عزتالله رئیسی در دومین جلسه شورای راهبردی پژوهش و فناوری حفاظت محیط زیست فارس در سال ۱۴۰۱، با تاکید بر ضرورت طرح پروپوزالها این شورا گفت: بهتر است برای اجرای اصولیتر پژوهشها از ابتدا پروپوزالها در شورا مطرح شده و علاوه بر آن مجری طرح نیز در جلسه تعیین شود.
او گفت: امروزه تغییر اقلیم توجیهی شده برای پوشش خطاهای مدیریتی در ۳۰، ۴۰ سال گذشته که این امر خلاف واقع است و باید بر اساس دادهها اظهار نظر شود.
رئیسی گفت: محیط زیست بیشترین ضربه را به طور غیر مستقیم از حرفهای شفاهی غیر علمی و بدون اطلاع از دادههای صحیح خورده است، به ویژه در حوزه رسانه بسیار مهم است که خبرنگاران به اعداد و ارقام صحیح دسترسی و اشراف داشته باشند در حال حاضر به جایی رسیده ایم که با هرگونه توسعهای بدون توجه به دادهها مخالفت میشود.
این استاد دانشگاه شیراز گفت: نهادهای مردمی در کشورهای توسعه یافته دهها پژوهشگر را به خدمت میگیرند تا زمانی که قرار است در خصوص موضوعی اظهار نظر و یا با موضوعی مخالفت کنند با پشتوانه قوی علمی پیش میروند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان فارس نیز به قدردانی از حضور اساتید متخصص و مجرب در شورای پژوهش و فناوری، گفت: نیاز به برنامههای راهبردی به منظور تعیین خط مشیهای علمی و عملی برای مقابله با این چالشهای پیش روی محیط زیست است که از دل چنین جلساتی بیرون میآید.
عطا پورشیرزاد به مطالعات انجام شده و خروجی پژوهشها اشاره و خواستار بررسی راهکارهای ممکن به منظور پیادهسازی میدانی دستاوردهای علمی و نظرات اساتید شد.
او گفت: برنامه ریزیهای آینده برای محیط زیست باید پژوهش محور و دانش محور باشد و دیگر وقت آن گذشته است که با آزمون خطا محیط زیست را مدیریت کنیم.
پورشیرزاد گفت: تاکنون طرحها و پژوهشهای بسیاری انجام شده است که در قفسه کتابخانهها خاک میخورد و زمان آن رسیده است که در میدان از این دانش استفاده کنیم.
استاد گروه زمین شناسی دانشگاه شیراز نیز ضمن تاکید بر کاربردی بودن پروژهها بر لزوم قید کردن جزئیات در قراردادها تاکید کرده و گفت: خوشبختانه اداره کل حفاظت محیط زیست فارس در سالهای اخیر این نقیصه را اصلاح کرده است و قراردادها پیوستهای ضروری را دارد.
بهنام کشاورزی همچنین به ضرورت هم راستا بودن طرحهای تحقیقاتی بر اساس نیازهای استان تاکید کرد و پیشنهاد داد رزومه اساتید مجری طرح در شوراها بررسی شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد نیز حل دغدغهها و دریافت نتایج ملموس از پروژهها و اقدامات علمی را در گرو مشورت با اساتید مجرب در حوزههای مختلف و مرتبط دانست و گفت: اگر یک سازمان دارای رویکرد مشخص و ریل گذاری راهبردی نباشد به نتایج ملموسی دست نمییابد.
بهروز میرزائیان جلالی گفت: از دهه ۸۰ میلادی کشورهای صنعتی، نحوه ریل گذاری مسیر توسعه پایدار را مشخص کرده اند در حالی که کشور ما هنوز با نحوه مدیریتی نئوکلاسیک اداره میشود. یعنی بر اساس عرضه و تقاضا و برای پیشبرد اهداف اقتصادی به هر قیمتی تنها به تولید بالاتر فکر میکنیم و صرفاً به افزایش سرمایه بدون پیوست سایر فاکتورهای توسعه پایدار میپردازیم.
او با انتقاد از رفتار برخی از دانشگاهیان افزود: درچنین دانشگاههایی با انواع و اقسام تبلیغات و کارهای پوپولیستی، فقط میخواهند در تمام عرصهها حضور یابند و متاسفانه در بسیاری از تحقیقات علمی هنوز به شدت کپی برداری طرحها وجود دارد و کمتر به اقدامات تجربی و کارهای میدانی پرداخته میشود.
میرزائیان جلالی گفت: اگر محیط زیست به دنبال تدوین برنامه است از ابتدا باید طرح جامع محیط زیستی در استان فارس و سایر استانها تهیه شود، به نحوی که تمام مسوولان سطوح بالای استانی در کلیه تصمیمگیریها حضور داشته باشند.
این استاد دانشگاه با تاکید براینکه اقتصاد بیمار به محیط زیست شهری آسیب میزند، گفت: شهروندانی که فضای سالم شهری ندارند، با رجوع به طبیعت، محیط زیست طبیعی را هم تخریب میکنند.
