ماجرای ساختمان‌های ناایمن، سال هاست که نقل محافل شده؛ اما از سال ۹۵ و بعد از فاجعه آتش سوزی ساختمان پلاسکوی تهران، حساسیت روی این موضوع و به دنبال آن نظارت‌ها و اخطار‌ها به مالکان ساختمان‌های ناایمن بیشتر شد، البته باید اذعان کرد پس از دوره‌ای به فراموشی سپرده شد. متروپل آبادان که فروریخت بحث ساختمان‌های ناایمن داغ‌تر و ضرورت شناسایی و ایمن سازی سریع آن‌ها داغ‌تر شد.

دستوری که به فراموشی سپرده شد

سال ۹۶ رسول زرگرپور استاندار وقت اصفهان گفته بود براساس گزارش‏های اعلام شده حدود ۷۰ درصد ساختمان‌های ناایمن در اصفهان و دیگر شهر‌های بزرگ استان شناسایی و وضع موجود تا حدودی مشخص شده است و این موضوع باید به‌عنوان اولویت شهرداران درنظر گرفته شود.

هرچند قرار بود نام ساختمان‌های ناایمن اصفهان اعلام شود، اما با گذشت زمان، این موضوع به دست فراموشی سپرده شد.

سه سال بعد در سال ۹۹ محسن گلابی مدیرعامل وقت سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان اعلام کرد شمار ساختمان‌های بلند مرتبه شهر اصفهان که بسیار چشم‌نواز ساخته شده، واحد‌های آن به فروش رفته، اما همچنان با مشکل ایمنی مواجه است و ساکنان آن هر روز در هراس از وقوع حادثه هستند، کم نیست!

با این وجود بازهم پیگیری خاصی درباره موضوع حساس رسیدگی به وضع ساختمان‌های فرسوده و ناایمن، دست کم از نگاه رسانه ها، نشد تا اینکه چند روز پیش با آوار برج متروپل آبادان، بار دیگر تنور رسیدگی به وضع ساختمان‌های ناایمن و مطالبه انتشار اسامی آن‌ها داغ شد و مسئولان از هر سازمان و سمت شروع به اظهار نظر در این باره کردند.

اسامی ساختمان‌های ناایمن شهر اصفهان فعلا اعلام نمی‌شود

علی قاسم زاده شهردار اصفهان در گفتگو با خبرنگار ما گفت: فهرستی از اسامی ساختمان‌های ناایمن و فرسوده اصفهان تهیه کرده ایم، اما تا بررسی نهایی از انتشار آن معذوریم.

به گفته او، با همکاری سازمان آتش نشانی، قرار است همه مناطق شهر اصفهان، نظارت و بررسی کلی و در نهایت فهرست ساختمان‌های ناایمن رسانه‌ای شود.

شناسایی۵۰۰ نقطه ناایمن در شهر اصفهان

حجت الاسلام منوچهر مهروی پور عضو شورای اسلامی شهر اصفهان گفت: در شهر اصفهان به اذعان معاونت خدمات شهری ۵۰۰ نقطه خطر داریم که باید به آن‌ها تذکر داده شود تا شاهد حوادث مرگبار نباشیم.

او می‌گوید: علت اصلی وقوع حادثه متروپل مشکلات زیربنایی هنگام ساخت و ساز بود و قطعا باید با خاطیان برخورد شود.

به گفته عضو شورای اسلامی شهر اصفهان، اکنون شاهد بروز پدیده‌های طبیعی در اصفهان هستیم که ممکن است در نتیجه آن، بعد‌ها شاهد اتفاقاتی نظیر فاجعه پلاسکو و متروپل باشیم.

مهروی پور یکی از این عوامل طبیعی را فرونشست می‌داند و می‌گوید: از رئیس جمهوری درخواست می‌کنیم در سفر خود به اصفهان به موضوع مهم جاری بودن آب در زاینده رود که دغدغه همه است توجه داشته باشد، زیرا خشکی زاینده‌رود از مهمترین علل فرونشست زمین است.

بازار تاریخی اصفهان، بمب ساعتی در انتظار انفجار

بازار اصفهان یکی از قدیمی‌ترین و بزرگترین بازار‌های غرب آسیاست؛ این بازار با قدمتی افزون بر چهار قرن در کنار مسجد امام، مسجد شیخ لطف الله و عمارت عالی قاپو در مجموعه میدان امام (نقش جهان) قرار دارد. حدود ۲۷ هزار واحد صنفی در این بازار فعال است.

