مصطفی کرمپور، عضو هیئت علمی گروه آموزشی جغرافیا و معاون پژوهش و فناوری دانشگاه لرستان امروز، نهم تیر با اشاره به وقوع سیلابهای تابستانه در کشور، اظهار کرد: تقویت مطالعات لایههای بالای جو برای دقت در پیشبینی سیلاب، رعایت حریم بستر رودخانهها در رابطه با ساخت و سازها و کشاورزی، آگاه نمودن هرچه بیشتر مردم از خطرات سیل تابستانه (پدیده مانسون)، تقویت سیستمهای هشداری سیل، آگاه نمودن هرچه بیشتر مدیران در رابطه با مباحث مدیریت بحران، تقویت پوشش گیاهی و اقداماتی همچون آبخوانداری و آبخیزداری از جمله مهمترین فعالیتهایی است که برای پیشگیری و مقابله با سیل باید انجام داد.
او درباره پدیده مانسون، گفت: این پدیده که برآمده از اقیانوس هند است در کشورهای پاکستان و هندوستان باعث بارشهای فراوان میشود و گاهی اوقات به علت برخی تغییرات در لایههای جو وارد ایران میشود؛ حرکت عظمیم توده هوا از نیمکره جنوبی در اقیانوس هند و رسیدن آن به قاره هند و برخورد با کوههای هیمالیا بارشهای فراوانی در هند و پاکستان ایجاد میکند.
کرمپور با بیان اینکه این توده هوا به دلیل استقرار سلول جنب حارهای و نشست سلول هدلی در منطقه وارد ایران میشود، ادامه داد: همچنین شاهد کاهش ارتفاع جو به دلیل گرمایش ناگهانی در لایههای بالای جو هستیم؛ تغییرات لایههای جو باعث میشود گاهی اوقات شرایط برای جذب رطوبت از اقیانوس هند، خلیجفارس، دریای سرخ، و حتی پهنههای دورتر فراهم شده وارد ایران شوند.
عضو هیئت علمی گروه آموزشی جغرافیا دانشگاه لرستان افزود: در بعضی از سالها به علت فعل و انفعالات که در لایههای بالای جوی و گرمش ناگهانی در پوشن سپهر اتفاق میافتد ارتفاع تروپوپاز کم شده و جنوب، مرکز و شمال ایران از سیطره پرفشار خشک خارج شده و سیستمهای بارشی سطح زمین فعال میشود؛ در نتیجه شرایط برای نفوذ پدیده مانسون به داخل کشور ایران فراهم میشود؛ به دلیل اینکه بارشهای پدیده مانسون از سیستمهای همرفتی و گرم ناشی میشوند از نوع شدید و رگباری هستند؛ شدت بارش فرصت نفوذ آب به درون خاک را نمیدهد و بنابراین اکثر بارشها به روانآب تبدیل میشوند.
او گفت: در ایام تابستان که پوشش گیاهی در مناطق تضعیف میشود سیلاب با کندن خاک قدرت تخریب بیشتری دارد.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه لرستان با اشاره به اینکه این نکته اهمیت دارد که با راهکارهای علمی، کاربردی و دانشگاهی بتوانیم در کشور، خسارات ناشی از پدیدههایی همچون سیل را کاهش بدهیم، اضافه کرد: ارتباطات بین نظام دانشگاهی در هر استان با مدیریت بحران آن استان بایستی گسترش یابد و از ظرفیت و توانمندیهای دانشگاهها و مراکز آموزش عالی استانها برای کمک به مدیریت بحران، استفاده شود.
او با اشاره به اینکه همچنین در مباحث مربوط به آگاهسازیهای عمومی، این نکته اهمیت دارد که ارتباط پایدار و مستمر بین دانشگاهها، رسانهها و مدیریت بحران استانها، تقویت شود تا سطح دانش عمومی درباره پدیدههایی همچون سیل را در جامعه ارتقا دهیم، تصریح کرد: یک بخش مهم از مدیریت بحران، مدیریت پیشابحران است؛ هر چهقدر اقدامات پیشگیرانه همچون رعایت حریم بستر رودخانهها و تقویت پوشش گیاهی، بیشتر و جدیتر انجام شوند سطح و میزان خسارات نیز کاهش خواهد یافت.