بعد از اجرای طرح تحول اقتصادی و آزادسازی قیمت نهاده برای دام و طیور، دولت اعلام کرده تسهیلاتی را برای مرغداران به‌منظور خرید نهادۀ موردنیاز تولید در نظر گرفته است، ازجمله اعطای وام برای تأمین بخشی از سرمایه در گردش واحد‌های تولیدی؛ اما مرغداران این تسهیلات را کافی نمی‌دانند.

تایید ۲۴ هزار، دریافت ۵ هزاربر اساس داده‌های رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان که در اختیار ما قرارگرفته تعداد ثبت‌نام کنندگان ذیل بخش دام و طیور استان در سامانه سیتا که در خدمت جهاد کشاورزی است، برای تأمین سرمایه در گردش نهاده‌های دام و طیور ۲۸ هزار و ۷۴۳ نفر حقیقی و حقوقی بوده است.

از این تعداد، ۲۴ هزار و ۱۳ نفر حقیقی و حقوقی توسط سازمان جهاد کشاورزی استان (مدیریت جهاد کشاورزی ۳۳ شهرستان) پس از بررسی پرونده و دریافت تأییدیه به مدیریت امور شعب بانک کشاورزی استان (شعب شهرستان‌ها) معرفی‌شده‌اند و تا این تاریخ تنها برای پنج هزار و ۷۹۰ نفر حقیقی و حقوقی به مبلغ چهار میلیارد و ۴۳۶ میلیون ریال عقد قرارداد وام صورت گرفته و تسهیلات پرداخت‌شده است.

 خراسان رضوی به لحاظ تعداد پرداخت‌ها رتبۀ اول و به لحاظ مبلغ پرداخت‌شده بعد از اصفهان در رتبه دوم کشور قرار دارد. تعداد پرداختی‌های استان خراسان رضوی ۵۷۹۰ نفر به مبلغ ۴۴۳۶ میلیارد ریال بوده و استان اصفهان ۲۴۵۵ نفر پرداختی به مبلغ ۵۶۰۷ میلیارد ریال داشته است. بااین‌حال، مرغداران معتقدند تسهیلات پرداختی دولت برای حل مشکلات مالی آن‌ها کافی نیست، علاوه بر آن درباره شیوۀ پرداخت تسهیلات هم مسائلی را مطرح می‌کنند.

هزارتوی دریافت تسهیلات

در گفتگو با یکی از مرغداران به تسهیلاتی که دولت برای مرغداران در نظر گرفته است اشاره کردم، ولی قبل از این که جمله‌ام را تمام کنم، او دنبالۀ کلامم را گرفت و گفت: بیشتر مرغدار‌ها شرایط استفاده از این تسهیلات را ندارند، شرایطی که بانک با آن وام می‌دهد برای مرغدار سخت است و تنها ۵۰ درصد سرمایه‌گذاری انجام می‌شود.

یکی از تولیدکنندگان کوچک مرغ نیز در پاسخ به سؤال خبرنگار ما درباره استفاده از تسهیلات گفت: می‌گویند بانک با ۱۰ درصد سود وام می‌دهد، باید وثیقه، سفته و ضامن کارمند داشته باشی، بعد برای ۱۰ هزار جوجه ۳۰۰ یا ۶۰۰ میلیون وام می‌دهند، برای من که ۱۰ تا ۱۵ هزار جوجه می‌ریزم این چه می‌شود؟ این را نمی‌خواهند بگیرند؟ بعد از دو ماه هم که مرغم را بار بزنم ۴۱ هزار تومان قیمت خورده است و در بازار هم در نهایت بین ۳۵ تا ۳۷ هزار تومان فروخته می‌شود، مرغدار چطور جرأت کند جوجه بریزد؟

در مصاحبه با صاحب یکی از تولید‌ی‌های کوچک که برای دریافت وام اقدام کرده است، پرسیدم این تسهیلات چه میزان به گردش مالی شما کمک می‌کند؟ او در پاسخ گفت: اصلاً کفاف نمی‌دهد، برای کار ما این مبالغ گوشۀ کوچکی از کار را هم نمی‌گیرد، برای خرید نهاده هر مرغ تنها ۵۰ درصد هزینه از طریق این وام پرداخت می‌شود.

در ادامه درباره بازپرداخت این وام صحبت کردیم که مرغدار جواب داد: بازپرداخت وام ۹ ماه با سود ۱۲ درصد است؛ اصلاً نمی‌توانیم بازپرداخت داشته باشیم، چون فعلاً هرروز ضرر می‌دهیم. اگر بخواهیم بازپرداخت داشته باشیم باید از جای دیگری وام بگیریم.

با مرغداری که وام را دریافت کرده بود هم گفتگو داشتم، از او پرسیدم در روند دریافت مشکلی وجود نداشت؟ او جواب داد: نه... بانک و سایر نهاد‌های مربوط همکاری کردند، ولی این مبالغ به هیچ دردی نمی‌خورد، این مبلغ هیچ‌چیز را پوشش نمی‌دهد، این میزان برای هزینه‌های ۱۵ روز من است درحالی‌که من باید هزینه ۹۰ روز را تأمین کنم.

 او در خصوص محدود بودن خرید با این وام از سامانه بازارگاهی گفت: قیمت نهاده در سامانه بیش از بازار است و من اگر خرید را از بیرون انجام دهم، می‌توانم باقیمت پایین‌تری آن را تأمین کنم.

