به دنبال ادامه دار شدن درگیری‌های نظامی در اوکراین و تلاطم‌های پیاپی در بازار نفت و نیز افزایش قیمت سوخت در کشور‌های غربی به ویژه آمریکا، واشنگتن علی رغم امتحان روش‌های مختلف برای ثابت نگه داشتن قیمت طلای سیاه و کنترل تورم ناشی از آن در جامعه خود فعلاً نه تنها به نتیجه دلخواه نرسیده بلکه در بیشتر خواسته‌های خود نتیجه‌ای عکس گرفته است.

جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در ماه‌های اخیر با فشار بر عربستان برای افزایش تولید روزانه نفت و مهار افزایش قیمت هر بشکه نفت خام، نتوانست نوسانات شدید قیمتی را کنترل کند و در نهایت به افزایش تورم بی سابقه در جامعه و نیز بالا رفتن شدید قیمت سوخت در شهر‌های مختلف آمریکا منجر شد. اتفاقی که در برخی زمینه‌ها به لایه‌های درونی‌تر اجتماعی مانند تامین مواد غذایی ضروری به ویژه تامین شیرخشک و برخی اقلام خوراکی نیز منجر شده است.

ناتوانی بایدن برای اقدام عملی در مقابل بن سلمان در رابطه با موضوع قتل خاشقجی

از طرف دیگر جو بایدن پیش از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری در بسیاری از گردهمایی‌های انتخاباتی خود عربستان را مقصر اصلی قتل جمال خاشقجی، ستون نویس روزنامه آمریکایی واشنگتن پست و از منتقدان شاهزاده‌های سعودی معرفی کرده بود و هر بار وعده داده بود بعد از رسیدن به قدرت از مبادی قانونی محاکمه بن سلمان را پیگیری خواهد کرد. همین امر باعث شد تا روابط عربستان با آمریکا با دوره دونالد ترامپ تفاوت‌های بسیاری داشته باشد و سعودی‌ها کم کم تلاش کردند ارتباط و وابستگی خود به واشنگتن را کاهش دهند.

با خروج آمریکا از افغانستان و حواشی خاص آن و انتقاد‌های زیادی که به نحوه خروج نیرو‌های نظامی خارجی از خاک این کشور در داخل آمریکا و مشخصاً به شخص جو بایدن وارد شد، اوضاع در منطقه رفته رفته تغییر کرد. با پیروزی‌هایی که جبهه‌های مقاومت در سوریه، عراق و یمن به دست آوردند و پس از اینکه آمریکا به طور کامل کنترل اوضاع در افغانستان و پایگاه‌های نظامی راهبردی در این کشور را از دست داد، واشنگتن کم کم متوجه شد که همانند قبل در منطقه خاورمیانه قدرت و نفوذ ندارد و ظاهراً معادله تغییر کرده است.

جنگ اوکراین هم مزید بر علت شد؛ تحریم‌های یک طرفه از سوی کشور‌های غربی که به مسکو وارد شد و متقابلاً اقداماتی که مسکو برای پاسخ به آن‌ها انجام داد، اوضاع را چندان به نفع آمریکا تغییر نداد. علی رغم اینکه آمریکا تلاش می‌کند خود را پیروز این رقابت سیاسی و راهبردی بداند، اما در لایه‌های داخلی اجتماعی و سیاسی متحمل فشار‌های فراوان است.

فارن افرز: بایدن برای دست بوسی شاهزاده به عربستان سفر می‌کند

مجله آمریکایی فارن افرز در مقاله‌ای که اخیراً منتشر شده سفر روز‌های آینده بایدن به عربستان و دیدار مستقیم او با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان را تعظیم آشکار وی برای پادشاه سعودی نامیده و ضمن انتقاد شدید از این اقدام رئیس جمهور آمریکا، آن را نشانه ضعف و ناتوانی واشنگتن در کنترل اوضاع داخلی عنوان کرده است.

در این روزنامه آمریکایی هم به تغییر رفتار آشکار بایدن با عربستان نسبت به دوره ریاست جمهوری پیش از خود اشاره شده است؛ بایدن در فوریه ۲۰۲۱ آشکارا قتل جمال خاشقجی را به محمد بن سلمان نسبت داد و تمامی گزارش‌های اطلاعاتی را که ولیعهد عربستان را مسئول این قتل می‌دانستند از حالت طبقه بندی شده، خارج کرد. با این کار رئیس جمهور آمریکا تلاش کرد خود را قهرمان دفاع از حقوق بشر معرفی کند و بسیاری در آن زمان برایش کف زدند. اما به گفته فارن افرز حالا قصد سفر بایدن برای ملاقات مستقیم با بن سلمان بسیاری را ناامید کرده و آن را دست بوسی آشکار او از ولیعهد سعودی می‌دانند.

