این اتفاق در حالی رخ داده که پاوه در کنار رودخانه سیروان و سر داریان قرار دارد. مشکل کم آبی در شهرستان پاوه چند سالی است که به بحران تبدیل شده است. افزایش جمعیت، خشکسالی‌های پی در پی بر این بحران دامن زده است. در حال حاضر منبع آب شرب و کشاورزی پاوه از چند چشمه و چاه تامین می‌شود، اما این میزان آب، کفاف این جمعیت و بویژه وسعت باغداری ۴ هزار هکتاری منطقه را نمی‌دهد. در حالی که رودخانه سیروان و سد داریان در منطقه پاوه قرار دارد، اما مردمان این دیار از این منابع آبی کمترین بهره‌ای نبرده‌اند.

یکی از بزرگترین رودخانه‌ها و سد‌های استان در شهرستان پاوه وجود دارد و از طرح‌ها و پروژه‌های عظیمی که بر روی رودخانه سیروان به مرحله اجرا و بهره‌برداری رسیده است تنها نامشان به اسم پاوه گره خورده است.

مردم نجیب، ساعی و باغدار منطقه، فرماندار کنونی پاوه و نمایندگان مجلس در ادوار مختلف بار‌ها در مطالبات مصاحبه‌ها و نشست‌های خود تاکید کرده‌اند که رفع تشنگی باغات پاوه چشم انتظار بهره‌مندی این شهرستان از آب سیروان است.

پروژه‌های بزرگ سامانه‌های مختلفی مانند سد داریان و سامانه گرمسیری از دل شهرستان پاوه آغاز می‌شود، اما متاسفانه نه لبان تشنه‌کودکان این خطه و نه باغات چهار هزار هکتاری شهرستان هیچ گونه بهره‌ای از آن نبرده‌اند.

مشکل کمبود آب، در شهرک صنعتی و طرح‌های اشتغال‌زایی این شهرستان نیز مطرح است.
در بخش نوسود که مرزی‌ترین نقطه شهرستان است و رودخانه سیروان در آن جاریست، به چند روستا مانند «نروی» و «وزلی» با تانکر، آبرسانی می‌شود.

رئیس اداره آبفای شهرستان پاوه می‌گوید: هم‌اکنون تنها دو روستا و یک شهر در شهرستان پاوه با کمبود آب مواجه شده‌اند. برای روستا‌های وزلی و نروی با تانکر آب رسانی سیار انجام می‌شود و برای شهر بانه‌وره و روستا‌های اطرافش چاه لاران را حفر کرده‌ایم و آب آن آزمایش شده و سالم است.

ناطق نادری می‌گوید: تنها مانع کنونی ما بحث اجتماعی این پروژه است که آن هم با رایزنی حل شده و به زودی پروژه انتقال آب آغاز می‌شود، اجرای این پروژه یکسالی زمان می‌برد و راه‌حلی دائمی برای حل کمبود آب شهر بانه وره و روستا‌های اطراف است. در محلات «چورژی» و «دوریسان» که پیشتر روستا بودند و به تازگی به محلات شهر پاوه پیوستند نیز، جیره‌بندی آب شروع شده است و با اتمام پروژه «هانی‌کوان» از آب آن به شبکه این دو محله تزریق خواهد شد.

 براساس قول قرار گاه نجف، این پروژه و آبرسانی به بخش نوسود تا دو سال آینده انجام می‌گیرد. با تکمیل این پروژه مشکلات بی آبی و کمبود آب نوسود به طور کامل حل خواهد شد. در حال حاضر از ظرفیت ۸۰ لیتر در ثانیه از آب هانی‌کوان استفاده می‌شود، با تکمیل پروژه این ظرفیت دو برابر خواهد شد و بسیاری از مشکلات کمبود آب سطح شهر پاوه در مناطق مختلف آن حل می‌شود.

باغات پاوه و تهدید خشکسالی

وضیعت آبیاری باغات شهرستان بهتر از آب شرب نیست. یکی از بزرگترین امتیازات ثبت جهانی اورامانات تطبیق عالی زندگی مردم این خطه با محیط زندگی خودشان بود. در سراشیبی‌ها و مناطق صعب‌العبور منطقه، باغات زیبا و سرسبزی را می‌بینیم که پیشینیان کوشا با خون دل و زحمت فراوان آن را نهادند.

آن‌ها اشتغال و سخت کوشی را از دل همین کوه‌ها و توپولوژی سخت تعریف کردند، اما متاسفانه اکنون وضعیت همین باغات به هیچ وجه مطلوب نیست. جالب آنکه از اهداف اولیه طرح گرمسیری را اشتغال پایدار مردم مناطق سرپل ذهاب، قصرشیرین و شهرستان‌های ایلام اعلام کرده‌اند.

