پس از گذشت چندین ماه از متهم کردن آمریکا به اداره آزمایشگاه‌های بیولوژیکی در اوکراین که باعث انتشار ویروس کرونا در سراسر جهان شده است، اکنون در حالی که بیش از سه ماه از جنگ اوکراین و روسیه میگذرد، وزارت دفاع روسیه افشا کرد که ویروس آبله میمون از نیجریه؛ جایی که ۴ آزمایشگاه بیولوژیک آمریکا فعالیت دارد، شیوع پیدا کرده است. وزارت دفاع روسیه همچنین اعلام کرد مسکو اطلاعاتی دارد که نشان از اجرای ۱۰ پروژه شامل کار با عوامل بیماری زای عفونی خطرناک با تأثیرات اقتصادی در اوکراین حکایت دارد.

از طرفی دیگر سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه با اشاره به شیوع ویروس آبله میمون، بار دیگر آمریکا را به تأسیس آزمایشگاه‌های بیولوژیک در سراسر دنیا متهم و اعلام کرد که آمریکا به واسطه بخشی از پنتاگون به نام «آژانس جلوگیری از تهدیدات» در سراسر جهان آزمایشگاه‌های بیولوژیک ایجاد کرده است.

بیماری های همه گیر، ویروسی طبیعی یا آزمایشگاهی؟

در حالی که کشور‌های جهان هنوز با بیماری همه گیری کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند که منجر به بحران غذایی شده است، خبر شیوع ویروس آبله میمون، جهان را در شوکی دوباره فرو برد. اما آیا شیوع این ویروس در بحبوحه جنگ اوکراین، به طور طبیعی است یا نشتی از آزمایشگاه‌های بیولوژیک هستند؟

واقعیت این است که آزمایشگاه‌های جنگ بیولوژیک از سوی وزارت دفاع آمریکا، یا از طریق آژانس تحقیقات پروژه‌های پیشرفته دفاعی این کشور در اوکراین و سایر کشور‌ها تأمین مالی و ساخته شده‌اند.

بیماری همه گیری کووید در پایان سال ۲۰۱۹ آغاز و باعث وحشت و پریشانی شدید در سراسر جهان شد. پس از آن تحلیلگران دریافتند که با وجود کنوانسیون خلع سلاح بیولوژیک در سال ۱۹۷۵، تقریباً تمام قدرت‌های بزرگ از جمله آمریکا آزمایشگاه‌های بیولوژیک خود را با هدف تولید سلاح اما به بهانه تحقیقات دفاعی گسترش دادند.

از بین همه کشور‌هایی که دارای آزمایشگاه‌های بیولوژیک هستند، آمریکا در صدر قرار دارد. این کشور نه تنها در خاک خود تحقیقات بیولوژیکی را انجام می‌داد،  بلکه تحت برنامه تحقیقاتی GOF (تحقیقات بهبود عملکرد) در موسسه ویرولوژی ووهان، تحقیقات بیولوژیکی خود را به چین، کشور‌های اروپای شرقی و سایر کشور‌ها «برون سپاری» کرد. به طوری که اگر ویروسی از این آزمایشگاه‌ها نشت کرد؛ جمعیت بومی کشور دیگری به آن مبتلا شده و متحمل عواقب آن شوند و سرزمین اصلی آمریکا و مردم آن در امان بمانند.  

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا (CDC) در سال ۲۰۱۴ دستور بازرسی ایمنی از مؤسسه تحقیقات پزشکی بیماری‌های عفونی آمریکا (USAMRIID) در ایالت مریلند را صادر کرد. پس از بازرسی‌ها مشخص شد که این موسسه تحقیقاتی فاقد امکانات لازم برای دفع آلودگی‌ها و فاضلاب است. به این ترتیب میتواند باعث نشت پاتوژن‌های خطرناک از این آزمایشگاه تحقیقاتی شود بنابراین دستور توقف موقت تمام این تحقیقات در مریلند صادر شد.

برنامه «متحدان حشره»، طرح آمریکا برای انتقال ویروس از طریق حشرات

آژانس طرح‌های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی آمریکا (DARPA) که یک سازمان نظامی آمریکایی است، از سال ۲۰۱۶ برنامه‌ای را با نام «متحدان حشره» (Insect Allies) اجرا کرد که در آن با استفاده از حشرات از جمله ملخ، مگس، شته و سایر حشرات ذخیره غذایی مردم را تامین می‌کرد. در ظاهر هدف از این طرح مقابله با خشکسالی، آفات محصولات و بیوتروریسم با استفاده از حشراتی که گیاهان را به ویروس‌ها آلوده می‌کنند، بود. پس از اعلام این طرح با انتقادات گسترده‌ای از سوی دانشمندان و کارشناسان در سراسر جهان مواجه شد و نگرانی‌هایی را درباره استفاده از حشرات به عنوان سلاح بیولوژیک به وجود آورد.