پنجشنبه بیست‌ودوم اردیبهشت، حریق یک انبار نسبتاً بزرگ از بلور، شیشه و چینی‌جات در خیابان حافظ، کوچه کرمانی، پشت پارکینگ سرای مخلص (نزدیک بازار اصفهان) به سازمان آتش‌نشانی اصفهان گزارش شد.

به گفته ابراهیم مطلبی مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی شهرداری اصفهان با توجه به بافت قدیمی و تاریخی بازار، برای دسترسی به محل حریق با مشکلاتی مواجه بودیم و با توجه به اینکه امدادرسانی در بازار بسیار مشکل است ممکن بود فاجعه‌ای ناگوار درپی این حریق رقم بخورد، اما خوشبختانه نیرو‌های آتش‌نشانی به سرعت حریق را اطفا کردند.

شهردار اصفهان هم در این باره می‌گوید: هفته گذشته در بازار اصفهان حادثه آتش‌سوزی اتفاق افتاد که نگرانی ما را دو صد چندان کرد، در بازار اصفهان به طول هشت کیلومتر، ۱۲ هزار شغل و مغازه وجود دارد که بیشتر آن‌ها ایمنی و استاندارد‌های لازم را ندارند، البته شهرداری و سایر دستگاه‌های ذی‌ربط پای کار آمده و کنار هم قرار گرفته‌اند.

قاسم زاده می‌گوید: انتظار می‌رود بازاریان نیز پیشگام شوند و برای ایمنی بازار در بخش‌های مختلف از جمله وضع برق، سد معبر و احداث ایستگاه آتش‌نشانی، مطالبه‌گر باشند.

به گفته او، به‌نظر می‌رسد بازاریان هنوز عمق تهدید ناایمن بودن بازار را درک نکرده‌اند، در حالی که اگر اتفاق غیرقابل کنترلی رخ دهد، فاجعه زیان باری را شاهد خواهیم بود، بنابراین در چند روز آینده جلسه‌ای با نماینده اصناف و دستگاه‌های ذی‌ربط که می‌توانند در رفع این مشکل سهیم باشند، برگزار خواهیم کرد که امیدوارم با همفکری و مشارکت بتوانیم این دغدغه را کم و به احساس امنیت بهتر و بیشتری در بازار اصفهان دست پیدا کنیم.

روح الله ابوطالبی مدیرکل پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری اصفهان هم می‌گوید: بار‌ها از روش‌های متعددی برای رفع سد معبر بازار بهره بردیم از جمله همراهی انجمن اسلامی بازار، استانداری و دستگاه قضائی، اما واقعیت این است که بعضی از کسبه بازار به دلیل همکاری نکردن با مأموران شهرداری، مانع اجرای موفق طرح شدند.

مسئولان، مشکل و کم کاری خود را گردن کسبه می‌اندازند

اکبر آدم‌زاد، چرم‌فروشی که بیش از ۶۰ سال است در چند قدمی میدان امام (ره) در یک مغازه بسیار قدیمی و با برق‌کشی غیرایمن، مشغول به کار است، می‌گوید: برای ایمنی مغازه‌ها هیچ اقدامی نشده و شهرداری با گذاشتن میله‌هایی در مسیر ورودی به بازار، مانع اصلی ورود خودرو‌های آتش‌نشانی به بازار است.

اصغر افخم که یکی از تجار قدیمی بازار اصفهان با اشاره به ناایمن بودن سرای توتی (حاج‌میرزا) با قدمت ۳۰۰ ساله، می گوید با وجودی که این سرا در فاصله ۱۰ متری میدان امام (ره) قرار دارد و جزو آثار تاریخی اصفهان محسوب می‌شود، اما تاکنون اقدامی برای ایمن‌سازی آن نشده و هربار که خواستند اقدام کنند، عده‌ای از منفعت‌طلبان مانع شدند و با پرداخت رشوه کار را به بن‌بست رساندند.

پاساژ‌های قدیمی اصفهان، بار‌ها اخطار عدم ایمنی دریافت کرده اند

مسعود عنایت زاده معاون آموزش و پیشگیری سازمان آتش‌نشانی شهرداری اصفهان در گفتگو با خبرنگار ما گفت:خیلی از ساختمان‌های قدیمی در شهر اصفهان به دلیل نداشتن شرایط ایمنی لازم، بار‌ها اخطار دریافت کرده اند.

به گفته او، این نکته را باید در نظر گرفت که آتش نشانی ضابط قضایی نیست و نمی‌تواند به دلیل نداشتن شرایط ایمنی، جایی را تعطیل یا پلمب کند، اما بار‌ها به این ساختمان‌ها تذکر و هشدار داده است.