طرح‌های انتقال آب طرح‌هایی هستند که با اجرای آن زمین‌های دیمی در این مناطق به زمین‌های آبی تبدیل می‌شوند، اما در شهرستان پاوه که خود مبدا بارش‌های فراوان و سرچشمه‌های خروشان و رودخانه سیروان است، بهار امسال اعلام شد که کشت محصولات فصلی ممنوع است و کاشت هر گونه سبزی، صیفی، جالیز و …از طریق مراجع قضایی پیگیری خواهد شد!

مدیر اداره امور منابع آب شهرستان‌های اورامانات درباره سهم اورامانات از طرح‌ها و پروژه‌های انتقال آب، می‌گوید: در مجموع حجمی معادل ده میلیون متر مکعب آب از سد داریان به آبیاری باغات پاوه جهت آبیاری هزار هکتار از باغات اختصاص یافته است. در حال حاضر به صورت موقت یک میلیون متر مکعب آب برای آبیاری باغات با تراز ارتفاعی ۲۰۰ متر بالاتر از سطح مبنای سد که مابین داریان تا هیروی واقع شده اند، اختصاص یافته است.

بهروز اخگر می‌گوید: در برخی از مناطق مصوب شد مدیریت جهاد کشاورزی و گاه با کمک امور عشایری استان از طریق خرید و به کارگیری تانکر‌های سیار آبرسانی نسبت به آبیاری موقت باغات به منظور عبور از بحران احتمالی سال جاری اقدام کند.

به گفته اخگر، سیل‌بند‌ها علاوه بر کاهش خسارات ناشی از سیل، در عمل باعث ماندگاری بیشتر رواناب در منطقه شده و در جذب آب به داخل زمین تغذیه مصنوعی کمک شایانی می‌کند. برداشت آب از منابع آب سطحی بلامعارض در شهرستان پاوه مانند سدها، شبکه ها، رودخانه‌ها و سراب‌ها با هماهنگی مدیربت جهاد کشاورزی به تصویب رسیده است. این اقدامات برای جلوگیری از خشک شدن موقت باغات بدون منبع آب و عبور از بحران در سال جاری است.

 پاوه شرایط خاص زمین شناسی دارد که به علت نفوذ ناپذیری بیشتر حجم بارش‌ها در منطقه، به صورت رواناب به سمت کشور عراق سرازیر شده و مقدار کمی از حجم بارش به داخل طبقات زمین نفوذ می‌کند. همچنین به دلیل وجود کارست توسعه یافته در منطقه و گسترش آن بصورت غار، کانال و دالان‌های زیرزمینی، بخشی از حجم آب نفوذ یافته به داخل زمین نیز به سمت سراب‌ها و چشمه‌های خارج از حوزه سرزمینی شهرستان پاوه جریان پیدا می‌کند.

همچنین براساس مصاحبه اخیر فرماندار پاوه اصلی‌ترین راهکار برای تامین آب پایدار برای باغات پاوه اجرای سامانه سردسیری است. اردشیر رستمی این راهکار را مطالبه جدی مردم منطقه اورامانات و پاوه می‌داند و می‌گوید: مردم انتظار دارند از این سد و رودخانه که در حوزه سرزمینی پاوه نیز قرار دارد و اکنون از طریق سامانه گرمسیری دشت‌های مناطق گرمسیر کرمانشاه و حتی ایلام را هم سیراب می‌کند، تخصیص آب برای باغات پاوه نیز در نظر گرفته شود.

این تخصیص آب از طریق اجرای سامانه سردسیری خواهد بود و حتی از سوی وزارت نیرو نیز از محل همین سامانه تخصیص آب ۱۰ میلیون مترمکعبی برای باغات پاوه دیده شده، اما باید ابتدا کار‌های مطالعاتی پروژه و… انجام شود.

حال باید دید که با حضور رییس جمهور در استان و تدابیری که اندیشیده خواهد شد تصمیم سازان استان چه میزان از مشکلات آبی شهرستان پاوه را حل خواهند کرد. تصمیماتی که نیازمند راهکار بلندمدت برای تامین آب شرب شهرستان در نقاط مختلف آن و البته باغاتش است. بدون شک یکی از خواسته‌ها و مطالبات مهم مردم منطقه، اختصاص آب از رودخانه سیروان و سد داریان برای باغات است.

اکنون که سامانه گرمسیری در مراحل پایانی و بهره‌برداری قرار گرفته است، اما هیچ حق آبه‌ای به شهرستان پاوه اختصاص داده نشده است، انتظار می‌رود از سامانه سردسیری همان ۱۰ میلیون مترمکعب آبی که برای آبیاری باغات فراوان و کهنسال منطقه در نظر گرفته شده است، اجرایی شود./ کوثر فخری