خانم مائده مزینانی در یادداشتی درباره شش تهدید مهم قیر صادراتی مطالبی را عنوان کرد. بر اساس این یادداشت بازارهای صادراتی از متغیرهای متفاوتی در اقتصاد جهانی تأثیر میپذیرند، بنابراین عدم عارضهیابی به موقع و اتکاء به یک استراتژی ثابت فروش و فرمول واحد قیمتگذاری خوراک برای واحدهای قیرسازی ایران، نتایج فعلی را دربرداشته است.
براساس آمار صادرات گمرک در فرودین، صادرات قیر نسبت به پارسال حدود ۳۰ درصد کاهش را نشان میدهد و به ۲۷۲ هزار تن رسیده و انتظار کاهش بیشتری نیز در گزارش اردیبهشت وجود دارد.
علیرغم اختلاف بیش از ۲۰۰ دلاری قیمت قیر ایران با شرق آسیا، عدم استقبال خریداران شرق آسیا از قیر ایران دلایلی را مطرح کرد:
اعمال فشار تحریمی بهطوریکه خریداران، ریسک حمل فله و کشتیهای بزرگ را نمیپذیرند و یافتن کشتی مناسب اقیانوسپیما با شرایط تحریم امکانپذیر نبوده است.
رشد کرایه حمل دریایی فله و بشکه: در برخی موارد با رشد قیمت کرایه حمل دریایی بیش از ٥٠ دلار نسبت به ماههای قبلی مواجهایم.
گلوگاه حمل کانتینری: طولانی بودن زمان حمل کانتینری بهطوریکه در شرایط نوسانات شدید قیمتی، خریدار تمایل به حمل و تحویل فوری بار دارد، اما در شرایط کنونی، حمل بار بشکه تا مقاصد شرق آسیا حداقل ۳۰ تا ۴۰ روز طول میکشد.
قیمت قیر ایران نسبت به دوره مشابه پارسال ۷۰ دلار رشد را نشان میدهد و با توجه به کاهش بودجههای عمرانی در بازارهای هدف ایران و تأخیر دولتها در پرداخت پول به پیمانکاران جادهای تقاضای قیر در بازارهای هدف را با اُفت حدود ۲۵ درصدی مواجه کرده است.
بهای قیر رکوردهای ۸ ساله خود را شکسته و تعدیل قیمت قیر در پروژههای جادهها امری زمانبر است که تاکنون محقق نشده و زیان پیمانکاران حوزه راه و امید به کاهش بیشتر قیمتها در آینده واردکنندگان را به خرید قیر برای نیازهای فوری خود محدود کرده است.
در شرایط تورم و رکود اقتصادی، اولویت دولتها به تأمین نیاز انرژی و موادغذایی محدود شده است و اجرای پروژههای راهسازی با تأخیر مواجه است.
با شرایط فعلی علی رغم اختلاف قیمت بالای قیر ایران با سایر تأمینکنندگان جهانی که آربیتراژ قیر ایرانی را بر روی کاغذ و از نظر تئوریک اقتصادی نشان میدهد، صنعت قیر ایران در جذب مشتریان جدید و حتی حفظ بازارهای قبلی خود با حضور رقبای تازه وارد نظیر قیر عراقی ناکام است؛ لذا پیشنهاد میشود بنا به دلایل فوق و پرهیز از اتلاف وقت و منابع، خبرگان صنعت قیر هرچهسریعتر نسبت به شفاف سازی مشکلات، چالشها و موانع، سیاستگذاران حوزه صنعت و صادرات را از وضع موجود با روشهای مختلف و استفاده از نظرات راهبردی آگاه ساخته و راهکار خروج و برونرفت از وضع موجود را بر اساس صرفه و صلاح اقتصادی کشور ارائه کنند، درغیر این صورت بازارهای کنونی موجود نیز در معرض خطر جدی قرار خواهد داشت.