معاون آموزش و پیشگیری سازمان آتش‌نشانی شهرداری اصفهان می‌گوید: خیلی از ساختمان‌های قدیمی مثل مجتمع‌های تجاری ایفل و تخت جمشید به دلیل نداشتن ایمنی لازم، اخطار‌هایی دریافت کرده اند، اما هیئت مدیره و مالکان آنها، هنوز از ساختمان‌ها رفع خطر نکرده اند.

اخطار به ساختمان‌های ناایمن رسانه‌ای شود

ابوالفضل قربانی نایب رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان گفت: اخطار به ساختمان‌هایی که به هر دلیلی ایمنی لازم را ندارد، باید رسانه‌ای شود تا مردم بدانند وقتی وارد ساختمانی می‌شوند آیا آن ساختمان ایمنی لازم را دارد یا خیر.

او گفت: البته اینکه این موضوع به چه شکل در رسانه مطرح شود تا مصداق تشویش اذهان عمومی نیز نباشد موضوعی است که باید به آن توجه شود و مورد بررسی قرار گیرد.

نایب رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان می‌گوید: نمی‌شود چشم خود را به روی ساخت و ساز‌هایی که الزامات فنی و مهندسی در آن‌ها به درستی رعایت نمی‌شود ببندیم.

قربانی می‌گوید: متروپل نوساز بود و دچار حادثه شد، نگرانی ما در اصفهان بابت ساختمان‌هایی است که زمان زیادی از احداث آن‌ها می‌گذرد.

استفاده از پناهگاه‌های زمان جنگ برای مواقع بحرانی

احمد شریعتی عضو شورای اسلامی شهر اصفهان بر شناسایی و اصلاح نـقاط حـادثه‌خـیز شـهر اصـفهان تأکید کرد و گفت: پناه‌گاه‌هایی در زمان جنگ تحمیلی در شهر ایجاد شد که اکنون بدون استفاده مانده، باید بررسی شود تا از این اماکن برای مواقع بحران استفاده کنیم.

به گفته او، مدیریت بحران و پدافند غیرعامل باید در مدیریت نقاط حادثه خیز و بحران جدی عمل کند، نباید بگذاریم اتفاقی در شهر بیفتد و بعد برای آن عزاداری کنیم.

آماده سازی شیوه‌نامه پیشنهادی شورای شهر برای تأمین ایمنی ساخت‌وساز‌ها

محمد نورصالحی رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان گفت: با هدف هماهنگی دستگاه‌های مختلف برای تأمین ایمنی ساخت و ساز‌های شهری لازم است شیوه نامه‌ای پیشنهادی آماده شود که براساس آن اقدامات صورت گیرد.

او گفت: در این زمینه می‌توانیم از از ظرفیت شورای شهر برای مکاتبه با دستگاه‌های دیگر استفاده کنیم. در این شیوه‌نامه می‌توانیم از دستگاه‌های متولی بخواهیم که در یک کمیته مشترک با شهرداری بسترسازی لازم برای مدیریت تأمین ایمنی در ساخت‌و ساز‌های شهری را آماده کنند.

به گفته منصور شیشه فروش مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان قرار است در چند روز آینده جلسه‌ای با حضور مسئولان و دستگاه‌های ذی‌ربط برای بررسی نقاط ناایمن، قدیمی و فرسوده اصفهان برگزار شود که بعد از آن شیوه رسیدگی به نقاط نا ایمن و فهرست نهایی آن‌ها منتشر خواهد شد.

برای جلوگیری از بروز فجایعی مانند حادثه متروپل و پلاسکو تنها همدردی و صدور بیانیه و تشکیل جلسه کافی نیست، آیا زمان آن نرسیده که مسئولان پای در میدان عمل بگذارند و با جدیت بیشتر از جان و مال مردم محافظت کنند؟

در همین روزها و شب‌هایی که با تماشای عزاداری‌های مردم آبادان برای جان باختگان متروپل اشک می‌ریزیم و غصه می‌خوریم، درباره متروپل‌های دیگر در مناطق مختلف کشور هشدار‌هایی می‌شنویم؛ بنا‌هایی که اخطار‌های فراوانی به مالکان آن‌ها داده شده، اما هنوز نه آن‌ها ایمن سازی را جدی گرفته و نه مسئولان نظارتی در مقابل متخلفان جدیت به خرج داده اند. اما دیگر اغماض با مالکان ساختمان‌های ناایمن پذیرفته نیست و باید فهرست سیاه اسامی آن‌ها منتشر شود تا دوباره شاهد تکرار فجایعی مانند پلاسکو و متروپل نباشیم.
گزارش از سولماز محمدی