این نخستین سفر خاورمیانه‌ای بایدن از زمان ریاست جمهوری تا به امروز است و می‌تواند حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد. این که بایدن برای نخستین مقصد در نخستین سفر خود به یک منطقه راهبردی که برای واشنگتن از اهمیت بالایی برخوردار است، عربستان را انتخاب کرده به نوشته این مجله آمریکایی نشانه تعظیم آمریکا در مقابل قدرت‌های مستبدی است که جریان نفت را در اختیار دارند.

فارن افرز می‌نویسد: این حرکت بایدن نشان می‌دهد که مستبدان جهان می‌توانند هر زمان که خواستند مخالفان خود را حذف کنند بی آنکه آب از آب تکان بخورد تنها به یک دلیل؛ آن هم برای اینکه چاه‌های نفت زیادی در اختیار دارند!

سفر بایدن به عربستان به نفع واشنگتن نیست

فارن افرز در گزارش تفصیلی خود می‌نویسد: تمام شواهد و نشانه‌های بیانگر این موضوع است که این سفر بایدن نمی‌تواند دستاورد و پیروزی زیادی برای او به همراه داشته باشد. اینکه عربستان جریان نفت را به نفع آمریکا تغییر دهد چندان عملی به نظر نمی‌رسد و یا اینکه هدف واشنگتن برای نزدیکی بین سعودی‌ها و رژیم صهیونیستی هم از آن اهدافی است که چشم اندازی روشنی از آن در دست نیست.

همچنین به گفته این مجله آمریکایی مشخص نیست بن سلمان تا چه حد حاضر باشد از منافع خود در ارتباط با چین و روسیه به نفع آمریکا عقب نشینی کند از این رو همچنان که از ظواهر امر پیداست این سفر جز کاهش محبوبیت بایدن در داخل و در روابطش با کشور‌های منطقه نمی‌تواند دستاورد چندانی برای او و دولتش به همراه داشته باشد.

در این گزارش همچنین آمده: بعید است سعودی‌ها از منافع خود در بازار‌های نفتی کنار بکشند و قصد داشته باشند روسیه را به عنوان یکی از اعضای مهم اوپک پلاس به نفع واشنگتن کنار بگذارند. از طرف دیگر سعودی‌ها به دلیل خاطره خوشی که از رفاقت با جمهوری خواهان در سر دارند، شاید بیشتر به دنبال پیروزی اعضای این حزب در انتخابات میان دوره مجلس باشند تا بار دیگر خاطرات خوش زمان رئیس جمهور پیشین برایشان تداعی شود؛ حتی آن‌ها به نوعی به کاندیداتوری دونالد ترامپ در انتخابات دوره بعدی ریاست جمهوری آمریکا هم چشم دوخته اند.

واشنگتن پست هم در گزارشی با اشاره به سفر هفته‌های آینده بایدن به عربستان و دیدار مستقیم با بن سلمان نوشته گرچه عربستان یک متحد بی چون و چرای آمریکا برای مهار ایران است، اما شواهد امر این گونه به نظر می‌رسد گزینه‌های این معادله قرار نیست چندان به نفع واشنگتن تغییر پیدا کند.

بسیاری از رسانه‌های غربی در هفته گذشته با اشاره به برنامه ریزی بایدن برای سفر به خاورمیانه و دیدار با سعودی‌ها آن را شکستی راهبردی برای سیاست‌های عجولانه دولت فعلی آمریکا دانستند و عنوان کردند این سفر شاید بیش از آنچه تصور می‌شود برای بایدن و تیم همراهش بد تمام شود. اتفاقی که شاید بتوان آن را یکی از نمونه‌های برهم خوردن موازنه قدرت در جهان به ویژه در منطقه خاورمیانه دانست اتفاقی که در سال‌های اخیر تنها یکی از دستاورد‌های جبهه مقاومت و تلاش‌های آن برای ایستادگی در مقابل سیاست‌های مستبدانه است.