رود از مهمترین علل فعال شدن کانون‌های داخلی گرد و غبار و ریزگردهاست؛ ذرات معلق حاصل از بستر خشک این رودخانه بطور معمول در مناطقی درشت‌تر از بستر گاوخونی هستند و مسافت کمتری را طی می‌کنند، اما شدت خطر آن‌ها به این دلیل بیشتر است که از میان شهر با تراکم جمعیت بالا عبور می‌کنند.

به گفته او تالاب بین المللی گاوخونی از کانون‌های دارای پتانسیل ریزگرد‌ها و تشدید کننده آلودگی هواست که با استمرار خشکی رودخانه احتمال فعال شدن آن وجود دارد.

کوشافر گفت: در این ناحیه ذرات بسیار ریز، ظرفیت این را دارند که مسافت‌های طولانی را در جهت افقی و عمودی طی کنند، همانطور که استدلال می‌شود گرد و غبار کشور منشاء بیرونی دارد و از طرف کشور‌های همسایه است ذرات ریز تالاب گاوخونی نیز توان این را دارند که محدوده بسیار وسیعی در داخل و حتی خارج کشور را آلوده کنند.

کوشافر می‌گوید: آزمایش‌ها و پژوهش‌های متعدد نشان می‌دهد که بستر تالاب گاوخونی آلوده به فلزات سنگین است، به این معنا که ظرفیت خطرناکی برای انتشار آن‌ها در صورت تداوم خشکی تالاب فراهم است.

به گفته او از طرفی پوشش گیاهی و جنگل‌های اطراف تالاب گاوخونی نیز به دنبال خشکی رودخانه ممکن است وارد تنش آبی بیشتر شوند و تحت تاثیر قرار بگیرند، بنابراین نمی‌توانند نقش طبیعی خود را درحفاظت خاک، کاهش گرد و غبار و جلوگیری ازانتشار ریزگرد‌ها انجام دهند.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان گفت: یک کانون خطرناک دیگر که براثر خشکی زاینده رود ایجاد می‌شود اراضی کشاورزی رها شده شرق است که می‌تواند تبدیل به کانون‌های ریزگرد و گرد و غبار شود.

پژوهشگر و استاد دانشگاه نسبت به خطر ریزگرد‌ها و گرد و غبار برای سلامت انسان هشدار داد و گفت: در اصفهان این پدیده به دلیل ایجاد فرایند‌های ترکیبی بین برخی ذرات ریزگرد‌ها با آلودگی‌های شیمیایی ناشی از خودرو و صنعت می‌تواند خطرناکتر شود.

او به نمود پدیده‌هایی مانند فرونشست زمین، فعال شدن کانون‌های فرسایش بادی و آلودگی هوا در اصفهان پرداخت وگفت: ظهور محسوس گرد و غبار و انتشار ریزگرد‌ها در اصفهان که شاهد آن هستیم ودر آینده نیز بیشتر مشاهده خواهد شد به اقلیم و مدیریت (عامل انسانی) مرتبط است.

به گفته عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان کنترل این پدیده در داخل و خارج از کشور باید بطور همزمان مورد توجه قرار بگیرد، همچنین انتظار‌ها برای مهار وکنترل این پدیده در داخل کشور بخاطر اشراف مدیریتی که وجود دارد بیشتر است و از طرف دیگر نمی‌توان گفت به دلیل اینکه منشاء گرد و غبار از آنسوی مرز‌های کشورمان است کاری نمی‌توانیم بکنیم و نسبت به آن بی توجه باشیم.

تجزیه و تحلیل اطلاعات یک دوره ۱۰ ساله نشان می‌دهد که کلانشهر اصفهان بطور میانگین هر ۹ روز یک پدیده گرد و غبار داشته است.

سوم خرداد سال ۹۸ نیز گرد و غبار باعث ثبت شدن عدد ۵۰۰ (بحرانی) برای شاخص کیفی هوای اصفهان شد.


منبع:ایرنا