ردپای ایجنت های متخلف در فوتبال
گفت‌وگو با محمدمیر مجری برنامه ها ورزشی درباره دلالی‌های فوتبالی و نقش ایجنت‌ها در نتایج را از نظر می‌گذرانید.
داغ شدن فصل نقل‌و‌انتقالات فوتبالی و اخبار آن باعث شده که این روز‌ها حتی اگر فوتبالی هم نباشید، از طریق رسانه و شبکه‌های اجتماعی در جریان اعداد و ارقام و دستمزد‌های باورنکردنی فوتبالیست‌ها قرار بگیرید. این موضوع صدای همه را درآورده، از مدیران باشگاه‌ها بگیرید تا فدراسیون فوتبال و مردم، همه هم می‌گویند که در فوتبال کشور ما که فاصله زیادی تا حرفه‌ای شدن دارد، بستن قرارداد با چنین ارقامی اشتباه است.
بیشتربخوانید
سازمان لیگ هم هر سال مصوبه مربوط به سقف قرارداد بازیکنان شاغل در لیگ برتر ایران را اعلام می‌کند که گفته می‌شود برای امسال، بین ۷ تا ۱۴ میلیارد تومان خواهد بود؛ ۱۴ میلیارد تومان برای بازیکنان ملی پوشی که در دو سال گذشته بیش از ۱۰ بازی ملی انجام داده‌اند، ۱۲ میلیارد تومان برای بازیکنان ملی پوشی که در دو سال گذشته کمتر از ۱۰ بازی ملی انجام داده‌اند و ۷ میلیارد تومان برای بازیکنان غیرملی. نکته جالب این که به نظر برای آپشن قراردادها هم سقف تعیین شده و باشگاه‌ها نمی‌توانند بیش از ۲۰ درصد به قرارداد بازیکنان خود به عنوان آپشن اضافه کنند. این ماجرا و نقش ایجنت‌ها در بالا بردن قیمت بازیکن‌ها، بهانه‌ای شد تا به سراغ «محمد میر»، گزارشگر آیتم‌ساز و مجری برنامه‌های ورزشی رادیو و تلویزیون در حوزه ورزش رسانه برویم که از سال ۸۷ مشغول به این کار شده است.
او به عنوان مجری برنامه‌های فصل داغ فوتبال، فوتبال آسیایی و هم اکنون برنامه شب‌های فوتبالی از سال ۹۷ در شبکه ورزش حضور دارد. شایان ذکر است از سال ۲۰۱۵، فیفا از ایجنت به عنوان واسطه ورزشی نام برده و آن‌ها را به عنوان واسطه جا‌به‌جایی بازیکن به رسمیت شناخته و به آنان مجوز فعالیت داده است.
تمام تیم‌های لیگ برتری، بازیکن‌های شان را از ایجنت‌ها می‌خرند
به عنوان سوال اول از او می‌پرسم که رابطه ایجنت‌ها و باشگاه‌های فوتبال در کشور ما چقدر جدی است که می‌گوید: «بدون شک تمام تیم‌های لیگ برتری، بازیکنان‌شان را از ایجنت‌ها خریداری می‌کنند. معمولا ایجنت‌های تیم‌ها، کمتر پیش آمده که دنبال ایجاد چالش در تیم باشند و برعکس همیشه تلاش می‌کنند تا بتوانند کارنامه خوبی از خودشان به جا بگذارند. به هر حال وقتی یک بازیکن با یک تیم قرارداد می‌بندد، باید به آن پایبند باشد. فقط زمانی که پولی پرداخت نشود، قرارداد به موقع تسویه نشود و ... مشکل ایجاد می‌شود که در آن جا، ایجنت‌ها هم وارد ماجرا می‌شوند».