بعضی کارشناسان معتقد بودند که این طرح درواقع میتواند بازده محصولات را در کشور‌های هدف کاهش شود و باعث ایجاد بحران غذایی در آن کشورها شود؛ بنابراین آنها استقلال خود را از دست می دهند و به واردات مواد غذایی از آمریکا وابسته می‌شوند. همچنین ممکن است از حشرات بی سر و صدا ویروس‌های خطرناک را انتقال دهند؛ بنابراین درک این موضوع که چرا آمریکا در کنار مرز‌های روسیه آزمایشگاه‌های بیولوژیکی مختلفی را به وجود آورده است، اصلا مشکل نیست زیرا در این آزمایشگاه‌ها می‌توانند از بومی سازی گونه‌هایی که در آزمایش‌ها استفاده می‌کنند، اطمینان حاصل کند برای مثال میتواند حشرات آمریکایی که به ویروس‌های خطرناک آلوده هستند را در آزمایشگاه‌های خود پرورش دهد و در روسیه رها کند.

اوکراین بمب بیولوژیک برای کشور‌های همسایه

در سال ۲۰۱۰، دیک لوگار، سناتور آمریکایی از افتتاح یک آزمایشگاه بیولوژیک موقت در اودسای اوکراین حمایت کرد. او مدعی بود که این آزمایشگاه‌ها برای تحقیقات درباره پاتوژن‌های خطرناک و سلاح‌های بیولوژیک مفید خواهد بود. لوگار همچنین افشا کرد که از این آزمایشگاه‌ها برای مطالعه روی سیاه زخم، تب کیو و همچنین سایر پاتوژن‌های خطرناک استفاده می شود.

گفته می‌شود وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) همزمان با حمله روسیه به اوکراین، به وزارت بهداشت اوکراین دستور داد تا پاتوژن‌ها و ویروس‌های ذخیره شده در این آزمایشگاه‌ها را به همراه تمام اسناد مربوط به این فعالیت‌های تحقیقاتی از بین ببرد.

همچنین سفارت آمریکا در کی یف که در وبگاه خود جزئیاتی از ارائه کمک‌های مالی آمریکا به آزمایشگاه‌های تحقیقات بیولوژیکی برای مطالعه ویروس‌ها و پاتوژن‌های خطرناک در اوکراین خبر داده بود، تنها یک روز پس از شروع جنگ اوکراین، این اطلاعات را به سرعت از وبگاه سفارت حذف کرد.

نیکلای پتروشوف، مشاور امنیت ملی روسیه، سال ۲۰۱۹ و همزمان با تاسیس دو آزمایشگاه میکروبیولوژی آمریکا در شهر‌های کی‌یف و اودسا آن زمان اعلام کرد: «واشنگتن در حال توسعه اپیدمی‌های خطرناک در آزمایشگاه‌های خود در اوکراین است که بعداً می‌تواند برای اهداف نظامی یا سیاسی علیه روسیه مورد بهره‌برداری قرار گیرد.»

پتروشوف همچنین در جولای همان سال گفت: «آمریکا، روسیه و چین را با ساخت آزمایشگاه‌های بیولوژیک تهدید می‌کند و ما نمی‌دانیم پشت دیوار‌های این آزمایشگاه‌ها چه می‌گذرد. اما این آزمایشگاه‌ها یادآور فعالیت‌های بیولوژیکی نظامی آمریکا در آزمایشگاه‌های مربوطه در مریلند طی دهه‌ها هستند.»

آکادمی ملی علوم آمریکا در سال ۲۰۱۱ جزئیات آزمایشگاه بیولوژیکی وزارت دفاع آمریکا را در اودسا منتشر کرد که نشان دهنده فعالیت‌های این آزمایشگاه بر روی پاتوژن‌های خطرناک بود و آمریکایی‌ها در آن سال  برای ایجاد پاتوژن‌های مرگبار مانند آنفولانزای خوکی آفریقایی و ویروس‌های تنفسی سرمایه گذاری می‌کردند.

