کارشناس مردم شناسی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کاشان در حاشیه این آیین گفت: نخستین دسته عزاداری که برای سوگواری به بازار شهر می‌رود، دسته «چاووش عزا» است که در آخرین روز ماه ذی الحجه یعنی یک روز قبل از شروع ماه محرم در بازار شهر مردم را از رسیدن ماه محرم مطلع و نیز کسبه و بازار را برای استقبال از هیئات و دسته‌های عزادار آماده می‌کند.

عباس ترابزاده افزود: این دسته متعلق به محله پشت مشهد کاشان است که نزدیک به یک قرن پیش به همت شخصی به نام مرحوم عزیزالله فراهی و جمعی از مداحان و مرثیه سرایان کاشان تأسیس شده است.

او با بیان اینکه چاووشی حرفه‌ای نیازمند حرف معنوی، صدا و نفس گرم است اظهارداشت: قدرت چاووش بر بدیهه گویی، خوش لحنی، شناسایی موقعیت‌ها، شخصیت‌ها و توصیف زائران و عاشقان زیارت استوار است.

کارشناس مردم شناسی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کاشان تصریح کرد: چاووش خوان اگر سید باشد شالی سبز بر گردن می‌آویزد وگرنه شالی سیاه رنگ حمایل سینه خود می‌کند و اگر برای بدرقه و پیشواز نیز باشد عَلَمی سبز بر دوش می‌گیرد و اگر برای اعلام ماه عزا باشد پرچمی سیاه بر دوش می‌گیرد و اشعاری با سبک و روشی خاص می‌خواند.

ترابزاده، با یادآوری اینکه کاشانی‌ها با چاووش خوانی به استقبال ماه عزای اباعبدالله الحسین (ع) می‌روند افزود: قدمت تاریخی چاووش خوانی در فرهنگ عزاداری کاشان به دوره صفویه و شاید به دوره‌های پیشین آن بر می‌گردد.

او افزود: کاشان ۴۰ میراث فرهنگی ناملموس فرهنگی ثبت شده در فهرست آثار ملی دارد که ۱۵ اثر آن مربوط به آیین‌هایی عاشورایی ثبت شده منطقه کاشان است.

آیین چاووش خوانی عزای امام حسین در کاشان به شماره ۲۶۷۱ در ۱۷ اسفندماه ۱۴۰۰ در فهرست میراث معنوی ثبت شده است.