محمد قهری گفت: عفونتهای قارچی سیستمیک عفونتهایی هستند که در آنها عوامل قارچی با عبور از سدهای دفاعی طبیعی بدن، سیستم گردش خون و برخی اعضای داخلی بدن را تحت تاثیر قرار میدهند و بر حسب ابتلای ارگانهای مختلفِ داخلی، علائم و نشانههای مرتبط با اعضای گرفتار ظاهر میشوند.
او افزود: عفونتهای قارچی سیستمیک دارای علائم و نشانههای اختصاصی نیستند. سلولها و بافتهای مبتلا در اثر ترشح آنزیمها یا سموم قارچها و نیز به دلیل رشد و تهاجم سلولهای قارچی دچار آسیب میشوند. برخی از قارچها به عروق خونی هجوم میبرند و موجب ایجاد ترومبوز در عروق و انفارکتوس و نکروز در بافت میشوند.
تشخیص صحیح و درمان به موقع در کنترل عفونتهای قارچی سیستمیک نقشی اساسی دارد. علاوه بر این هوشیاری و تردید کلینیکی پزشکان و پرستاران در زمینههای بالینی نیز از اهمیت بسیاری در مراقبت از سلامت بیماران در معرض خطر بالا برخوردار است.
زیرا تشخیص دیرهنگام و یا تاخیر در درمانهای مناسب موجب عوارض جدی از قبیل از دست دادن عضو و یا بدشکلی اندامها و یا مرگ بیمار میشود.
قهری، به شایعترین عامل عفونتهای قارچی سیستمیک اشاره کرد و گفت: در عفونتهای ریوی، شایعترین عامل قارچی آسپرجیلوس و از بین اعضای این جنس نیز آسپرجیلوس فومیگاتوس است.
شایعترین عامل قارچی بیماری موکورمایکوز رینوسربرال، رایزوپوس آریزوس است. شایعترین عامل سپتی سمی قارچی جنس کاندیدا و شایعترین گونهی کاندیدای مسبب این عفونت کاندیدا آلبیکنس است.
او گفت: به طور کلی افرادی که سیستم ایمنی آنها به دلایل مختلفِ ارثی یا اکتسابی دچار نقص یا آسیب شده است در گروه جمعیتی تحت عنوان بیماران نقص ایمنی شناخته میشوند. از جمله افراد مبتلا به دیابت، انواع سرطانها و لوسمی ها، بیماران دریافت کننده پیوند بافت و مغز استخوان، بیماران دچار سوختگیهای وسیع، بیماران تحت درمان با کورتیکوستروئیدها و آنتی بیوتیکهای وسیع الطیف، بیماران تحت درمان با داروهای سیتوتوکسیک، و نوتروپنی طولانی مدت در گروه پر خطر برای عفونتهای سیستمیک قارچی قرار میگیرند.
قهری، به نقش آزمایشگاه در تشخیص این عفونتها اشاره کرد و گفت: با توجه به این که عفونتهای سیستمیک قارچی اصولاً از علائم و نشانههای اختصاصی برخوردار نیستند؛ تشخیص آنها به شک بالینی و استفاده از روشهای آزمایشگاهی خاص وابسته است. در میان روشهای آزمایشگاهی، آزمایشهای مستقیم میکروسکوپی، کشت و هیستوپاتولوژی بسیار کمک کننده هستند.
این متخصص قارچ شناسی پزشکی گفت: جمعیت بیماران در معرض خطر عفونتهای قارچی در طی دهههای اخیر رو به افزایش است و از طرف دیگر هر روز بر تعداد و تنوع گونههای قارچی فرصت طلب بیماری زا که این گروههای جمعیتی را تحت تاثیر قرار میدهند نیز اضافه میشود.