کشتار مرغ‌های تخم‌گذار

رئیس اتحادیه مرغ تخم‌گذار مشهد  گفت: تسهیلاتی که از سوی جهاد کشاورزی اعلام‌شده است، روند دریافت زمان‌بری دارد و این کار را باید ماه‌ها قبل از این پیش‌بینی می‌کردند نه این که بعد از آزادسازی، مرغدار‌ها برای دریافت تسهیلات مراجعه کنند و این باعث می‌شود که واحدها، به‌خصوص واحد‌های کوچک دچار مشکل شوند.

موسوی‌نژاد گفت: ضمن این که انحصار ارائه این تسهیلات در بانک کشاورزی، ترافیک سنگینی را برای بانک کشاورزی و مشکلات و دردسر‌هایی را هم برای مرغدار‌ها ایجاد کرده است، مرغِ مرغداری‌ها نمی‌تواند منتظر بخش‌نامه و دستورالعمل و نامه بانک کشاورزی و نامه آزادسازی تسهیلات بماند.

او گفت: مرغداری‌ها درخواست‌های مکرری برای کشتار و حذف گله‌هایشان از اتحادیه دارند و این کار دارد انجام می‌شود و گله‌های مرغ تخم‌گذار کشتار می‌شود که این‌یک تهدید بزرگ است برای امنیت غذایی ما به ویژه طی شش ماه دوم سال که درخواست و تقاضا برای تخم‌مرغ افزایش می‌یابد. تسهیلات محدود به سامانه بازارگاه است.

از  رئیس اتحادیه مرغ تخم‌گذار مشهد درباره میزان استفاده از تسهیلات توسط مرغداران سؤال کردم؛ او در پاسخ گفت: این که چه تعداد توانسته‌اند وام را دریافت کنند، اطلاع نداریم، ولی به استنباط ما بیشتر کسانی که موفق شده‌اند این تسهیلات را دریافت کنند، دامدار خُرد بوده‌اند و در قالب دامدار، کارت تسهیلات گرفته‌اند.

موسوی نژاد درباره یکی از مشکلات نحوه ارائه این تسهیلات گفت: تسهیلاتی که به مرغدار داده می‌شود، فقط در سامانه بازارگاه کاربرد دارد و مرغدار فقط می‌تواند از این سامانه خرید کند، درحالی‌که همۀ خرید ما از سامانۀ بازارگاه نیست و همۀ نیاز‌های ما از طریق سامانه بازار گاه تامین نمی‌شود، دولت این تسهیلات را می‌دهد و می‌گوید شما فقط باید از سامانه بازار گاه خرید کنید؛ این همان پولی است که دارد در بانک کشاورزی می‌چرخد.

مشکل دیگری که از سوی رئیس اتحادیه مرغ تخم‌گذار مشهد  مطرح می‌شود درباره بازپرداخت این وام‌هاست: تولیدکنندۀ ما می‌گوید درنهایت هم موفق بشوم این تسهیلات را بگیرم، برای تأمین سایر هزینه‌های مرغداری مانده‌ام چه رسد به پرداخت اقساط تسهیلات.

تسهیلات ارائه‌شده محدود است

مدیر امور طیور جهاد کشاورزی استان در پاسخ به علت محدود بودن تسهیلات پرداختی در سامانۀ بازار گاه مرغدار گفت:، چون تسهیلات ارائه‌شده محدود است و شامل همۀ مرغدار‌ها نمی‌شود، اولویت به مرغدار‌هایی داده‌شده است که می‌خواهند نهاده خرید کنند و دو عامل جوجه ریزی و درخواست برای خرید نهاده باید راستی آزمایی شده باشد.

یعقوب زاده درباره گلایه‌ها از نحوه خرید از سامانه بازارگاه گفت: در سامانه بازارگاه مشکلاتی هست، ولی به لحاظ قیمت این‌طور نیست که خارج از آن ارزان‌تر باشد، مشکلات سامانه نیز درحال حل شدن است، اما اگر بخواهند به‌جای دیگری منتقلش کنند می‌توانند بعدازاین که نهاده را خریدند، بدهند به کارخانه تا برایشان آماده کند. اما محدودیت بازارگاه در حقیقت برای آن است که سوءاستفاده اتفاق نیفتد و جزء لاینفک تسهیلات است، چون در غیر این صورت ممکن است جوجه ریزی انجام نشود، ولی تسهیلات را دریافت کنند.

به ناکافی بودن مبلغ وام از سوی مرغداران اشاره کردم که او گفت: این مبلغ بخشی از نیاز مرغدار برای خرید نهاده و سرمایه در گردش است. در همه فعالیت‌ها، اعتقاد بر این است بخشی از این وجه متعلق به تولیدکننده‌ای است که قبلاً تولید داشته است.

از مدیر امور طیور جهاد کشاورزی درباره نحوۀ بازپرداخت این تسهیلات سؤال کردم و این که آیا شرایط مرغدار در نظر گرفته‌شده است؟ او گفت: بله بازپرداخت بر اساس برگشت تولیدشان که چقدر طول می‌کشد در هرکدام از این فعالیت‌ها فرق می‌کند، با توجه به برگشت سرمایه متفاوت است، احتمالاً کل فعالیت را ۹ ماه در نظر بگیرند. برای مثال مرغ گوشتی دوره‌اش ۴۵ روز است، بعد از دو ماه پولش برمی‌گردد، با این حساب مرغدار می‌تواند چهار دوره با این مبلغ کار کند و علاوه بر پرداخت وام، سود هم داشته باشد.

منبع: خراسان