ایجنت‌ها باید از فدراسیون مجوز بگیرند
از این گزارشگر ورزشی درباره مجوز‌های لازم برای ایجنت شدن می‌پرسم که می‌گوید: «ایجنت‌ها باید یک سری دوره‌ها را بگذرانند یعنی از طرف فدراسیون فوتبال باید در یک کلاس‌هایی شرکت کنند، چند آزمون را با موفقیت پشت سر بگذارند و ... تا مجوز رسمی بابت این کار کسب کنند. البته ممکن است سالانه تعداد زیادی از افراد بتوانند چنین مجوزی را بگیرند، اما تعداد ایجنت‌هایی که در این حوزه فعال هستند، زیاد نیست.»
ایجنت‌ها می‌توانند در یک تیم شورش راه بیندازند!
وی درباره نقش ایجنت‌ها و تاثیرشان روی کیفیت بازی تیم‌ها هم می‌گوید: «این چیزی که می‌گویم، خیلی به نوبه خودش جالب و شگفت انگیز است که ما چند تا ایجنت داریم که یک تیم را، کلا در دست‌شان دارند یعنی مثلا در استقلال یک ایجنت ۸ تا بازیکن و در پرسپولیس یک ایجنت ممکن است ۱۰ تا بازیکن داشته باشد. حتی در گذشته، ما این بحران را در فوتبال داشتیم که یک ایجنت می‌آمد با کادر فنی یا مدیریت باشگاه به مشکل می‌خورد و علنا می‌توانست یک شورش در تیم راه بیندازد. با مدیریت هفت یا هشت بازیکن موثر و ستاره تیم، می‌توانست در کیفیت بازی یک تیم در کوتاه و حتی بلند مدت تاثیرگذار باشد».
چرا هیچ وقت با ایجنت‌های متخلف برخورد نمی‌شود؟
به او می‌گویم در این سال‌ها، هیچ وقت با یک ایجنت متخلف برخورد نشده ... درست است؟ او می‌گوید: «هیچ وقت. چندین واحد نظارتی مانند کمیته اخلاق، تعیین وضعیت، انضباطی و ... وظیفه‌شان رصد همین ماجراهاست. اما معمولا فدراسیون فوتبال و به طور کلی فوتبال ما درگیر مسائل حاشیه‌ای زیادی است که گاهی این ماجرا‌ها هم رها می‌شود و سال‌هاست که به همین شکل است. من ۱۵ یا ۱۶ سال است که در فوتبال هستم، بیشتر ایجنت‌ها را می‌شناسم، چون به واسطه حضور در تلویزیون باید یک سری بازیکن را به برنامه دعوت می‌کردم و باید با مدیر برنامه‌های شان هماهنگ می‌شد. قبول دارم این محور مافیایی می‌تواند در بین‌شان وجود داشته باشد، همان طور که در جا‌های دیگر هم ممکن است وجود داشته باشد و باید با هم هماهنگ باشند تا بازار را تحت کنترل خودشان در بیاورند».
تعیین سقف قرارداد فقط یک شوی رسانه‌ای است
«به هیچ عنوان، رعایت سقف ۸ تا ۱۲ میلیاردی قابلیت اجرایی ندارد»، «میر» ادامه می‌دهد: «من خودم بار‌ها با مسئولان سازمان لیگ، نقل و انتقالات و مقامات ورزشی در رادیو و تلویزیون مصاحبه کردم، همین امروز با معاون باشگاه پرسپولیس روی آنتن رادیو تهران مصاحبه کردم و ماجرا را رد کرد. این‌ها ۱۰ سال است سقف قرارداد را می‌گذارند و هم خودشان و هم بازیکنان و هم مدیران باشگاه‌ها می‌دانند که این فقط یک شوی رسانه‌ای است و اصلا امکان پذیر نیست.»
انتشار رقم قراردادها تاثیر منفی روی روان مردم می‌گذارد، اما ...
