به‌روایت تاریخ، وضعیت «بیکاری» در دوره قاجار بحرانی بوده است و البته بعضی‌ها از بیکاری گذشته و به «بیکارگی» رسیده بودند.

برخی از مشاغلی که در دوره قاجار رواج داشت الان حتی شغل کاذب هم محسوب نمی‌شوند. حالا بماند که برخی از این مشاغل امروزه ممنوع هستند و اصلا جرم محسوب می‌شوند. «جعفر شهری» در کتاب «تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم» طبق احصائیه یا همان آمارگیری سال ۱۲۶۲ شمسی، فهرستی از این شغل‌ها ارائه می‌دهد: «لبوفروشی، آب‌زرشکی، گردوفروشی، سقایی، بساطی، معرکه‌گیری، پرده‌خوانی، قمارخانه‌داری، شیره خانه‌داری، فالگیری، دعانویسی، دلاکی، تونتابی [کارگر آتش‌دان حمام]، چارواداری [کرایه‌دادن چهارپایان یا حمل بار با چهارپایان]، حمالی، دلالی، آب‌حوض‌کشی، هیزم‌شکنی، دوره‌گردی، شاطری، سورچی‌گری [درشکه‌رانی]، قهوه‌چی، خرس‌رقصانی، راهزنی، ولگردی، باج‌گیری، گدایی، مفت‌بری و شرخری».

وی مشاغل تخصصی دوره قاجار را هم این‌گونه معرفی می‌کند: «متخصصین هم آن‌هایی که دسته‌آفتابه‌ای لحیم کرده یا چاک قبایی را بهم‌آورده دوخته یا نعل اسب و الاغی ساخته و چهارپایه و کرسی درست کنند و بقیه نیز بقال و چقال و عطار و بزاز و رزاز و حلاج و سراج و کفاش و پینه‌دوز و امثال آن... و کشاورز آن‌هم به طریق ابتدایی یعنی با گاوآهن و بیل و اینکه هزار نفر باید کار یک تراکتور را بکنند».

توقع داماد‌ها و پسر‌ها

بیکاری و بیکارگی به کجا رسیده بود در طهران قدیم؟ روایت «جعفر شهری» این‌گونه است: «طبق احصائیه سال ۱۲۶۲ خورشیدی در تهران تعداد افراد کار بکن و مفید و خرج‌بیار ۱۲ درصد و افراد غیر مفید و سربار ۸۸ درصد معلوم شده بود... هر کاسب و هر مرد خانه باید جور تا چهارده نفر بیکاره و سربار را بکشد. طرف پدر شده بود محکوم شده بود و باید همه متعلقات از فرزند و عروس و داماد و نوه را نان بدهد. دختر حق داشت شب و روز تا هر وقت که دلش بخواهد با شوهر و بچه‌هایش بر سر سفره پدر بنشیند و داماد نیز توقع داشت، چون دختر از آن خانواده گرفته تمام مخارجش را پدر زن بدبخت عهده‌دار شود و بهترین پذیرایی را ببیند و پسر نیز... با زن و فرزندان بر سر سفره پدر بنشیند و زیادتر از همه عزت و نوازش ببیند.

سفره که گسترده می‌شد گاهی تمام دور سفره را خورنده در بر می‌گرفت و جا کم آمده و باید سفره دیگری کنار آن بگسترند؛ که اگر بر خلاف آن رفتار می‌شد پدر خانواده به نان‌کوری و چشم‌تنگی و کنسی و خساست متهم می‌گشت».

وضعیت «بیکاری» و «بیکارگی» در دوره قاجار

بیکار‌ها دستگیر شدند!

وضعیت کی تغییر کرد؟ دوره قاجار که تمام شد و دوره مدرن‌سازی ایران از راه رسید کار زیاد شد و کارگر کم. روشی هم برای کارگرگیری ابداع و اجرا شد که در نوع خودش جالب است: «با خیابان‌کشی و احداث خیابان‌های جدید و میدان‌سازی و تعویض رو کار ساختمان‌ها و دکاکین و تجدید رنگ و نقاشی در و پیکر مغازه‌ها و... جاده‌کشی و راه‌سازی و احداث خط آهن سراسری... نه‌تن‌ها بیکاره‌ها با کار شدند بلکه چندان کسر کارگر به‌وجود آمد که آژان‌ها و امنیه‌ها از سحر به بعد هر صبح دور کوچه‌ها به‌راه افتاده و هرکسی پا از خانه بیرون می‌گذاشت دستگیرش نموده به طرف کار می‌بردند، اگرچه طرف کاسب یا کارگر دیگران بوده باشد و تا می‌خواست ثابت کند لااقل چند روزی طول می‌کشید و به کاری مجبور شده بود»!

