آقای سید احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی در بخش خبری ۲۱ در مورد تغییرات قیمت آرد و گندم موضوعات زیر را توضیح داد:

چرا نیازمند تغییر در نحوه پرداخت یارانه اقدام اساسی هستیم؟

وزیر اقتصاد: روزانه بیش از هزار میلیارد تومان از یارانه اقلام اساسی به شیوه‌ای در کشور پرداخته می‌شود که به جای مردم و مصرف کنندگان، به جیب واردکنندگانی می‌رود که بخش زیادی از محصول وارداتی آن‌ها، به شکل قاچاق یا صادرات از کشور خارج می‌شود.

بخش زیادی از یارانه کالا‌های اساسی به کشور‌های اطراف و همسایه می‌رود؛ به طور مثال، پارسال ۳۱ درصد افزایش وزنی واردات کالا‌های اساسی داشتیم در حالی که قطعاً مصرف مردم به این میزان افزایش نداشته یا این که طی دو هفته ابتدایی امسال، بیش از ۲۵۰ درصد افزایش مصرف آرد در کشور داشتیم که نمونه‌ای از قاچاق صادراتی این کالاهاست.

روند قبلی پرداخت یارانه موجب تقاضای مازاد ارز می‌شد و افراد در صف دریافت ارز می‌ایستادند تا ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت کنند؛ در حالی که قیمت ارز باید در اقتصاد ایران کنترل شود. همچنین با این شیوه، قیمت کالا‌های وارداتی ارزان می‌شود و برای تولیدکننده داخلی صرفه ندارد که وارد فعالیت تولید و اشتغالزایی شود.

ناآرامی‌های اخیر در منطقه اوراسیا که موجب شد قیمت‌های جهانی افزایش پیدا کند، در تمام کشور‌های جهان سختگیری‌هایی در حوزه کالا‌های اساسی ایجاد کرده و موجب شد تا گندم حدود ۶۰ درصد و روغن تا حدود ۸۰ درصد در بسیاری از کشور‌ها افزایش قیمت داشته باشد. فاصله قیمتی ما در مورد آرد با کشور‌های همسایه در بسیاری از کالاها تا ۱۰ برابر ارزانتر است که موجب سرریز کالا‌های اساسی به خارج از کشور از جیب مردم ایران می‌شود.

برنامه دولت برای وارد نشدن فشار به سفره مردم پس از تغییر سیاست پرداخت یارانه چیست؟

وزیر اقتصاد: دولت طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۰ مکلف بوده که از مهر پارسال، واردات کالا‌های اساسی را بر اساس نرخ ارز ETS یعنی حدود ۲۴ هزار تومان به جای ۴۲۰۰ تومان انجام دهد؛ اما این اتفاق نیفتاده و دولت به علت آن که تازه از شهریور شروع به کار کرده بود، به صورت عمدی صبر کرد تا ابتدا زمینه سازی کند و به صورت تدریجی با کمترین فشار بر سفره مردم این کار را انجام دهد.

دولت بسیار تحت فشار کسری بودجه قرار داشت و اگر می‌خواست فقط به فکر خودش باشد، باید از ابتدا همین کار را می‌کرد؛ اما سفره مردم را به جبران کسری بودجه خود ترجیح داد و تصمیم گرفت تا این روند را با زمینه سازی و اجرای تدریجی انجام دهد. این تکلیف قانونی مجدداً در قانون بودجه امسال هم برای دولت تکرار شد و پس از ابلاغ آن به دولت، در جلسه ستاد اقتصادی تصمیم بر این شد که در ایام تعطیلات نوروز و ماه رمضان، مجدداً زمینه سازی کند و افزایش و تغییر شیوه پرداخت یارانه کالا‌های اساسی را انجام ندهد.

اولین گام از اجرای تدریجی این فرآیند که کم اثرترین‌ کالا در سفره کالا‌های اساسی مردم است، مربوط به گندم و آرد صنف و صنعت می‌شود؛ ۸۰ درصد مصرف گندم مربوط به پخت نان سنتی و ۲۰ درصد دیگر آن مربوط به صنف و صنعت یعنی شیرینی نجات، ماکارونی و نان‌های غیر سنتی است.

طبق تصمیم ستاد اقتصادی دولت، آرد گندم نان سنتی تدبیر مختلفی نسبت به آرد و گندم صنف و صنعت خواهد داشت و به هیچ وجه اجازه افزایش پرداخت از جیب مردم برای نان سنتی تا پایان سال ۱۴۰۱ داده نخواهد شد. رانت‌هایی هم که در حوزه قاچاق صادراتی آرد وجود دارد، در حوزه نان سنتی به روش دیگری جبران خواهد شد و از طریق افزایش قیمت نخواهد بود.

مبارزه با قاچاق در این حوزه از طریق زیرساختی است که طی دو تا سه ماه گذشته تلاش فشرده‌ای برای ایجاد آن از طریق وزارت جهاد کشاورزی، بانک مرکزی، وزارت رفاه، وزارت اقتصاد و وزارت صمت رخ داده و به زودی فعال خواهد شد.

آقای سید جواد ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی نیز گفته است: به دلیل ایجاد بحران امنیت غذایی در دنیا و افزایش قاچاق آرد در کشور، قیمت این کالا افزایش پیدا کرده است. دولت ملزم به جبران این افزایش قیمت است و در روز‌های آینده جبران خواهد شد؛ حتی بیش از هزینه‌ای که به مردم تحمیل می‌شود.