بر اساس گفته این عضو شورای راهبردی پژوهش و فناوری، جامعه جهانی معتقد است در سال ۲۰۵۰ میلادی ۸۰ درصد از جمعیت جهان در درون شهرها زندگی میکنند بنابراین گرچه اهمیت تنوع زیستی و زیستگاههای طبیعی و وجود حیات وحش بر هیچ کس پوشیده نیست، اما نباید به اهمیت آثار غیرمستقیم آسیبهای شهری بر محیط زیست بی توجه بود و از آن غفلت کرد.
او گفت: در کشورهای اروپایی تغییر اقلیم وجود داشته است، اما با وجود کاهش بارندگی از ۲۰ سال پیش مدیریت توسعه پایدار را سرلوحه خود قرار داده اند و مصرف آب را تا حد امکان بهینه کرده اند و به طور مثال از روشهای جدید بخار آب و روشهای صنعتی دیگر برای محصولات کشاورزی استفاده میکنند در حالی که در کشور ما هنوز هم شبیه به قرن ۱۸ صنعت کشاورزی انجام میشود. تا زمانی که الگوهای مصرف را تغییر ندهیم و فضاهای طبیعی درون شهرها را گسترش ندهیم و صنایع آببر و انرژی بر را به جنوب کشور انتقال ندهیم به توسعه پایدار دست نمییابیم.
استاد معماری منظر شهر و طبیعت گفت: توسعه پایدار بر سه اصل مهم استوار است که میتوان به تشویق و ترویج اقتصاد سبز، ارتقای کیفی محیط زیست درون شهری و برون شهری و نیز آموزشهای نوین و پایدار از کودکستان و دبستانها اشاره کرد.
این پژوهشگر به هزینه هنگفت ساخت اتوبان ها اشاره و گفت: این هزینهها باید صرف حمل و نقل ریلی شود اکنون در تمام جهان مدیران به سمت سیستمهای ریلی رفته است.
یک دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز نیز گفت: مشکلات کشورهای دیگر در مواجهه با تالابها با کشور ما متفاوت است، گرچه در کشورهای اروپایی و قاره آمریکا تا حدودی تغییر اقلیم موثر است، اما بیشتر مشکلات آنان در حوزه آلودگیها است، اما در کشور ما بخش عمدهای از مشکل تالابها تخصیص نیافتن حق آبه است.
آریا وزیرزاده ضمن تاکید بر لزوم تغییر رویکردهای حفاظتی، گفت: در جهان دیگر حفاظت صِرف و حفاظت برای حفاظت کاربردی ندارد و حفاظت بدون بهره برداری و منتفع شدن مردم، کاملاً بی معنی است.
دیگر عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز نیز با تاکید بر در اختیار گذاشتن اطلاعات و دادههای دقیق محیط زیستی برای خبرنگاران ابراز کرد: بایستی با آگاهی رسانی صحیح از مشکلات بیشتری که گاها گریبان گیر اهالی محیط زیست و اساتید دانشگاه میشود جلوگیری کرد.
رسول خسروی همچنین به قابل اجرا بودن پژوهشها تاکید کرده و خواستار اختصاص فرصت بیشتری به تهیه اولویتهای پژوهشی و بررسی بیشتر آنها شد.
محمدمهدی جباری، عضو هیئت علمی دانشگاه با ارائه پیشنهاد ایجاد اتاق فکر، گفت: اتاق فکر کمک میکند، بدون هیچ هزینهای از نظرات تخصصی اساتید فن استفاده شود و گاهی ارزش آن میتواند از بسیاری از پروژههای پژوهشی بیشتر باشد.
یک استاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز به برگزاری جلسات منظم شورای پژوهشی به عنوان بازوی توانمند محیطزیست اشاره کرده و افزود: این شورا موجب شده است که پژوهشها پیوست دانشگاهی و علمی داشته باشند و آنها را قابل دفاع کنند.
حسن هاشمی همچنین به چالش بزرگ بودجه در محیط زیست اشاره کرده و افزود: اعتبارات طرحهای پژوهشی در محیط زیست بسیار ناچیز است.
هاشمی گفت: قبل از راه اندازی کارخانجات باید همه جوانب توسعه در نظر گرفته شود. در ابتدای تاسیس یک مجموعه یا واحد صنعتی همه مسوولان به ایجاد اشتغال و تولید فکر میکنند و بدون در نظر گرفتن سایر ملزومات کارخانهها ایجاد میشوند، اما پس از این که کارخانه یا واحد صنعتی راه اندازی شد آن موقع است که به آلودگیها و سایر مسائل زیست محیطی آن برخورد کرده و شاکی میشوند.
در این جلسه با قدردانی از گلآفرین زارع، لیلا تاجگردون به عنوان مسئول پژوهش و فناوری اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس، معرفی شد.