وضعیت «بیکاری» و «بیکارگی» در دوره قاجار

منبع: فارس

برچسب ها: بیکاری ، دوره قاجار
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱۲
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۳۳ ۱۹ ارديبهشت ۱۴۰۱
البته ولایت روی قاجار رو سفید کردن. اون روزا یک نفر کارمیکرد ده نفر میخورد. حالا ده نفر کارمیکنیم هر ده نفر گشنه ایم. امام بمب قرن بیست.روحت شاد و اینا
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۰۷ ۱۹ ارديبهشت ۱۴۰۱
قاجار به ایران خیلی خیانت کردند
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۹:۴۰ ۱۹ ارديبهشت ۱۴۰۱
اینا زمان قاجار بود و تمام شد

اما متاسفانه بیشتر این شغل ها هنوز هم در بلوچستان وجود دارد و هنوز کسی نیومده که کار و شغل ایجاد کنه

ما در اینجا هنوز هم مثل صد سال پیش تهران زندگی می کنیم


خواستین زمان تاریخی قاجار را ببینید یه سفر بیایید بلوچستان
Iran (Islamic Republic of)
داود خطر
۰۶:۳۳ ۱۹ ارديبهشت ۱۴۰۱
الان بیکارگی جدیدی مد شده فرزندان دهه هفتاد که خیلی هاشون تک‌فرزند تشریف دارن تن به کار نمی‌دن چون لوس شده بابا ننه هستن و الان هم کار هست کارگر نیست
Iran (Islamic Republic of)
میکاییل
۰۰:۲۴ ۱۹ ارديبهشت ۱۴۰۱
ولی خوب ازدواج اونموقع خیلی باحال بوده.
یه زن بگیر و زندگیت روبراه بشه و بخور و بخواب
Iran (Islamic Republic of)
اسماعیل
۲۳:۴۸ ۱۸ ارديبهشت ۱۴۰۱
الان همه میخوان خان باشند چون نمیتونن شاه بشن
Iran (Islamic Republic of)
آنا
۲۳:۳۰ ۱۸ ارديبهشت ۱۴۰۱
دوره قاحار طبیعیه که بیکار یا بیچاره باشن اونموقعه عهد دقیانوس بوده الان چرا اینطوریه مردم بیکارو گرسنه هستنن ارزو ی خیلی چیزا به دلشون مونده
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۱۶ ۱۹ ارديبهشت ۱۴۰۱
آدم حسابی داریم تاریخ را بررسی میکنیم. یعنی شرایط زمان قاجار را نسبت به زمان قاجار میسنجیم نه الان . پس مردم عصر قاجار نیز به خاطر بی کاری در تنگانا بودند
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۳:۱۴ ۱۸ ارديبهشت ۱۴۰۱
چقدر جالب بود. دستتون درد نکنه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۳۵ ۱۸ ارديبهشت ۱۴۰۱
الان تاریخ دوباره تکرار شده بیکاری وبیکارگی درجامعه رواج یافته البته نه از روی تنبلی بلکه نبود شغل باعث بیکاری وبیکارگی گشته
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۱:۴۳ ۱۹ ارديبهشت ۱۴۰۱
نه عزیز .این ادعای شما دور از واقعیت هست .آمار بیکاری در ایران حدود ده تا دوازده درصد هست .بیکاری عمومی در ایران وجود چندانی نداره . چیزی که الان وجود داره بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی. اکثر جوانان ایرانی مدرک دانشگاهی گرفتند و کار برای این تعداد در حال حاضر نیست ولی بخوای کارگری کنی تازه بعضی از شهرها کمبود کارگر هم هست. به این نمیگن بیکاری .به این میگن بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۳۵ ۱۹ ارديبهشت ۱۴۰۱
قطعا یا سایبری هستی یا دمت ب جای وصله. طبق آمار خود رژیم بیش از سی درصد واجدین کار بیکارن اونوقت شما میگی ده درصد؟ البته بین شماها همون ده درصدم نیست
آخرین اخبار