از ابتدای امسال با تغییر سیاست در واردات موبایل‌های گران قیمت و پرچمدار، بازار گوشی همراه با چالش‌هایی رو به رو بوده است به طوری که قیمت برخی برند‌های موبایل از جمله آیفون به شدت بالا رفته و به گفته وارد کنندگان گوشی امکان واردات آن وجود ندارد. با این حال به نظر می‌رسد قرار است بخشی از نیاز بازار با تولید موبایل ایرانی تامین شود، اتفاقی که شهریور سال گذشته زمزمه‌هایی از آن توسط وزیر ارتباطات مطرح شد.

البته از نیمه‌های سال ۹۸ موضوع تولید گوشی‌های هوشمند ایرانی، به یکی از مباحث حوزه فناوری اطلاعات راه پیدا کرد و جهرمی وزیر سابق ارتباطات وعده‌هایی برای تسخیر بازار موبایل توسط گوشی‌های ایرانی داده بود که هنوز هم خبری از آن نیست. با این حال به تازگی داود ادیب، رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان صنعت مخابرات، گفته: «ایران برای تولید گوشی از حالت انفعال خارج می‌شود. ما می‌توانیم به صادرات گوشی‌های هوشمند امیدوار باشیم.»

او معتقد است می‌توانیم ۲۰ درصد از نیاز ۱۵ میلیونی بازار داخلی را از طریق تولید تأمین کنیم. تولید گوشی همراه ایرانی باعث شد به مرور تاریخچه گوشی‌های ایرانی، درصد ایرانی بودن گوشی‌های تولیدی، وعده‌هایی که در خصوص حمایت از این گوشی‌ها داده بودند و آخرین وضعیت تولید گوشی ایرانی بپردازیم.

تاریخچه گوشی ایرانی

اولین بار سال ۸۶ شرکت جی ال ایکس و جنرال لوکس به صورت رسمی در شهر خرمشهر و منطقه آزاد اروند با تولید گوشی‌های ساده و کلاسیک، کار خودشان را آغاز کردند. از سال ۹۰ هم اولین گوشی مجهز به‌اندروید را روانه بازار و در سال ۹۱ اولین تبلت خود را تولید کردند. این شرکت‌ها با تولید پرچمدار‌هایی نظیر GLX Maad (G۶، GLX Aria، General Luxe، Shahin توانستند تا حدی با برند‌های مرسوم در بازار به رقابت بپردازند، اما این سوال وجود دارد که آیا این گوشی‌ها تمام ایرانی است؟ چندی پیش خبرگزاری فارس برای روشن شدن این موضوع با رئیس اتحادیه صوت، تصویر، تلفن همراه و لوازم جانبی مصاحبه کرده و گفته: «باید درباره این موضوع با مردم رو راست باشیم که این گوشی، دارای فناوری ایرانی نیست. قطعات این گوشی‌ها در چین ساخته و در ایران مونتاژ می‌شود.» البته باید یادآوری کنیم که برترین تولیدکنندگان گوشی مانند اپل و سامسونگ هم برای تولید گوشی‌های خود به قطعاتی از دیگر کشور‌ها نیازمند هستند.

وعده‌های وزیر سابق و وزیر جدید

وزیر سابق ارتباطات، اوایل مهر ۹۸ از ورود گوشی ایرانی جدیدی به بازار تا چند ماه آینده خبر داد که قرار بود سهم بسزایی در بازار داشته باشد. آذری جهرمی بار‌ها اعلام کرده بود در تلاش است با همکاری بانک مرکزی، خط اعتباری بانکی ایجاد کند تا وام با کارمزد کم به مردم بدهد تا همه بتوانند این گوشی را که مشابه گوشی‌هایی هوشمند پرچمدار است، تهیه کنند و از تولید و کار جوانان ایرانی هم حمایت شود. قرار بود سال ۹۹ حداقل ۴۰۰ هزار گوشی تولید و طی دو سال به دو میلیون تلفن همراه هوشمند برسد. اتفاقی که به نظر هیچ گاه نیفتاد. سال گذشته وزیر جدید ارتباطات هم به خانه ملت گفته: «ظرفیت‌های خوبی برای تولید موبایل در کشور وجود دارد، اما باید بازار آن در کشور شکل گیرد و مردم به این موبایل‌ها اطمینان کنند، البته ممکن است نواقصی وجود داشته باشد، اما باید به این نکته توجه کرد که موبایل ایرانی تولید داخل است، در ساخت آن از ظرفیت جوانان استفاده می‌شود و نسبت به گوشی‌های خارجی ارزان‌تر است.»

پوشش نرم افزاری چه می‌شود؟

در این میان برخی معتقدند اساسا نیازی نیست ما در همه موارد نمونه بومی یا ایرانی آن را تولید کنیم و گوشی هم با توجه به تغییر سریع فناوری و محدودیت‌های تحریمی ما از آن دسته است. با این حال با توجه به همه کمبود‌ها و البته، اما و اگر‌های تولید گوشی همراه ایرانی با توجه به این که رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان صنعت مخابرات گفته قرار است تولید موبایل در کشور به صورت مونتاژی و تحت برند ایرانی باشد برخی کارشناسان این موضوع را مطرح کرده‌اند که اگر مونتاژ قطعات تحت برند ایرانی صورت بگیرد، با توجه به تحریم‌ها پوشش مناسب نرم‌افزاری خواهیم داشت و چگونه می‌توانیم سیستم عامل‌اندروید را بر گوشی‌های ساخت ایران نصب کنیم؟ به گفته سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل هم اکنون در یک سری برند‌های داخلی سرویس نرم‌افزاری درست و کاملی نداریم.

وضعیت کنونی تولید گوشی

متاسفانه آماری از میزان تولید گوشی‌های ایرانی وجود ندارد، اما در حالی وعده تولید و صادرات موبایل ایرانی داده می‌شود که می‌توان با نگاهی به سایت تولید کننده‌های گوشی ایرانی متوجه شد که در بیشتر این سایت‌ها در بخش فروشگاهی، گوشی هوشمندی برای فروش وجود ندارد و اگر هم باشد به یک یا دو مدل اکتفا شده است. شرکت‌های «ال‌جی، جی‌پلاس، مجموعه ارگ جدید بم، صاایران، مجموعه انارستان و مجموعه اُرُد» شش شرکتی هستند که چند سالی می‌شود در حوزه تولید گوشی فعالیت دارند البته به تازگی هم عمران‌تل به جمع آن‌ها پیوسته و خبر از مونتاژ برند ویکو فرانسوی داده است. با این حال به گزارش تجارت نیوز سهم موبایل ایرانی از بازار کشور به نیم درصد هم نمی‌رسد. به جز این، در بازار‌های آنلاین هم به راحتی نمی‌توان گوشی هوشمند مدل ایرانی پیدا کرد.

منبع: خراسان