از این مجری ورزشی، نظرش را درباره انتشار رقم دقیق دستمزد و قرارداد بازیکنان در رسانه‌ها می‌پرسم که می‌گوید: «از لحاظ روانی و تاثیرات این ماجرا روی جامعه باید بپذیریم که مردم کشور ما هم اکنون، مشکلات اقتصادی جدی دارند و زمانی که این رقم قراردادها منتشر می‌شود، تاثیر منفی روی روان مردم می‌گذارد. مثلا خیلی‌ها به واسطه این که مردم من را می‌شناسند و به من لطف دارند، در کوچه و خیابان، ناراحتی‌شان را از رقم‌های ۲۰ یا ۳۰ میلیاردی قرارداد فوتبالیست‌ها ابراز می‌کنند، اما یک نکته در این بین وجود دارد که، چون مردم ما فوتبال را دوست دارند، از یک جایی به بعد این را فراموش می‌کنند و می‌چسبند به خود فوتبال و بازی تیم‌شان که دوستش دارند. البته با انتشار رقم قراردادها، انتظارات از او بالا می‌رود که ممکن است روی کیفیت فنی‌اش تاثیر منفی بگذارد. در نهایت یک حالت سینوس‌وار است، یعنی هم مردم ناراحت می‌شوند و هم شرایط فوتبال ما این جور نیست که چنین عدد‌هایی در آن رد و بدل شود و مردم هم راضی نیستند.»
مذاکره یک بازیکن با ۲ باشگاه، تفکر ایجنتی است
وی درباره بررسی ایجنت‌ها از لحاظ نداشتن فساد اخلاقی، اقتصادی و ... توسط فدراسیون هم می‌گوید: «این نکته خوبی است که ما رسانه‌ها پیگیری کنیم و ببینیم که مراحل صدور این مجوزها، امتحانات و ... چگونه است، ولی حتما مصاحبه حضوری دارد و از لحاظ اخلاقی و اقتصادی و ... این افراد بررسی شده اند، چون در خط مقدم ارتباط با تیم‌ها و بازیکنان هستند و حلقه ارتباطی این دو گروه به حساب می‌آیند. در همین فصل نقل و انتقالاتی داشتیم که یک بازیکن برای مذاکره می‌رفت دفتر یک باشگاه، بعد می‌رفت باشگاه رقیب. این‌ها همان تفکر ایجنتی است که قیمت بازیکنان را بالا می‌برد، حساسیت طرفداران را برمی‌انگیزد و ریل بازار را به دست می‌گیرد».
۱۰ تا ۱۳ ایجنت فعال در کشور داریم
آیا مشخص است چند تا ایجنت فوتبالی در کشور داریم؟، «میر» می‌گوید: «آمار خاص و دقیقی وجود ندارد، اما تعداد ایجنت‌های تاثیرگذار زیاد نیست. من الان در ذهنم که دارم مرور می‌کنم، فکر کنم ۱۰ یا ۱۲ یا در نهایت ۱۳ تا ایجنت داریم که خیلی فعال هستند. بیشتر بازیکن‌ها با همین چند تا ایجنت کار می‌کنند و خیلی هم تاثیرگذارند و در مذاکرات‌شان هم به نسبت آدم‌های قوی به حساب می‌آیند درخصوص وارد کردن بازیکنان در تیم‌های مختلف، بالا و پایین کردن قیمت‌های شان و .... این افراد برای دستیابی به این اهداف از فضای مجازی هم به نفع خودشان استفاده می‌کنند و در نهایت این که تبدیل به آدم‌های بسیار تاثیرگذاری در فوتبال ما شدند و یک تعدادشان هستند که در تیم‌ها هم نفوذ دارند».
