همایش بین‌المللی «بازشناسی جایگاه حج در تقویت همگرایی اسلامی، فرصت‌ها و چالش‌ها» به همت مرکز صلح و گفت‌وگوی دانشگاه ادیان و مذاهب و با پیام مرجع عالیقدر  آیت‌ الله جعفر سبحانی از مراجع تقلید  امروز در تالار امام موسی صدر دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد.

متن پیام آیت‌ الله سبحانی به این همایش به این شرح  است:

بسم‌الله الرحمن الرحیم

فِیهِ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِیمَ وَمَن دَخَلَهُ کَانَ آمِنًا وَلِلَّـهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلًا

در آن، نشانه‌هایى روشن است [از جمله]مقام ابراهیم است؛ و هر که در آن درآید در امان است؛ و براى خدا، حج آن خانه، بر عهده مردم است؛ [البته بر]کسى که بتواند به سوى آن راه یابد.

حج تمتع یا همان حجةالاسلام از جمله فرایض اسلامی است که ماهیت و محتوای آن نشان می‌دهد که یک آیین صرفاً عبادی نیست، بلکه در کنار بعد عبادی اصیلش، از ابعاد اجتماعی و سیاسی نیز برخوردار است. به عبارت دیگر عبادتی که در حج، تشریع شده فقط رابطه‌ی بندگان و خدا را سامان نمی‌دهد، بلکه در پی ساماندهی مناسبات مسلمانان با یکدیگر نیز است. حج تشریع شده است تا اهل قبله در کنار تعمیق کلمه‌ی توحید، به توحید کلمه برسند.

خدای بزرگ مرحوم آیت‌الله محمد حسین آل کاشف‌الغطا را بیامرزد که می‌فرمود: «بنی الاسلام علی دعامتین: کلمه التوحید و توحید الکلمه».

آری اسلام بر دو پایه یا بر دو کلمه استوار شده است؛ توحید و اتحاد. حج والاترین کانون و بالاترین مظهر تحقق این دو اصل الهی، یعنی دعوت به خدای یگانه و فراخوانی به وحدت کلمه است.

روشن است که وحدت و تقریب هرگز به معنای دست‌کشیدن از مذهب خود یا کوتاه آمدن در عقائد مذهبی نیست. وحدت اسلامی در پی همگرایی امت اسلامی در راه اهداف مشترک اسلامی و در برابر دشمنان و چالش‌های مشترک است. طبعاً برای هر نوع همگرایی‌ای باید همه اطراف این همگرایی، پیش از هر گام عملی، همدیگر را و باور‌های همدیگر را به درستی بشناسند.

این شناخت و شناساندن متقابل، دقیقاً وظیفه و مسئولیتی است که در توان و بر عهده‌ی عالمان دینی و همه نخبگان مسلمان است.

حج می‌تواند فرصت خوبی برای این تعارف یا شناخت متقابل باشد. همچنان‌که می‌دانیم امامان ما به ویژه امام صادق (ع) در موسم حج و حتی در ایام تشریق، خیمه‌های بحث و گفت‌وگو را برپا می‌کردند و متکلمان اصحاب را فرامی‌خواندند و به درخواست مخالفان مذهبی و حتی گاه ملحدان برای گفت‌وگو پاسخ مثبت می‌دادند.

من ضمن تشکر از برگزارکنندگان این همایش که همگراییِ مسلمانان در موسم حج را محور بحث خود قرار داده‌اند از شرکت کنندگان این همایش و از همه عالمان و نخبگان جهان اسلام می‌خواهم که راه‌های تقریب و تقارب مسلمانان را به بحث بگذارند و راه‌های تحقق آن‌ها را بشناسند و بپیمایند و نیز از فرصت و ظرفیت حج برای تحقق این آرمان‌ها بیشترین استفاده را بنمایند.

موفق و مستدام باشید

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته