آقای محمد خدادادی بهلولی مجری طرح تامین برق مراکز استخراج رمزارز شرکت توانیر، در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان به سوالات زیر پاسخ داد.

تعداد مراکز مجاز استخراج رمزارز در کشور چقدر است و چه میزان مصرف برق دارند؟

آقای خدادادی بهلولی: تعداد مراکز مجاز استخراج رمزارز، حدود ۱۱۸ است؛ رقم حدودی به معنای آن است که برخی از این مراکز، جواز تاسیس دریافت کرده‌اند، اما هنوز به مرحله اخذ پروانه بهره‌برداری نرسیده‌اند.

مجموع توان لحظه‌ای که این مراکز مجاز مصرف می‌کنند، ۲۰۰ مگاوات است. چون ماینرها بدون لحظه‌ای توقف فعالیت می‌کنند، این توان باید ضرب در ۲۴ ساعت و پس از آن، ضرب در ۳۰ روز شود تا بتوان انرژی مصرفی ماهانه یک ماینر را محاسبه کرد که نشان می‌دهد، مصرف بسیار بالایی دارند.

تعداد مراکز غیرمجاز کشف شده چقدر است و چه میزان برق یارانه‌ای استفاده می‌کردند؟

آقای خدادادی بهلولی: تاکنون حدود ۷ هزار مرکز با حدود ۲۳۰ هزار دستگاه غیرمجاز استخراج رمزارز در کشور کشف شده است؛ این مراکز حدود ۷۰۰ مگاوات توان به خود اختصاص داده بودند.

میزان انرژی که این مراکز مصرف کرده اند، حدود ۹۰۰ میلیون کیلووات بوده که از کل مصرف یک سال تمامی مشترکان در استان‌هایی مثل خراسان جنوبی، خراسان شمالی یا چهارمحال و بختیاری بیشتر است.

مصرف برق از سوی مراکز رمزارز، تابستان گذشته چه میزان ناترازی ایجاد کرد و پیش‌بینی این رقم برای امسال چقدر است؟

آقای خدادادی بهلولی: اعداد اعلامی درباره میزان مصرف این مراکز،  به دلیل فعالیت پنهانی آن‌ها، تخمینی است و بر اساس این تخمین، می‌توان گفت که پارسال مراکز غیرمجاز حدود ۲ هزار مگاوات مصرف برق داشتند که ۲۰ درصد از کسری تراز به آن‌ها مربوط می‌شد. امسال تعداد آن‌ها کمتر شده، اما همچنان بیش از هزار مگاوات مصرف دارند و فعال هستند.

مجازات در نظر گرفته شده برای مراکز غیرمجاز چیست؟

آقای خدادادی بهلولی: اکنون برخورد با مراکز غیرمجاز به این شکل است که تمام هزینه برق مصرفی آن‌ها، با قیمت صادراتی دریافت، دستگاه‌های آن‌ها ضبط و به مراجع قضایی معرفی می‌شوند. پس از تشکیل پرونده، دادگاه این اجازه را دارد که در مواقع خاص، تا دو برابر جریمه‌ای که توانیر برای این مراکز اعمال می‌کند را اخذ کند.

بیشتر بخوانید:

• کشف بیش از ۴ هزار مرکز استخراج غیرمجاز رمزارز با گزارش‌های مردمی

آخرین تصمیم دولت درباره تامین پایدار برق مراکز مجاز استخراج رمزارز چیست؟

آقای خدادادی بهلولی: آخرین تصمیمی که دولت و مجموعه سیاستگذاری کشور درباره فعالیت ماینرها اتخاذ کرده، این بوده که قوانین باید بازنگری شود و این بازنگری نیز، حول سه محور بوده است. محور اول، متنوع کردن منابع انرژی است که این دسته از مصرف‌کنندگان به آن دسترسی دارند.

منابع تامین برق یا سوخت این دسته از مصرف‌کنندگان باید متنوع شوند؛ یعنی باید مراکز مجاز را در بخش برق به سمت استفاده از منابع تجدیدپذیر و در بخش گاز، به سمت استفاده از گازهای فلر (گازهای همراه نفت که در مشعل‌ها می‌سوزند و هدر می‌روند) سوق داد.

محور دوم تصمیم مجموعه سیاستگذار این حوزه، افزایش جرایم و مجازات استفاده‌کنندگان غیرمجاز با هدف ایجاد بازدارندگی بیشتر بود؛ طبق پیشنهاد مجموعه دستگاه‌های تصمیم‌گیر که در مرحله تصویب است، در وهله اول مجازات‌ها را از ۳ تا ۵ برابر افزایش دهیم. در مرحله دوم اگر فردی تخلف خود را تکرار کرد، حتی مجازات حبس هم برای این دسته از افراد در نظر گرفته شده است؛ زیرا این تخلف به اقتصاد و امنیت انرژی کشور ضربه می‌زند.

سومین محور این این تصمیمات، این بود که باید سامانه‌ای از سوی وزارت صمت ایجاد شود تا تمامی ماینرهایی که وارد کشور می‌شوند، در آن به ثبت برسند تا ماینرهای ثبت نشده در این سامانه، در حکم غیرمجاز تلقی شوند و وزارت نیرو یا دستگاه‌های اجرایی دیگری که در این ارتباط مسئولیت دارند، بتوانند آن‌ها را ضبط کنند.

آیا قرار است سامانه جداگانه‌ای نسبت به سامانه جامع تجارت در این زمینه ایجاد شود و این که ماینرهای تولید داخل هم باید در سامانه مذکور به ثبت برسند؟

آقای خدادادی بهلولی: این که از چه سامانه‌ای استفاده شود، وزارت صمت باید اظهار نظر کند، اما ماینرها چه از مبادی گمرک وارد کشور شده و چه در واحدهای تولیدی داخلی مونتاژ شوند، باید حتما در این سامانه به ثبت برسند و کد رهگیری داشته باشند.

تصمیم کوتاه مدت دولت برای تامین برق مراکز مجاز در تابستان امسال چیست؟

آقای خدادادی بهلولی: طبق مصوبه هیئت وزیران، مصرف برق از شبکه سراسری برای این دسته از مراکز در ایامی که شبکه محدودیت دارد، ممنوع است.

تکلیف بازگشت سرمایه‌های این سرمایه‌گذاران که به عنوان صنعت مجوزدار شناخته می‌شوند، چه خواهد شد؟

آقای خدادادی بهلولی: اگر محدودیتی در شبکه ایجاد نشود، برق این مشترکان را تامین می‌کنیم، اما از قبل در مصوبه سال ۱۳۹۸ هیئت وزیران آمده که مصرف برق برای آن‌ها در زمان اوج مصرف شبکه ممنوع است و باید از روش‌های دیگر به جز شبکه سراسری برق خود را تامین کنند.  یکی از شروط صدور مجوز برای مراکز استخراج رمزارز نیز، از ابتدا همین است که در زمان اوج مصرف، نباید استفاده‌ای از شبکه سراسری داشته باشند.

گفت‌وگو از رقیه هویدا