نقش ایجنت‌ها درباره بازیکنان خارجی بی‌کیفیت پررنگ است
وی درباره حضور بازیکنان خارجی بی‌کیفیت در لیگ ما و نقش ایجنت‌ها می‌گوید: «در این ماجرا رد پای دلال‌ها خیلی پررنگ و نقش آن‌ها خیلی زیاد است. به هر حال ما مربی‌های بزرگی در لیگ داشتیم و همه تا حدودی قبول‌شان داشتند، اما بازیکنان خارجی در کنار آن‌ها آمدند که اصلا کیفیت نداشتند و کاملا مشخص بوده که فقط یک جریان تجاری بوده که اصلا زیبا نیست. این را هم بگویم که این ماجرا فقط مربوط به استقلال و پرسپولیس نیست، برای تیم‌های دیگر هم هست، اما من اسم نمی‌برم. ما بار‌ها در رسانه‌ها از روند فنی فلان بازیکن و دلیل جذبش صحبت کردیم، اما هیچ وقت جواب درستی نگرفتیم، اما دیگر مشخص است که داستان آن چیست؟»
بازیکنی که می‌گوید نوش جانم، مقصر نیست
وی درباره واکنش بعضی بازیکنان به رقم‌های عجیب و غریب قرارداد فوتبالیست‌ها هم می‌گوید: «بازیکن می‌گوید که من ۱۰ سال بیشتر نمی‌توانم بازی کنم و حقم است که پول بیشتری بگیرم. از آن طرف می‌گویند که ما مردم را خوشحال می‌کنیم، مردمی که عاشق فوتبال هستند و از دیدن ما لذت می‌برند، قاعدتا نوش جان‌مان باشد، اما با یک حساب و کتاب سرانگشتی، ۵ سال هم اگر بخواهد سالی ۱۰ یا ۱۵ یا ۲۰ میلیارد بگیرد، می‌شود، ۷۰ یا ۸۰ یا ۱۰۰ میلیارد تومان. اگر این عدد را کنار درآمد یک کارگر، یا کارمند، معلم یا بیشتر مردم جامعه قرار بدهیم، در برابر درآمد آن‌ها در تمام عمرشان، عدد بسیار بالایی به حساب می‌آید. این قیمت تعادل ندارد و شاید بازیکن حق داشته باشد که بگوید نوش جانم و به نظرم بازیکن تقصیری ندارد، مدیرانی که قرارداد می‌بندند اگر تحت تاثیر فضای مجازی، ایجنت‌ها و ... قرار نگیرند، این مشکل حل خواهد شد».
همیشه پای یک ایجنت در میان است؟
فوتبال نقش مهمی در نشاط جامعه ما دارد، ورزشی دوست داشتنی و فراگیر که مدت هاست حاشیه هایش بیشتر از موفقیت‌ها و کیفیتش است. در فصل نقل و انتقالات اگر پای صحبت مدیران عامل باشگاه‌ها بنشینید همه از دردسر‌های سر و کله زدن با ایجنت‌های بازیکنان می‌گویند. به طور مثال مدیرعامل پرسپولیس مدعی بود یک بازیکن جوان که علاقه زیادی به حضور در تیمش داشته سر مبلغی با باشگاه به توافق رسیده و روزی که برای مذاکره نهایی آمده با ایجنتش حاضر شده و دوبرابر مبلغ قبلی را درخواست کرده.
از طرفی ارقام نجومی اعلام شده برای بازیکنان حس بسیار بدی در جامعه ایجاد کرده است. این که قرارداد یک بازیکن تازه مطرح شده در حدود ۲۸ سالگی نزدیک به ۲۰ میلیارد تومان باشد یعنی با احتساب آپشن‌هایی مثل پاس گل و گل، دعوت به تیم ملی، پاداش قهرمانی و ... ممکن است تا ۲۴ میلیارد تومان برای یک فصل فوتبالی پیش برود. فصلی که با تعطیلات نیم فصل و ... زمانش حدود ۹ ماه است، یعنی با یک حساب ساده ماهی بیشتر از دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان! به روز و ساعتش را حساب کنید. در این بین، انگشت اتهام اصلی سمت ایجنت هاست. کسانی که با ترفند‌های رسانه ای، فشار در فضای مجازی و... برای بازیکن شان بازار گرمی می‌کنند و با جوی که بین هواداران راه می‌اندازند، رقابت بی معنی باشگاه‌ها برای خرید بازیکنان و... راحت یک بازیکن با قیمتی چند برابر کیفیتش جذب می‌شود.
