حج تمتع یکی از سفر‌هایی است که در صورت استطاعت مالی و جسمی به مسلمانان واجب است و با توجه به بالا بودن تقاضا برای زیارت خانه خدا، سال‌هاست که ثبت‌نام حج تمتع در کشورمان متوقف شده و حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار زائر در نوبت تشرف به سرزمین وحی در ایام حج هستند.

بازار پرتلاطم خرید و فروش فیش حج تمتع

با توجه به صف طولانی برای تشرف به بیت‌الله الحرام، برخی از ودیعه‌گذاران حج تمتع از تشرف به سرزمین وحی ناامید شده و اقدام به فروش فیش‌های حج می‌کنند؛ به طوری که نه تنها در دفاتر زیارتی، بلکه حتی در برخی از خیابان‌های تهران و سایت‌های مختلف نیز بازار خرید و فروش فیش حج تمتع داغ شده است و در این بین دلالان و افراد سودجو با خرید فیش‌های حج و فروش آن به مشتاقان زیارت خانه خدا، موجب بالا رفتن قیمت فیش‌های حج تمتع شده‌اند.

در سال‌های اخیر با توجه به نوسان نرخ ارز، هزینه‌های سفر به سرزمین وحی نیز که به صورت ارزی است، افزایش یافته؛ تا جایی که امسال هزینه نهایی حج تمتع با وجود کاهش زمان حضور در عربستان، ۳۴ میلیون و ۳۴۱ هزار تا ۳۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان است. این امر در حالی است که سال ۱۳۹۹ که حج تمتع به دلیل شیوع کرونا برای زائران خارجی برگزار نشد، ارز تخصیص یافته به عملیات حج تمتع ۹ هزار تومان بود و با این روند، هزینه حج تمتع نیز از حدود ۳۲ تا ۴۱ میلیون تومان اعلام شد.

فیش‌های حج تمتع سال‌های ۸۱ و ۸۴ که در آن سال‌ها سپرده اولیه یک میلیون تومان بود

فیش حج تمتع ۱۰۰ میلیون تومان شد!

البته با وجود افزایش برخی از هزینه‌ها همچون مالیات بر ارزش افزوده بر خدمات حج از سوی سعودی‌ها، هزینه حج تمتع سال جاری به صورت متوسط ۳۷ میلیون تومان شد، اما با توجه به نامشخص بودن نرخ ارز اختصاص یافته به عملیات حج تمتع برای سال‌های آینده با روند افزایشی قیمت آن، بالا رفتن هزینه‌های این سفر معنوی دور از انتظار نیست و حتی به گفته سیدصادق حسینی، رئیس سازمان حج و زیارت شاید امسال آخرین حج تمتع ارزان باشد.

بر همین اساس، پای خرید و فروش فیش‌های حج تمتع نه تنها به خیابان‌ها، بلکه در فضای مجازی و سایت‌ها نیز باز شده است و هر کسی هر مبلغی که می‌خواهد برای فروش فیش خود از مشتاقان طلب می‌کند و حتی هزینه یک فیش حج تمتع که حدود سه سال گذشته ۱۰ تا ۱۴ میلیون تومان بود، اکنون به حدود ۱۰۰ میلیون تومان رسیده است!

فروش فیش حج با قیمت‌های مختلف در برخی از سایت‌ها

یکی از فروشندگان فیش حج تمتع دی‌ماه سال ۱۳۸۶ که ۷۵ سال دارد و فیش حج خود را ۵۷ میلیون تومان قیمت‌گذاری کرده است، می‌گوید: با توجه به محدودیت سنی برای زائران خانه خدا، امسال امکان تشرف به سرزمین وحی را ندارم و با توجه به بالا رفتن هزینه‌های حج تمتع، ممکن است در سال‌های آینده هم امکان تأمین این هزینه‌ها را نداشته باشم. به همین دلیل تصمیم گرفتم که فیش حج را فروخته و پول آن را بین فرزندانم تقسیم کنم.

