بحران جهانی برای تثبیت قیمت مواد غذایی

در گزارش جدید «هیأت بین المللی کارشناسان درباره غذای پایدار» که در دیروز (جمعه) منتشر شد هشدار داده شده است جنگ در اوکراین به «طوفان کامل» برای یک بحران غذایی جدید و جدی دامن می‌زند، بحرانی که می‌شد از آن اجتناب کرد.

به گزارش پایگاه اینترنتی «ئی یو آبزرور»، قیمت مواد غذایی قبل از حمله روسیه به اوکراین نیز بالا بود، اما این درگیری به دلیل ایجاد اختلال در صادرات غلات از سوی اوکراین و روسیه، سومین بحران غذایی طی ۱۵ سال اخیر محسوب می‌شود. اوکراین و روسیه صادرکنندگان عمده جو، گندم، ذرت و تخم آفتابگردان و همچنین کود‌های شیمیایی محسوب می‌شوند. سازمان ملل پیشتر هشدار داده بود جنگ در اوکراین می‌تواند سبب ایجاد سوء تغذیه در میان هشت تا ۱۳ میلیون نفر طی سال آینده شود. این روند درخواست ایجاد اصلاحات ساختاری در سیستم‌های تأمین کننده غذایی در سطح جهان شده است.

برای تثبیت قیمت‌ها در فقیرترین کشور‌ها دیر شده است

با این حال، هیأت بین المللی کارشناسان درباره غذای پایدار گفت: برای برخی از فقیرترین کشور‌ها در جهان که در حال حاضر با فقر عمیق‌تر و گرسنگی حاد مواجه هستند، برای این کار بسیار دیر شده است.

جوتا اورپیلانن، کمیسر اتحادیه اروپا در امور شراکت بین المللی پیشتر در این هفته گفت: جامعه بین المللی باید هر چه در توان دارد به منظور جلوگیری از وقوع بزرگترین بحران غذایی در تاریخ و تحولات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بالقوه‌ای که این روند می‌تواند در پی داشته باشد، انجام دهد.

سوداگری در بازار غلات موجب آسیب پذیری سیستم‌ها می‌شود

گزارش جدید هشدار می‌دهد وابستگی به واردات مواد غذایی، الگو‌های تولید و بازار‌های سوداگرانه غلات سبب می‌شود سیستم‌های مواد غذایی در جهان در مقابل شوک‌های قیمتی آسیب پذیر شوند. در حالی که برخی از این ضعف‌ها پیشتر در پی بحران قیمت مواد غذایی طی سال‌های ۲۰۰۷-۲۰۰۸ شناسایی شده بود، کارشناسان اعلام کردند این ضعف‌ها از سوی جامعه بین‌المللی برطرف نشده است.

جنیفر کلاپ، نایب رئیس هیأت عالی کارشناسان سازمان ملل در زمینه امنیت غذایی گفت: دولت‌ها نتوانسته اند گمانه زنی‌های بیش از اندازه را در بازار‌های موجودی مواد غذایی و کالا‌ها مهار کنند. شواهد نشان می‌دهد دلالان مالی در حال روی آوردن به سرمایه گذاری در کالا‌ها و قمار روی افزایش قیمت مواد غذایی هستند و این در حالی است که این اقدام فقیرترین افراد در جهان را به صورتی عمیق‌تر به سوی گرسنگی سوق می‌دهد.

در اوایل ماه مارس، وزرای کشاورزی کشور‌های عضو گروه هفت در ارتباط با افزایش مصنوعی قیمت‌ها و رفتار‌های سوداگرانه گفتگو کردند و متعهد شدند برای اطمینان از شفافیت کامل، بازار‌ها را زیر نظر بگیرند. پس از آغاز جنگ اوکراین، قیمت گندم در بازار‌های طی چند روز ۵۴ درصد افزایش یافت و قیمت مواد غذایی در سراسر جهان به صورت قابل توجهی با افزایش همراه شد. برای مثال، قیمت نان در کشور‌هایی مانند سودان دو برابر شد. این در حالی است که حدود ۴۰ درصد از جمعیت سودان در فقر زندگی می‌کنند.

از بحران‌های غذایی سابق باید درس گرفته می‌شد

در این گزارش آمده است کشور‌های واردکننده مواد غذایی به شدت به تعداد معدودی از کشور‌ها و شرکت‌هایی وابسته هستند که بر تجارت جهانی غلات کنترل دارند، روندی که کشور‌های فقیر را در برابر شوک‌های مرتبط با عرضه در کشور‌های صادرکننده یا ممنوعیت صادرات به شدت آسیب‌پذیر می‌کند. اولیویه دی شوتر گزارشگر ویژه سازمان ملل گفت: به نظر می‌رسد از آخرین بحران ایجاد شده در بخش قیمت مواد غذایی درس گرفته نشده است.

او گفت: تداوم تکیه بر چند کالا و کشور برای تأمین امنیت غذایی در سطح جهان به همراه با تأمین کنندگان مالی غارتگر در واقع دستورالعملی برای فاجعه است.

ممدو گویته، عضو مؤسسه تحقیقات و ترویج گزینه‌های جایگزین در توسعه گفت: افزایش قیمت‌ها و بازگشت روند تهدید گرسنگی و شورش‌های غذایی در بسیاری از کشور‌های آفریقایی امری نگران‌کننده محسوب می‌شود.

کارشناسان می‌گویند به جای ارائه راه حل‌های کوتاه مدت، ارائه حمایت مالی و کاهش بدهی‌های کشور‌های آسیب پذیر، ایجاد ذخایر غلات در مناطقی همانند غرب آفریقا اقدامی ضروری محسوب می‌شود. آن‌ها همچنین می‌گویند تنوع بخشیدن به تولید مواد غذایی و بازسازی جریان‌های تجاری امری کلیدی است و مانع از اعمال ممنوعیت‌های صادرات می‌شودی که می‌تواند بازار‌ها را بیش از پیش بی ثبات کند.