خلیج گرگان بزرگترین خلیج دریای خزر به حساب میآید که بر اثر پیشروی شبه جزیره میانکاله در جنوب شرقی دریای خزر تشکیل شده و بین استانهای گلستان و مازندران قرار گرفته است، مساحت آن حدود ۴۰۰ کیلومتر مربع و میانگین عمق آن ۴ متر است.
این خیلج از نظر زیست محیطی، جغرافیایی، وجود آبزیان و پرورش شیلات و ماهیان از اهمیت زیادی برخوردار است، در سال ۱۳۵۴ خلیج گرگان و تالاب میانکاله به عنوان نخستین مجموعه تالاب بین المللی جهان در فهرست تالابهای کنوانسیون رامسر ثبت شدهاند. این خلیج بخشی از پناهگاه حیات وحش میانکاله محسوب میشود.
هفته گذشته علی محمد زنگانه، استاندار گلستان با لحنی متفاوت به نامه علی کلانه، رئیس منطقه حفاظتشده میانکاله واکنش نشان داد.
برای بررسی بهتر این موضوع، نظر کارشناسان محیط زیست را در خصوص لایروبی کانال آشوراده جویا شدیم.
حنیف رضا گلزار گفت: به دلیل تغییرات اقلیمی و تبخیر سالانه سطحی دریا به حجم ۳۹۷ میلیارد متر مکعب، تا پایان قرن جاری میلادی تراز آب دریای خزر ۹ تا ۱۸ متر کاهش پیدا خواهد کرد، یعنی به اندازه ۷ سد امیرکبیر کرج در سال از دریای خزر آب تبخیر میشود. با وجود چنین شرایطی، لایروبی یک کار بیهوده است.
به گفته کلانه، استاندار معتقد است که بخشی از لایروبی برای عبور و مرور قایقهای مرزبانی در دریاست اما برای دسترسی بهتر مرزبانی به دریا با یک هزینه بسیار پایینتر میتوانند، پاسگاه مرزبانی از داخل خلیج را به دریا منتقل کنند.
فریماه امیدی گفت: با از میان رفتن این تبادل آبی که حاصل لایروبی است، خلیج گرگان تا یک دهه آینده بطور کامل خشک و به مرکز و کانونی برای ریزگردها در منطقه تبدیل میشود، این امر باعث بروز ریز گردها و مشکلات تنفسی ساکنان منطقه خواهد شد.
به گفته فریماه، وقتی دستگاههای لایروبی را به آن منطقه وارد میکنیم، محیط زیستِ تمام منطقه را تحت تاثیر منفی قرار میدهیم که از جمله آثار آن تخریب پوشش گیاهی، تاثیر منفی بر اکوسیستم، تخریب محل زندگی موجودات زنده در فرآیند لایروبی است.
این کارشناس آب و محیط زیست گفت: از اسفند ۱۴۰۰ و بعد از بازدید رئیس جمهور دستور داده شد تا احیای خلیج گرگان در دستور کار قرار بگیرد و فعالیتهای مربوط به احیا انجام شود. از فروردین ۱۴۰۱ مقدمات آن فراهم شد و یک اعتبار ۵۰۰ میلیارد تومانی برای لایروبی کانال آشوراده در ابتدا اختصاص یافت که این کانال را در اولویت قرار دادند.
کارشناسان معتقدند در صورت لایروبی نادرست کانال آشوراده، جزیرهای ۱۰۰ هکتاری از رسوب به وجود میآید که خاک آن به چشم مردم استانهای شمالی میرود، پروژه ای که استاندار گلستان معتقد است لحظه ای نباید متوقف شود!.