برخی از افراد هم که به عنوان خریدار فیش حج تمتع هستند، حاضرند با هر مبلغی هم که شده فیش را خریداری کنند و به این سفر معنوی مشرف شوند. بر همین اساس، شاید درباره سازوکار خرید و فروش فیش‌های حج تمتع اطلاعاتی نداشته باشند و به عشق زیارت خانه خدا با پرداخت هزینه‌های بالا، فیش را خریداری کرده و به بیت الله الحرام مشرف شوند.

نقل و انتقال فیش‌های حج تمتع

البته در این بین افرادی سودجو هم هستند که با هزینه کمتری فیش حج را خریداری کرده و با قیمت‌های بالا این فیش‌ها را به مشتاقان زیارت خانه خدا می‌فروشند؛ به طوری که برخی از افراد آگهی‌دهنده برای فروش فیش حج تمتع، فیش‌های مختلفی داشتند که هر کدام قیمت متفاوتی داشت و هر چه اولویت آن نزدیک‌تر بود، بر قیمت فیش افزوده می‌شد؛ تا جایی که فیش حج تمتع اعزام امسال، اکنون به ۱۰۰ میلیون تومان هم رسیده است.

رئیس سازمان حج و زیارت: قیمت فیش حج تمتع در اختیار ما نیست

سیدصادق حسینی، رئیس سازمان حج و زیارت با بیان اینکه قیمت فیش حج تمتع که در بازار عرضه می‌شود، در اختیار ما نیست، می‌گوید: برخی ممکن است فیش حج خود را که سال‌ها پیش با مبلغی ودیعه‌گذاری در دست دارند، یک میلیون یا حتی ۱۰۰ میلیون تومان بفروشند. ما در این زمینه اختیاری نداریم. تنها اقدامی که سازمان حج و زیارت توانسته انجام دهد، کنترل قیمت‌ها در بازار رسمی است.

راهکار سازمان حج و زیارت برای حذف واسطه‌ها در فروش فیش حج

وی با اشاره به اینکه ما برای کنترل قیمت فیش حج، اعلام کردیم هر کسی باید فیش همان استان خود را خریداری کند، نه برای استانی که تقاضای بیش‌تری دارد، می‌افزاید: اکنون فیش حج تمتع در برخی استان‌ها به ویژه استان‌های مرزی اگر تا دو برابر فیش حج استانی همچون تهران هم فروخته شود، تقاضا وجود دارد و انتقال فیش صورت می‌گیرد. برای جلوگیری از خرید و فروش غیرقانونی و حتی حذف واسطه‌ها، سازمان حج و زیارت سامانه تشرف را طراحی کرده که افراد باید برای خرید و فروش حج در این سامانه اقدام کنند.

سامانه نقل و انتقال فیش‌های حج (تشرف)

حسینی می‌گوید: علاوه بر این، فیش حج تمتع افراد در مرحله اول باید به اعضای خانواده درجه یک واگذار شود. در غیر این صورت، باید فروشنده فیش حج آن را به هم استانی خود بفروشد. البته این امر طوری است که فیش حج را نمی‌توان به هر کسی هم فروخت، بلکه باید در کمیسیون ما درباره انتقال فیش تصمیم‌گیری شود تا فیش‌های حج بین چند نفر خرید و فروش نشود.

رئیس سازمان حج و زیارت با بیان اینکه اگر کسی ۱۰ بار فیش حج خریده باشد، در کمیسیون مشخص شده و از این طریق جلوی واسطه‌ها را می‌گیریم، می‌گوید: از مشتاقان زیارت خانه خدا می‌خواهیم که برای خرید و فروش فیش حج به سامانه نقل و انتقال فیش حج مراجعه کنند تا در دام دلالان نیفتد.

امسال سهمیه ایران در حج تمتع از سوی عربستان ۳۹ هزار و ۶۳۵ نفر اعلام و ثبت‌نام در کاروان‌های حج تمتع ۱۴۰۱ از روز گذشته آغاز شد. ودیعه‌گذاران ۲۲ خرداد ۱۳۸۶ به قبل که متولد ۱۰ تیرماه سال ۱۳۳۶ به بعد هستند و در سال ۱۳۹۹ در کاروان‌های حج تمتع ثبت‌نام کردند، با شرط تزریق حداقل ۲ دُز واکسن کرونا می‌توانند در کاروان‌های حج تمتع سال جاری نام‌نویسی کنند.

منبع: فارس