با این ارقام بازیکنان باکیفیتی مثل یامگا از لیگ‌های معتبر را می‌توان جذب کرد، اما ایجنت‌ها ترجیح می‌دهند یا بازیکن بنجل خارجی برای تیم‌ها بیاورند که حق دلالی بیشتری دارد، یا قیمت داخلی‌ها را بالا ببرند. گاهی برخی از ایجنت‌ها روی مربیان هم نفوذ دارند، شنیده می‌شود مربی درصدی از ایجنت می‌گیرد و فقط از مسیر او بازیکن برای تیمش جذب می‌شود. ردپای این موضوع را به راحتی در تیم‌های بزرگ می‌توان پیدا کرد. تیم‌هایی که هرسال یک سوم تیم را جابه جا می‌کنند. اگر یک بازیکن در تیمش بماند و تمدید کند حق ایجنت کمتر خواهد بود، اما حجم بالای جابه جایی‌ها در لیگ ما به راحتی نشان دهنده نقش عوامل رسانه ای، برخی کانون‌ها و کانال‌های هواداری و در نهایت ایجنت‌هایی است که همه از جابه جایی‌ها سهم دارند.
رسانه‌های زرد ورزشی و کانال‌های هواداری هر سال خبر از پیشنهاد‌های سنگین بازیکنان از لیگ‌های معتبر می‌دهند، همین اخبار کذب تا حد زیادی قیمت یک بازیکن را بالا می‌برد. یک بازیکن اگر بخواهد به پرسپولیس قیمت بالایی بگوید کافی است یک بار در ساختمان استقلال ظاهر شود. آن وقت پیش کسوتان اهل اینستاگرام تیم، کانال‌های هواداری و... با فریاد این که دربی نقل و انتقال را باختیم چنان فشاری به مدیریت می‌آورند که مجبور شود بازیکن را با قیمت بالایی بخرد و پشت همه این اتفاقات منافع ایجنت‌هایی است که ممکن است مجموع درآمد یک سال شان بابت درصد کمی که از جابه جایی‌های متعدد می‌گیرند گاهی از یک فوتبالیست هم بیشتر شود.
حتی سابقه داشته که ایجنت ایرانی پول بازیکن خارجی را از باشگاه گرفته و به خودش نداده. اما چرا ایجنت‌ها امکان چنین جولانی دارند؟ چون فوتبال ما حرفه‌ای نیست و فقط ادای حرفه‌ای بودن را درمی آورد. باشگاه‌ها عادت به حاضری خوری دارند. فوتبال پایه بی اهمیت است و یک بازیکن تازه در ۲۸ سالگی چهره و با کلی ماجرا و تبلیغ جذب یک تیم می‌شود. ممکن است خود بازیکن یا ایجنتش کلی خرج کانال‌های هواداری کنند تا با اخبار متنوع و فیلم هایلایت بازی، کیفیت او را بالا نشان دهند. مدیران غیر فوتبالی که راجع به عملکردشان پاسخ گو نیستند و پول را هم از بیت المال می‌دهند برای شان رضایت مقطعی هوادار و فضای مجازی مهم است.
برخی مربیان هم گاهی سهمی در نقل و انتقالات دارند و کنایه بازیکنان و مدیران باشگاه‌ها هم موید این موضوع است. چیزی که در این بین قربانی می‌شود پول بیت المال برای بازیکنان بی کیفیت داخلی و خارجی است و جذابیت فوتبال که با این بازیکنان از بین می‌رود. بازیکنانی که به لطف ایجنت و بازارگرمی مطرح شده اند و فقط با کری خوانی مجازی می‌توانند دل هواداران را به دست بیاورند تا کیفیت بازی.
منبع: روزنامه خراسان
