صنعت مد و پوشاک یکی از مهمترین نقش آفرینان در چرخه اقتصاد جهانی بشمار میرود؛ صنعتی با گردش مالی سالانه ۵/۲ تریلیون دلار و بیش از ۷۵ میلیون نفر شاغل در سراسر دنیا با وجود جذابیتهای اقتصادی و رشد فزآینده صنعت مد و پوشاک، آثار سوء زیست محیطی ناشی از رشد این صنعت و میزان عرضه بیش از حد تولیدات بر مبنای تغییر تحمیلی سبک زندگی افراد تبدیل به دغدغه شده است.
اسماعیلی بیدهندی گفت: صنعت مد به تنهایی تولید نزدیک به ۱۰درصد آلودگی کربنی با منشاء فعالیت انسانی را به خود اختصاص میدهد که این میزان بیش از مجموع آلودگی ناشی از تمام حمل و نقلهای هوایی بین المللی و دریایی است؛ رقمی که طبق پیش بینیها تا سال ۲۰۵۰ به ۲۶درصد خواهد رسید.
به گفته او سالانه بیش از ۸۵ درصد منسوجات تولیدی روانه زباله دانها میشود. شستشوی انواع مختلفی از پوشاک تولیدی، منجر به ورود مقادیر قابل توجهی از میکروپلاستیکها (بیش از ۵۰۰ هزار تن / معادل ۵۰ میلیارد بطری پلاستیکی) به اقیانوسها میشود.
طبق آمار چیزی بالغ بر ۶۰درصد مواد اولیه مورد استفاده در صنعت پوشاک از پلاستیک به دست آمده است.
حجم آب مصرفی در صنعت مد معادل مصرف آب ۵ میلیون نفر است!
او گفت: هر ساله بیش از ۹۳ میلیارد متر مکعب آب (معادل حجم آب مورد نیاز برای ۵ میلیون نفر) مورد استفاده قرار میگیرد، در حالیکه کمبود آب یکی از مهمترین چالشهای حال حاضر در نقاط مختلف دنیا به شمار میرود.
برآوردها نشان میدهد بیش از ۲۰درصد آلودگی ناشی از فاضلابها در طول سال، ناشی از صنعت مد و پوشاک است. در سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۴ میزان البسه تولیدی به دو برابر رسیده و میزان خرید پوشاک توسط مردم در سال ۲۰۱۴ در مقایسه با سال ۲۰۰۰ حدود ۶۰درصد رشد داشته است.
این کارشناس محیط زیست گفت: تاسیس و گسترش روزافزون مجموعههای مختلف فعال در زنجیره این صنعت از مجموعههای طراحی و تولید پارچه گرفته تا کارگاهها و کارخانههای تولید البسه، به طور مستقیم وابسته به میزان تقاضا در جامعه هدف است؛ تقاضایی که در طی چند دهه اخیر و به ویژه چند سال گذشته تحت تاثیر تبلیغات گسترده صاحبان و مالکان برندهای مطرح در حوزه مد و پوشاک دچار تغییری بنیادین شده است.
به گفته این کارشناس، امروزه خرید پوشاک توسط بخش عمدهای از افراد جامعه نه تنها دیگر پاسخی به نیاز ضروری و اولیه آنها نیست که بخش عمده خرید ایشان را تنوع طلبی و پیرو مد و به روز بودن و همگامی با مسیر ترسیم شده توسط بازیگران اصلی صنعت مد و پوشاک تشکیل میدهد.
در واقع هر سال میلیونها تکه لباس و میلیونها جفت کفش بدون نیاز واقعی خریداری شده و این فرایند در حال همه گیرتر شدن است.
بسیاری از محصولات تولیدی صنعت مد دفن میشوند
اسماعیلی بیدهندی گفت: فعالان حوزه مد و پوشاک تمام تلاش خود را به کار بسته اند تا با استفاده از روشهای مختلف بازاریابی و تبلیغات بر همه گیرتر شدن تغییر سبک زندگی جامعه در این حوزه و تعمیق روحیه مصرف گرایی در مخاطبین خود را افزایش دهند تا از این رهگذر بتوانند بیش از پیش محصولات تولیدی خود را به فروش برسانند دراین رابطه میتوان به عرضه محصولات تولیدی در قابل مجموعههای جدید به تعداد ۵ مرتبه در سال ۲۰۱۱ نسبت به ۲ مرتبه در سال ۲۰۰۰ در اروپا اشاره کرد.
بسیاری از محصولات تولیدی در صنعت مد و پوشاک از مراکز دفن زباله سردر میآورند به نحوی که میتوان گفت در هر ثانیه یک کامیون زباله پر از لباس و کفش در این مراکز دفن یا سوزانده میشوند.
او گفت: وضعیت کنونی کشورمان نیز تفاوت چندانی با وضعیت ترسیم شده ندارد. در سالیان اخیر و با تغییرات اجتماعی گسترده ناشی از ورود نسلهای تازهای از افراد به چرخه اشتغال و همچنین رشد تبلیغات در فضای مجازی، شاهد تغییر سبک زندگی مردم و به ویژه جوانان در حوزه مد و پوشاک هستیم؛ به نحوی که ساخته شدن مالهای بزرگ و متعدد در اقصی نقاط کشور و عرضه مجموعههای مختلف لباس در بازههای زمانی مختلف به سبک بازارهای بین المللی، شاهدی بر این ادعاست.
این کارشناس گفت: از آنجایی که کشور ما به دلیل موقعیت جغرافیایی و اقلیم حاکم بر آن درگیر تنشهای آبی است و در حوزه محیط زیست غفلتهایی صورت گرفته، ادامه یافتن وضعیت کنونی در حوزه مد و پوشاک در کشور و نهادینه شدن سبک مصرف گرایی در این خصوص، عامل مهمی در تخریب محیط زیست است.
استفاده از پوست حیوانات در صنعت مد
او گفت: استفاده از پوست حیوانات در این صنعت را میتوانیم به دو بخش تقسیم کنیم؛ پوست حیوانات مرسوم مانند گوسفند و گاو و پوست حیوانات غیر مرسوم یا کمیابتر مانند پوست مار و تمساح.
صنعت مد یا فشن در طول دهههای گذشته به عنوان دومین تا چهارمین صنعت آلاینده شناخته شده است.