وزارت دفاع روسیه همچنین اعلام کرد که با حمله به آزمایشگاه‌های بیولوژیکی آمریکا در اوکراین پاتوژن‌هایی که نابود شده اند پاتوژن‌های بیماری‌های طاعون، سیاه زخم، تولارمی، وبا و سایر بیماری‌های کشنده هستند.

به گفته کارشناسان، چندین آزمایشگاه بیولوژیکی آمریکایی در خاک اوکراین در حال کار هستند که برخی از آن‌ها طبقه بندی شده است، جایی که می‌توان ویروس‌های کشنده را در آن‌ها تولید کرد و چیزی که خطرناک است، این است که این آزمایشگاه‌ها در مناطق دور افتاده نیستند، بلکه در نزدیکی شهر‌های بزرگ قرار دارند.

آمریکا هرگز کنوانسیون منع توسعه، تولید و انباشت سلاح‌های باکتریولوژیکی و میکروبی را تصویب نکرده است و آزمایشگاه‌هایی در گرجستان، آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان و ارمنستان دارد و این یعنی روسیه را به این شیوه  تهدید می‌کند. در این آزمایشگاه‌ها، ویروس‌شناسان نظامی آخرین تولیدات خود را بر روی ترکیب‌های ژنتیکی خاص و روی انسان‌ها، حیوانات و گیاهان آزمایش می‌کنند. اوکراین عملاً به یک «بمب بیولوژیک» برای کشور‌های همسایه تبدیل شده است.

از طرفی دیگر نیز وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، آمریکا را متهم به داشتن ۳۳۶ آزمایشگاه بیولوژیکی در ۳۰ کشو متهم کرد. او مدعی شد که تنها حدود ۲۶ آزمایشگاه در اوکراین قرار دارد.

سرپوش گذاشتن آمریکا بر رسوایی آزمایشگاه‌های بیولوژیکی

وقتی روسیه از وجود تعدادی از آزمایشگاه‌های باکتری‌شناسی و بیولوژیکی در اوکراین که تحت کنترل آمریکا است خبر داد، واشنگتن تمام نیرو‌های خود را بسیج کرد تا این رسوایی را پنهان کند. افشای اطلاعات روسیه در مورد آزمایشگاه‌های بیولوژیکی در اوکراین، سنای آمریکا را بر آن داشت تا از مقامات ارشد دعوت کند و توضیحات آن‌ها را در این باره بشنوند.

اما اظهارات آوریل هاینز، رئیس سیا و ویکتوریا نولاند، معاون سیاسی وزیر امور خارجه آمریکا در جریان جلسه استماع سنا تصویر روشنی از مالکیت آزمایشگاه‌های بیولوژیکی آمریکا در اوکراین را به همه نشان داد.

در این جلسه آوریل هاینز اعلام کرد که آمریکا بیش از ۱۰ آزمایشگاه بیولوژیکی مرتبط با پروژه‌های نظامی و بهداشتی را کنترل و نظارت می‌کند و دولت آمریکا به «کی‌یف» کمک‌هایی را در زمینه بررسی‌های بیولوژیک داده است.

ازطرفی دیگر نیز ویکتوریا نولاند، معاون وزیر امور خارجه آمریکا در امور سیاسی در جلسه استماع سنای آمریکا به ایجاد آزمایشگاه‌های بیولوژیکی با بودجه آمریکا در اوکراین اعتراف کرد و گفت: ««اوکراین دارای تاسیسات و امکانات تحقیقاتی بیولوژیکی است، ما نگران هستیم که نیرو‌های روسی ممکن است سعی کنند کنترل آن‌ها را به دست بگیرند، بنابراین ما با اوکراینی‌ها برای جلوگیری از افتادن هر یک از مواد تحقیقاتی به دست نیرو‌های روسی همکاری می‌کنیم.»

در انتها باید خاطر نشان کرد همین که بودجه تاسیس آزمایشگاه‌های بیولوژیکی در سایر کشور‌ها از طرف وزارت دفاع یا آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا تامین می‌شود، نشان دهنده ماهیت غیر صلح آمیز بودن این فعالیت‌هاست. با وجود همه این توضیحات و افشاگری‌ها آمریکا به تحقیقات خود در آزمایشگاه‌های بیولوژیکی در سایر کشور‌ها به تولید تسلیحات بیولوژیکی ادامه می‌دهد و در آینده بیماری‌های خطرناکی گریبان گیر بشریت خواهد شد.

تهیه و تنظیم: فاطمه دخیلی